Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 26

[p. 34]

Rubensjaar 1577-1977

Tentoonstellingen

Didactische Rubenstentoonstelling

Aspecten van het leven en het werk van Rubens worden aanschouwelijk uitgebeeld door middel van kleurenfoto's, kaarten, tekstpanelen, e.a. als introductie tot en begeleiding van de andere manifestaties van het Rubensjaar.

Creatieve activiteiten zijn voorzien in samenwerking met de Dienst voor Jeugdvorming.

Inrichter: Stad Antwerpen

Plaats: Hessenhuis, Falconrui 53, 2000 Antwerpen

Data: 18 maart - 20 september 1977; alle dagen behalve de maandag

Openingsuren: 10-17 uur.

Toegang: kosteloos

Kunstwerken uit de eeuw van Rubens in Antwerpse kerken en kloosters

In Rubens' parochiekerk worden een aantal minder gekende kunstwerken, in hoofdzaak toegepaste kunst, uit Antwerpse kerken en kloosters uit de eeuw van Rubens tentoongesteld.

Inrichter: Stad Antwerpen

Plaats: St.-Jacobskerk, ingang Lange Nieuwstraat, 2000 Antwerpen

Data: 30 april - 19 september 1977, alle dagen

Openingsuren: nog te bepalen (mogelijk: iedere dag 14-18 uur)

Prenten naar P.P. Rubens

Plaats: Bank Brussel Lambert, grote hal van Zetel Antwerpen, Lange Gasthuisstraat 20, 2000 Antwerpen

Data: 2 mei - 1 juli 1977

Toegang: kosteloos

Rubens als boekillustrator

Voor de eerste maal wordt een overzichtelijke tentoonstelling ingericht waarin naast mekaar zullen getoond worden: originele tekeningen van Rubens, die als ontwerpen voor boektitels en boekillustraties bedoeld zijn, proefdrukken van prenten (soms met correcties van Rubens zelf), koperplaten, en tenslotte de prenten zoals ze in de boeken voorkomen.

Inrichter: Stad Antwerpen

Plaats: Museum Plantin-Moretus, Vrijdagmarkt 22, 2000 Antwerpen

Data: 7 mei - 4 juli 1977; alle dagen

Openingsuren: 10-17 uur

Toegang: kosteloos

Rubens nu: een begrip of een produkt?

De bedoeling is na te gaan in welke mate de figuur van Rubens en van zijn oeuvre na 400 jaar nog steeds voortleven en geassimileerd worden in ons hedendaags cultuurpatroon. Om dit in een tentoonstelling te visualiseren worden vooral werken getoond waarin hedendaagse Belgische kunstenaars thematisch of visueel refereren naar Rubens, en worden ook de diverse verschijningsvormen van Rubens en zijn werken in de actuele subcultuur belicht.

Inrichter: Ministerie van Nationale Opvoeding en Nederlandse Cultuur

Plaats: Internationaal Cultureel Centrum, Meir 50, 2000 Antwerpen

Data: 7 mei - 12 juni 1977, alle dagen

Openingsuren: 10-17 uur.

Toegang: kosteloos

De relatie Rubens - Rockox

Door middel van prenten, brieven, documenten, kleurenfoto's, enz. wordt de vriendschap tussen Rubens en zijn beschermheer Nicolaas Rockox geïllustreerd. Deze burgemeester van Antwerpen was een kunstminnend man, mecenas en verzamelaar (bibliofiel, numismaat en antiquair).

Inrichter: Stichting Nicolaas Rockox v.z.w.

Plaats: Museum Rockox, Keizerstraat 12, 2000 Antwerpen

Data: juni - juli - augustus 1977 (precieze data nog te bepalen); alle dagen

Openingsuren: 10-17 uur

Toegang: kosteloos

De roem van Rubens

Naast de blijvende aandacht van kunstliefhebbers, wetenschapsmensen en literatoren, is er ook de verering van het gewone volk voor de figuur van Rubens, die het best tot uiting komt in de massale Rubensvieringen in de 19de eeuw. De tentoonstelling schetst de evolutie en de verschillende aspecten van deze verering.

Inrichter: Stad Antwerpen

Plaats: Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven, Minderbroedersstraat 22, 2000 Antwerpen

Data: 18 juni - 25 september 1977; alle dagen, behalve de maandag

Openingsuren: 10-17 uur

Toegang: kosteloos

De mode in Rubens' tijd

De kern van de tentoonstelling wordt gevormd door een verzameling authentieke kledingstukken uit de eerste helft van de 17e eeuw, gedragen door zowel het volk, de burgerij als de adel, door diverse Europese musea in bruikleen afgestaan.

De expositie zal verder worden samengesteld uit iconografisch materiaal: schilderijen, prenten, fotovergrotingen; aan de hand daarvan worden enkele ensembles nagemaakt, die tijdens de tentoonstelling door mannequins zullen gepresenteerd worden.

Inrichter: Provincie Antwerpen

Plaats: Provinciaal Museum voor Kunstambachten ‘Het Sterckshof’, Hooftvunderlaan, 2100 Deurne

Data: 25 juni - 18 september 1977; alle dagen

Openingsuren: 10-17 uur zater-, zon- en feestdagen: 10-18 uur

dinsdagavond: eveneens 19-21 u 30

Toegangsprijzen: BF 40

BF 20 voor leden van jeugdverenigingen, militairen in uniform, gepensioneerden, leden van V.T.B. en Openbaar Kunstbezit

Rondleiding: BF 150

kosteloos voor scholen en jeugdgroepen, mits voorafgaande aanvraag

P.P. Rubens - schilderijen - olieverfschetsen - tekeningen

Deze grote Rubenstentoonstelling, kern van de gehele Rubensviering, omvat een 100-tal Rubensschilderijen en olieverfschetsen en een 60-tal tekeningen die zullen getuigen van de grote verscheidenheid van onderwerpen, die Rubens op een geniale wijze heeft uitgebeeld. Zij illustreren de ontwikkeling van Rubens' kunst, van zijn jeugd tot kort vóór zijn dood. Zij bevestigen het feit dat Rubens één van de belangrijkste vertegenwoordigers is van de kunst van zijn tijd, de Barok. Deze grote ‘kolorist’ is een van de zeldzame meesters die een harmonisch evenwicht bereikten tussen het realisme in de waarneming en de geïdealiseerde vorm. Een aantal werken van Rubens worden hier voor de eerste maal tentoongesteld. Deze tentoonstelling kwam tot stand dank zij de medewerking van tal van buitenlandse musea en van privé-verzamelaars, o.a. uit Canada, D.B.R., D.D.R., Denemarken, Frankrijk, Groot-Brittannië, Italië, Nederland, Oostenrijk, Polen, Spanje, U.S.A., U.S.S.R., Zweden en Zwitserland.

Inrichters: Stad Antwerpen, onder de auspiciën van het Ministerie van Nederlandse Cultuur en met de efficiënte medewerking van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen.

Plaats: Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Leopold de Waelplaats, 2000 Antwerpen Data: 28 juni-30 september 1977; alle dagen Openingsuren: 10-17 uur. dinsdag-, donderdag- en zaterdagavond: 19u30-22 u Toegangsprijzen: BF 50, BF 30 in groepsverband.

Geneeskunde rond Rubens

De geneeskunde in Antwerpen stond in Rubens' tijd op hoog peil. Toen werd ook het Collegium Medicum gesticht.

[p. 35]

Een evocatie van de geneeskunde uit dit tijdperk wordt gebracht bij middel van boeken, grafische voorstellingen, documenten en gebruiksvoorwerpen.

Inrichter: Koninklijke Geneeskundige Kring van Antwerpen

Plaats: Geneesherenhuis, Louizastraat 8, 2000 Antwerpen

Data: 1 juli-30 oktober 1977, alle dagen, behalve zaterdag en zondag

Openingsuren: 9-12 uur, andere dagen en uren na afspraak (tel. [phone])

Toegang: kosteloos

Paradisus musicus - muziek uit Rubens' tijd

Deze tentoonstelling bestaat uit muziekdrukken en prenten uit Belgische verzamelingen. Ze omvat o.m. Antwerpse drukken van componisten uit Mantua en van Antwerpse componisten, evenals prenten die muziekuitvoeringen uit Rubens' tijd illustreren.

Inrichter: Stad Antwerpen

Plaats: Rubenshuis (leerlingenatelier), Rubensstraat 9, 2000 Antwerpen

Data: 31 augustus-16 oktober 1977; alle dagen

Openingsuren: 10-17 uur

Toegang: kosteloos

Juristen en rechtsleven ten tijde van Rubens

Op 15 oktober 1977 zal onder de Hoge Bescherming van Zijne Majesteit de Koning, het eeuwfeest gevierd worden van het gebouw van het Antwerps Gerechtshof. Deze viering wordt in het teken geplaatst van het Rubensjaar door het inrichten van een tentoonstelling.

Rubens zelf was trouwens nauw verbonden met de rechtswereld. Zijn vader was een jurist evenals de grootvader en vader van Isabella Brant.

Inrichter: Inrichtend Comité van het Eeuwfeest van het Paleis van Justitie van Antwerpen.

Data: Gerechtsgebouw, Britse Lei, 2000 Antwerpen

Data: 15 oktober-30 oktober 1977; alle dagen

Openingsuren: 9-17 uur (mogelijk ook 's avonds)

Toegang: kosteloos

Antwerpen Rubensstad

Ongetwijfeld zullen de vele toeristen die de tentoonstellingen bezoeken, van hun verblijf te Antwerpen gebruik maken om de meeste werken van Rubens te bewonderen, die permanent in kerken en musea worden bewaard: de indrukwekkende Rubensverzameling van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, de befaamde drieluiken en ‘De Hemelvaart van Maria’ in de O.-L.-V.-Kathedraal, het schilderij in de grafkapel van Rubens in de St.-Jacobskerk, de drie panelen in de St.-Pauluskerk, de schilderijen en olieverfschetsen in het Rubenshuis en in het Museum Plantin-Moretus - twee historische gebouwen die een voorname rol in het leven van Rubens hebben gespeeld. Ook zullen zij niet nalaten een bezoek te brengen aan de Sint-Carolus-Borromeuskerk, voor dewelke Rubens ontwerpen tekende voor beeldhouwwerk en siermotieven. Vermelden wij ook dat in het museum van het Rockoxhuis, de onlangs gerestaureerde patriciërswoning van Nicolaas Rockox, enkele werken van Rubens bewaard worden.

Te Antwerpen heeft de kunstliefhebber de unieke kans om werken van Rubens te zien in de gebouwen en in de omgeving voor dewelke ze werden geschilderd. Hij treft er ook nog tal van monumenten en huizen aan die de meester zelf nog heeft gekend, terwijl het op andere plaatsen nog merkbaar is hoezeer hij zijn stempel op zijn milieu heeft gedrukt. Daarom ook werden gesignaliseerde Rubenswandelingen voorzien.

Het diamantjuweel in Rubens' tijd

In de eerste helft van de 17e eeuw komt de jonge diamantslijpkunst tot grotere verfijning en groeit het gebruik van diamant in het juweel dermate, dat men van een eerste bloeitijd van het diamantjuweel kan spreken. Een kleine doch ongemeen rijke verzameling van bijzonder somptueuze sieraden wordt uit meerdere Europese collecties bijeengebracht.

Inrichter: Provincie Antwerpen

Data: 22 oktober-20 november 1977; alle dagen

Plaats: Provinciaal Diamantmuseum, Jezusstraat 28-30, 2000 Antwerpen

Openingsuren: 10-17 uur op zater-, zon- en feestdagen: 10-18 uur

Toegang: kosteloos

Tentoonstelling te Brussel

Ook te Brussel zal in het kader van het Rubensjaar een tentoonstelling worden gehouden, gewijd aan de Beeldhouwkunst in de eeuw van Rubens in de Zuidelijke Nederlanden.

Het is bekend dat Rubens ook de beeldhouwkunst heeft beïnvloed.

Daarnaast zijn nochtans ook andere richtingen in de sculptuur van die tijd merkbaar, die eveneens in deze tentoonstelling aan bod zullen komen.

Inrichter: Koninklijke Musea voor Schone Kunsten en Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, Brussel

Plaats: Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Regentschapsstraat, 1000 Brussel

Data: 15 juli-2 oktober 1977

Openingsuren:

Toegangsprijzen:

Reizende fototentoonstellingen

Werken van Rubens in Antwerps bezit Met de bedoeling vooral op plaatsen, in binnen- en buitenland, waar weinig of geen werken van Rubens worden bewaard, de kunst van de grote meester op een educatieve wijze beter te leren kennen, en tevens de aandacht op Antwerpen als Rubensstad te vestigen, werd een tentoonstelling van grote kleurenfoto's ingericht. Deze tentoonstelling wordt in een tiental exemplaren vervaardigd, teneinde ze in verschillende landen te kunnen laten circuleren.

Het initiatief kwam tot stand met de medewerking

De marteling van Sint-Lieven (1635). Jezuïetenkerk, Gent.

van Agfa-Gevaert N.V. De realisatie van het project werd toevertrouwd aan twee gespecialiseerde Antwerpse bedrijven: de Fotogravure De Schutter en Fotowerken Frans Claes.

Dank zij enkele grote bedrijven en firma's zullen een aantal exemplaren van deze tentoonstelling in het buitenland circuleren, waar ze getoond worden in musea, culturele centra, show-rooms van bedrijven, universiteiten e.a.

De provincie Antwerpen in Rubens' tijd Deze rondreizende tentoonstelling wordt ingericht door de Provincie Antwerpen. Een veertigtal documenten - prenten, schilderijen - die het landelijk aspect van de provincie Antwerpen en van het sociale leven uit de eerste helft van de 17e eeuw evoceren, worden fotografisch gereproduceerd in een soepel op te stellen tentoonstelling. Zij zal vooral de opvoeringen van het Reizend Volkstheater in de provincie begeleiden: Deurne, Sterckshof: 3-17 april; Mechelen, Hof van Busleyden: 22 april-8 mei; Westerlo, Gemeentehuis: 13-29 mei; Hingene, Kasteel d'Ursel: 3-12 juni; Mol, Zilvermeer: 5-21 augustus; Turnhout, Warande: 26 augustus-11 september; Lier, Vleeshuis: 16-25 september; Antwerpen, Arenberg: 29 september-16 oktober.

Klank- en lichtspel

Door middel van het gesproken woord, muziek en lichteffecten worden markante gebeurtenissen uit het leven van de kunstenaar en diplomaat in herinnering gebracht. Hierbij worden ook fragmenten uit Brieven van Rubens zelf ten gehore gebracht. De muziek, gekozen uit composities van de zeventiende

[p. 36]

eeuw, onderstreept de sfeer die door de tekst wordt opgeroepen. De wisselende belichting accentueert eveneens de verschillende episodes, en geeft reliëf aan de voorgevel van de Sint-Carolus-Borromeuskerk, waarvan de versieringen grotendeels door Rubens werden ontworpen.

Het nodige wordt gedaan, opdat de bezoekers die het Nederlands niet machtig zijn, niets van het spektakel zouden missen.

Inrichter: Stad Antwerpen

Plaats: Hendrik Conscienceplein, 2000 Antwerpen

Data: 2 mei-1 oktober 1977; alle dagen

Aanvangsuren: mei: 21 u; juni-juli: 21u30; augustus: 21 u; september: 20u30 (bij invoering van het zomeruur aanvang telkens 1 uur later)

Toegangsprijs: BF 30; BF 20 in groepsverband

Toneelvoorstellingen

Buiten het normale repertoire van onze schouwburgen (van midden september tot midden juni) worden naar aanleiding van het Rubensjaar andere prestaties voorzien, die buiten de schouwburgen plaatsvinden. De aandacht wordt vooreerst gevestigd op:

Een reeks opvoeringen van ‘Elckerlyc’ door K.N.S. en Antwerpse theatergroepen

De keuze van dit middeleeuws mysteriespel werd bepaald door het feit dat het niet alleen een der mooiste toneelspelen uit de Nederlanden is, maar ook omdat de inhoud ervan bekend is aan vele buitenlandse bezoekers. Veel engelssprekenden kennen het in de versie ‘Everyman’, terwijl duitssprekenden vertrouwd zijn met de bewerking ervan, die onder de titel ‘Jedermann’ sinds lange tijd elk jaar met veel succes wordt opgevoerd vóór de Dom van Salzburg. ‘Elckerlyc’ is evenwel het originele werk, geschreven door Pieter van Diest, en superieur t.o.v. de Engelse en Duitse bewerkingen.

Plaats: nog te bepalen (in een historisch kader)

Data: zaterdag 4, zondag 5, maandag 6, dinsdag 7, donderdag 9, vrijdag 10, zaterdag 11, zondag 12, maandag 13 en dinsdag 14 juni 1977

Uren: 20u30 - duur: ca. 1 uur

Toegangsprijs: BF 80

Prijsvermindering in groepsverband

Speciale jeugdopvoeringen door het Koninklijk Jeugdtheater

Er zullen 2 projecten gerealiseerd worden. Voor kinderen vanaf 8 jaar zullen (in klasverband) geanimeerde rondleidingen in het Rubenshuis georganiseerd worden. Een ‘leerling’ van Rubens zal daarbij als gids fungeren en in de diverse kamers zullen acteurs korte taferelen uit het alledaagse leven van die tijd spelen, zodat het Rubenshuis voor hen tot leven komt. De wandeling eindigt in het grote atelier waar Rubens zelf enige uitleg geeft bij een onafgewerkt schilderij.

Voor kinderen vanaf ongeveer 12 jaar worden, in een historisch kader, opvoeringen voorzien van een speciaal gecreëerd stuk over het leven van Rubens. In dit stuk zullen ook de diplomatieke activiteiten van de schilder een belangrijk aandeel krijgen.

Plaats: Rubenshuis

Historisch kader

Data: Rubenshuis: nog te bepalen

Historisch kader: nog te bepalen

Toegangsprijs: Rubenshuis: nog te bepalen

Historisch kader: nog te bepalen

Optreden van het Reizend Volkstheater

Het ‘Reizend Volkstheater’ liet zijn keuze vallen op een van de toneelstukken geschreven door Willem Ogier (1618-1689).

‘De Hooveerdigheyt’, uit een reeks gewijd aan de zeven hoofdzonden, is een zeer interessant stuk gebleven, dat Rubens in zijn tijd kan gezien hebben, en dat helemaal zal gemonteerd en opgevoerd worden als een historische reconstructie.

Ter aanvulling of afwisseling van het programma zal het abele spel ‘Gloriant’ opgevoerd worden.

Inrichter: Provincie Antwerpen

Plaats: Deurne: Sterckshof (3, 7-10, 14-17 april); Mechelen, Gerechtshof (22, 23 april), Hof van Busleyden (29, 30 april); Hingene, Kasteel d'Ursel (3, 4 juni); Mol - Postel, Abdij (6, 7, 13, 14 augustus); Turnhout, Gerechtshof (26, 27 aug., 2, 3 sept.); Lief, Stadhuis (16, 17, 23, 24 sept.); Antwerpen, Arenberg: De Spaanse Brabander of De Gekroonde Leerse (29 september, 1, 2, 3 oktober).

Uur: nog te bepalen

Toegangsprijs: BF 100

BF 75 voor leden van jongerenverenigingen, militairen in uniform, gepensioneerden, leden V.T.B. en Openbaar Kunstbezit

‘Ulenspiegel de Geus’ door het Ballet van Vlaanderen

In het ‘postface’ waarmee Charles De Coster zijn ‘Thyl Ulenspiegel’ besluit, noemt hij de opstand der Nederlanden tegen Spanje de eerste nationale revolutie van de moderne tijd.

Deze grote produktie bestaat uit 20 taferelen, die beurtelings in Vlaanderen en in Spanje spelen.

Plaats: nog te bepalen (in een historische omgeving)

Data: 16-21 juni 1977

Aanvangsuur: nog te bepalen

Toegangsprijs: BF 80

Muzikale kalender Rubensjaar 1977

Hierna worden alleen concerten vermeld die naar aanleiding van het Rubensjaar werden geprogrammeerd door de Antwerpse concertverenigingen. Tal van composities uit de eeuw van Rubens zullen worden uitgevoerd. Dit is o.m. het geval voor de concerten in het Rubenshuis en in het Vleeshuis, evenals in de O.-L.-V.-Kathedraal waar een panorama van de Europese koor- en orgelmuziek uit de zeventiende eeuw zal worden aangeboden. Van Claudio Monteverdi, Rubens' beroemde tijdgenoot, zullen zowel zijn opera Orfeo (in de K.V.O.) als zijn Selva Morale (in de kathedraal) worden uitgevoerd. De grootmeesters van de Barok op muzikaal gebied, J.S. Bach en G.F. Händel, zijn eveneens vertegenwoordigd.

Ook worden uitvoeringen voorzien van Peter Benoits' Rubenscantate, honderd jaar geleden getoonzet naar aanleiding van de Rubensherdenking in 1877. Een Rubenssuite, gecomponeerd naar aanleiding van het Rubensjaar 1977, zal op de vooravond van de 400ste verjaring van Rubens' geboorte worden uitgevoerd.

Achteraan dit bericht volgt een voorlopig chronologisch overzicht van de uitvoeringen. Daarnaast worden door de concertverenigingen van Antwerpen tal van andere concerten ingericht, die niet in dit programma werden opgenomen. Op verzoek worden ook hierover gaarne inlichtingen verstrekt.

Verder worden voorzien, op nader te bepalen data, o.m.:

Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde: 4 opvoeringen Rubenscantate

Concerten Fonds A. De Vries:

1) in het Rubenshuis: telkens te 20u30, op nader te bepalen data

-	Zuzana Ruzickova, klavecimbel (Praag)
-	Henryk Szeryng, viool (Mexico) en Joeri Boukoff, piano (4 mei)
-	Jean-Pierre Rampal, fluit (Parijs), Marc Drobinsky, cello (Israël)
-	Ensemble Sigiswald en Wieland Kuyken, violo da gamba (België)

2) in het Museum Vleeshuis: telkens te 20u30, op nader te bepalen data

-	‘Consortium Antiquum’ (Antwerpen)
-	‘Amphion Kwartet’ (Antwerpen)
-	‘Camerata Belgica’ (Antwerpen) en enkele beursstudenten van het bovengemeld fonds met het ‘Kamermuziek Gezelschap van Antwerpen’ o.l.v. Moïse Franco.

Antwerpen:

Concerten voorzien door B.R.T.-2: ‘Rubens in de Vlaamse Gewesten’

28 januari 1977

Kasteel 't Laerhoff, Ekeren

Studio Laren (Nederland), Rubens, een documentair programma opgebouwd uit teksten en muziek met thema's identiek met die welke ook Rubens hebben geïnspireerd. 19 april 1977: Rubenskasteel, Elewijt The English Consort of viols (Engeland)

Brabant:

Op nader te bepalen data:

Museum voor Schone Kunsten - Creatie van een werk voor kamerorkest - Consortium Antiquum o.l.v. J.P. Biesemans. Aan het hof van Albrecht en Isabella.

Limburg:

14 januari 1977: Cultureel Centrum, Hasselt m.m.v. het Siegenlander Orchester Werken i.v.m. schilderkunst.

Februari 1977: Cultureel Centrum, Hasselt Radio-orkest Keulen o.l.v. Ernst Nagel Creatie van een werk van Willem Kersters.

Oost-Vlaanderen:

Mei 1977:

Ensemble Lode De Vos De gouden tijd van Rubens.

November 1977:

Creatie van een werk van Louis De Meester voor symfonieorkest.

[p. 37]

De marteling van de H. Lucia, schets.

West-Vlaanderen:

17 februari 1977:

Gotische zaal Stadhuis, Brugge m.m.v. Musica Monteverdiana London Monteverdi programma.

Herfst 1977:

Stadsschouwburg, Kortrijk

Kortrijks gemengd koor en instrumentaal ensemble o.l.v. H. Roelstraete

Creatie van een werk van Herman Roelstraete op teksten van Anton Van Wilderode.

Beiaardconcerten: een tweede reeks concerten

Kathedraal eventueel op maandag van 19u30 tot 20u30

drie programma's:

1.	Romantische beiaardmuziek rond Peter Benoit en de Rubenscantate
2.	Oudvlaamse volksliederen
3.	Beiaardmuziek uit de Barok

Jeugd en Muziek: een ‘Rubensconcert’ met eventueel diaprojectie.

Educatieve programma's

Er wordt een programma uitgewerkt teneinde de jeugd in het bijzonder, het publiek in het algemeen, vertrouwd te maken met leven en werk van Rubens.

Rubenspenningen

De gouden penningen, die worden geslagen ter gelegenheid van het Rubensjaar 1977, zijn te koop bij de banken, de openbare financiële instellingen en de privé-spaarkassen.

De Rubenspenning kost 2.000 BF.

Inschrijvingen tot 3 december 1976.

De filatelie en het Rubensjaar

De uitgifte van 8 geïllustreerde briefkaarten (type Themabelge) evenals van Rubenspostzegels (zonder toeslag) wordt in het vooruitzicht gesteld.

In de tweede helft van juli of de eerste helft van augustus 1977 zal door de v.z.w. Pro Post en de Koninklijke Landsbond der Belgische Postzegelkringen, onder de bescherming van de jeugdcommissie van de ‘Fédération Internationale de Philatélie’, een grote internationale jeugdpostzegelwedstrijd in België op touw gezet worden, met als thema ‘P.P. Rubens - zijn leven en werk’. Per land zullen twee jonge filatelisten (minstens 15 jaar, hoogstens 21 jaar oud) aan de wedstrijd kunnen deelnemen.

Omstreeks dezelfde tijd zal een filatelistische tentoonstelling en wedstrijd gehouden worden georganiseerd door de Stad Antwerpen, in samenwerking met de Regie der Posterijen, de v.z.w. Pro Post en de Koninklijke Landsbond der Belgische Postzegelkringen, met als thema ‘Rubens en zijn Tijd’, op een nog nader te bepalen plaats.

Unesco-initiatieven in verband met het Rubensjaar

1.	Door UNESCO werd beslist een speciaal nummer van het in 39 talen verschijnende tijdschrift ‘UNESCO-Koerier’ aan Rubens te wijden: het zou in mei of juni 1977 verschijnen.
2.	Door UNESCO, afdeling Cultuur, werd beslist einde juni 1977, omstreeks de opening van de grote Rubenstentoonstelling, een reeks van een tiental lezingen over Rubens in te richten, te geven door eminente kunst- en cultuurhistorici, wijsgeren, e.a. De lezingen zijn voor een ruim, niet gespecialiseerd publiek bedoeld; ze richten zich ook tot de Antwerpse universitaire wereld en de hoogste afdelingen van het middelbaar onderwijs.
3.	UNESCO overweegt een plechtige zitting in haar zetel te Parijs in te richten.

Wetenschappelijk Rubenscolloquium

Ongeveer gelijktijdig, en gedeeltelijk samenvallend met de UNESCO-lezingen, zal door het Nationaal Centrum voor de Plastische Kunsten in de 16e en 17e eeuw, in samenwerking met de Stad Antwerpen, een Rubenscolloquium worden ingericht, waarop kunsthistorici-specialisten op het gebied van de Rubensstudie als referaathouder of als deelnemer in de discussie worden uitgenodigd. Het colloquium staat onder bescherming van het Comité International d'Histoire de l'Art (C.I.H.A.), dat bij die gelegenheid ook zijn bureauvergadering te Antwerpen zal houden.

De profeet Elias wordt ten hemel opgenomen, schets.

Manifestaties van populaire aard

Op voorstel van, en met de medewerking van het Comité Antwerpen Rubensstad, worden een aantal initiatieven voorbereid teneinde de Antwerpse bevolking zoveel mogelijk te betrekken bij het Rubensjaar. Met de medewerking van talrijke instanties en verenigingen zal tevens getracht worden de sfeer van Antwerpen ten tijde van Rubens weer op te roepen. Meer in het bijzonder kunnen volgende zaken reeds aangekondigd worden:

Feestschieting der drie Zustersteden

De schieting benadert zoveel mogelijk de historische werkelijkheid. Ze wordt omringd door een aantal bijkomende activiteiten, o.a.: een kleine aangepaste folkloremarkt, reizende muzikanten, een reeks minder bekende en beoefende behendigheidsspelen die zo uit de 16e eeuw en vroeger tot ons zijn gekomen.

Voorziene datum: zondag, 26 juni 1977

Plaats: Grote Markt

Deelnemers: de gilden van de drie zustersteden, Antwerpen, Brugge en Gent.

Hortiflora

Tuin van het Rubenshuis: de bestaande tuinaanleg zal aangepast en verder opgeplant worden met plantensoorten typisch voor de 17e eeuw, en dit volgens gegevens geput uit documentatie over die periode.

In Hortiflora zal op een oppervlakte van 722 m² een specifieke historische tuin worden aangelegd uit de 17e eeuw.

De zegewagen van ‘Calloo’

Volledig gerestaureerd, opgetuigd met wapenschilden en wimpels zal de zegewagen van Calloo in 1977 de bezoekers van de grote Rubenstentoonstelling feestelijk ‘begroeten’ op de ruime Leopold de Waelplaats, vóór het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten. Een zinvolle plaats, aangezien het ontwerp van Rubens voor die triomfwagen, een zwierige olieverfschets op paneel, thans nog niet in het museum kan worden bewonderd.

[p. 38]

Speciale packagetours voor het Rubensjaar

Door het stadsbestuur werd, in samenwerking met de grote hotels, met reisagenten en een toeristische vereniging, een aantrekkelijk pakket uitgewerkt voor drie dagen (twee overnachtingen). Dit aanbod kan verkregen worden via de reisagentschappen of rechtstreeks aangevraagd bij de Dienst voor toerisme, Suikerrui 19, B-2000 Antwerpen, tel. [phone].

Rubenstentoonstellingen in Europa

-	Van 5 april tot 15 juni 1977 wordt in Wenen (Oostenrijk) een tentoonstelling ‘Rubenstekeningen van de Albertina’ gehouden.
-	In het British Museum te Londen (Groot-Brittannië) wordt van 15 juli tot 30 oktober 1977 de tentoonstelling ‘P.P. Rubens' Drawings and Oil Sketches’ gehouden.
-	‘Rubens in Italië’ is het thema dat het Walraff-Richartz-Museum te Keulen (W.-CD.B.R.) koos voor zijn bijdrage tot het Rubensjaar. Deze tentoonstelling zal geopend blijven van 15 oktober tot 1 december 1977.
-	Eind oktober 1977 openen in Parijs (Frankrijk) twee tentoonstellingen. In ‘Le Grand Palais’ wordt een overzicht gegeven van ‘De eeuw van Rubens in de Franse publieke collecties’ en in het Musée du Louvre toont men ‘Tekeningen van Rubens en zijn omgeving’. Beide tentoonstellingen lopen tot eind januari 1978.
-	Tenslotte zal ook het Ermitage Museum van Leningrad (U.S.S.R.) een tentoonstelling inrichten (over een nader te bepalen thema op nog niet vastgestelde data). De tentoonstelling ‘De Vlaamse schilderkunst uit de eeuw van Rubens in de Musea van Noord-Frankrijk’ zal gedurende 1977 drie Franse steden aandoen.
-	Lille: 6 april-20 juni 1977
-	Calais: 3 juli-31 augustus 1977
-	Valenciennes: 10 september - 31 oktober 1977.

Muzikale Kalender Rubensjaar 1977

4 februari, 20u30, K.V.O.: Monteverdi, La Favola d'Orfeo Persgala

5 februari, 20 u, K.V.O.: Monteverdi, La Favola d'Orfeo

6 februari, 14u30, K.V.O.: Monteverdi, La Favola d'Orfeo

6 februari, 16 u, Rubenshuis: Collegium Coloniense Beatrice Waibel - fluit Wolfgang Karius - klavecimbel Hugo Ruf - klavecimbel

11 februari, 20 u, K.V.O.: Monteverdi, La Favola d'Orfeo

27 februari, 16 u, Rubenshuis: Ars Antiqua de Paris o.l.v. Joseph Sage

13 maart, 16 u, Rubenshuis: Ensemble Parnassus Barokmuziek

18 maart, 13u30, ICC: Klavecimbelrecital Jos Van Immerseel

18 maart, 20u30, St.-Jozefskerk: Antwerps Bachkoor: Messiah, van G.F. Händel, deel 2 en orgelconcerti

27 maart, 16 u, Vleeshuis: Hilde Langfort en Helga Tutscheck, Oostenrijk

10 april, 10u30 Kathedraal: Antwerps Kathedraalkoor Vierstemmige mis van C. Monteverdi

4 mei, 20u30, Rubenshuis: Musica Instrumentalis, Wenen Instrumentale muziek uit de 16de en 17de eeuw

6 mei, 20u30, Vleeshuis: Dellerconsort. Londen

9 en 10 mei, 20 u, St.-Andrieskerk: Antwerps Kathedraalkoor. Psalm 111 van C. Monteverdi en werken van Antw. Kapelmeesters uit Rubens' tijd

10 mei, 20u30, St.-Jozefskerk: Antwerps Bachkoor: Messiah van G.F. Händel, deel 3 en orgelconcerti

11 mei, 20u30, Rubenshuis: Atrium Musicae Madrid o.l.v. Gregorio Paniagua Spaanse muziek uit de 16de en 17de eeuw

13 mei, 20u30, Vleeshuis: Masahiro en Chiyoko Arita, Japan

17 mei, 20u30, St.-Jozefskerk: René Saorgin, orgel Franse orgelmuziek uit de 17de eeuw

24 mei, 20u30, St.-Jozefskerk: Herman Verschraegen, orgel, Nederlandse orgelmuziek uit de 17de eeuw

25 mei, 20u30, Rubenshuis: Ensemble (vocal) de Bruxelles o.l.v. Fritz Hoyois. Geestelijke en profane koormuziek uit de 17de eeuw

29 mei, 10u30, Kathedraal: Antwerps Kathedraalkoor Vierstemmige mis van C. Monteverdi

30 mei, 20u30, Rubenskasteel Elewijt: Audite Nova o.l.v. C. Cooremans

3 juni, 20u30, Vleeshuis: Musica Reservata, Londen Muziek rond de eeuwwisseling (16de-17de eeuw)

8 juni, 20u30, Rubenshuis: King's Singers, Londen Engelse en Italiaanse madrigalen

10 juni, 20u30, Vleeshuis: Duo Max Van Egmond en Conrad Junghähnel

24 juni, 20u30, Kathedraal: Antwerps Kathedraalkoor o.l.v. Jan Schrooten. m.m.v. René Jacobs, contratenor, en Johan Huys, orgel Vlaamse koormuziek en Franse monodie, werken van Antwerpse kapelmeesters (A. Pevernage en C. Verdonck) en Franse tijdgenoten van Rubens (C. Bouzignac en E. du Caurroy)

27 juni, 21 u, Kon. Elizabethzaal: Feestconcert met o.m. creatie van een Rubenssuite van Peter Welffens

30 juni tot 9 juli, Vleeshuis: Zomercursus voor klavecimbel door Kenneth Gilbert

1 juli, 20u30, Kathedraal: Gustav Leonhardt, orgel Nederlandse en Engelse orgelmuziek

8 juli, 20u30, Kathedraal: Antwerps Bachkoor o.l.v. Micael Scheck - Duitse koormuziek

15 juli, 20u30, Kathedraal: Stanislas Deriemaeker, orgel Spaanse en Portugese orgelmuziek

22 juli, 20u30, Kathedraal: Ensemble o.l.v. Jos Van Immerseel Selva Morale van C. Monteverdi

29 juli, 20u30, Kathedraal: Luigi Tagliavini, orgel Italiaanse en Zuid-Duitse orgelmuziek

1-15 augustus, 21 u. Rubenshuis: Serenaden voor blazers

5 augustus, 20u30, Kathedraal: King's College Choir Cambridge o.l.v. Philip Ledger Engelse koormuziek

Muziekfeestweek van 1-5 september (Antwerps Bachgenootschap en B.R.T. 3)

1 september, 20u30, Rubenshuis: Huis en Kamermuziek

2 september, 20u30, St.-Jacobskerk: Concerterende muziek

4 september, 20u30, Handelsbeurs: Volksmuziek

5 september, 20u30, St.-Carolus-Borromeuskerk: Monumentale muziek

18 september, 16 u, Rubenshuis: Fortune's Fire, Londen Wynford Evans - tenor Felicity Lott - sopraan Carl Shavitz - luit Peter Vel - gamba Liederen van Rubens' tijdgenoten

1 oktober, 20u30, Handelsbeurs: Uitwisselingsconcert: 2 mannenkoren - Siegen

3 tot 5 oktober, Vleeshuis: Colloquium voor instrumentenbouw en uitvoeringspraktijk

5 oktober, 20u30, Vleeshuis: Concentus Musicus o.l.v. Nikolaus Harnoncourt

23 oktober, 16 u, Rubenshuis: Sestetto Vocale Italiano Het madrigaal in Europa

13 november, 16 u, Rubenshuis: Collegium Vocale, Gent Muziek uit de uitgeverij van Plantin

11 december, 16 u, Rubenshuis: Purcell Consort of Voices Peter Philips' bewerkingen van madrigalen