58
Frans Vervoort
75
Het is in deze verschoolste tijd gevaarlijk nog te beweren dat iemand een zuiver self-made man is. Frans Vervoort is een van deze auto-didakten. Zoveel generaties van meesters zijn hem voorafgegaan, hij heeft hun werk bekeken, elke penseeltrek daarop ontleed en misschien zelfs hun kleurpalet tot het zijne gemaakt, reeds van toen hij als jonge rakker begon met die heerlijke gewrochten te kopiëren, welke hem als een zeilsteen aantrokken. Neen, geen schoolbanken, geen professoren. De levensomstandigheden brachten die niet op zijn weg. Niet alleen zal hij de grote meesters kopiëren, maar hij zal vooral de natuur ingaan. Die zal zijn grote leermeesteres worden. Tot zijn oversten hem als missionaris naar Denemarken zonden.
Het werd een drukke bezigheid, die hem weinig soelaas toeliet, maar telkens als hij kon begon hij dan maar weer met grote schilders
Frans Vervoort.
na te bootsen. Bij hen leerde hij ‘het kleuren kombineren’. In langere vakantieperiodes trok hij de wijde natuur in: Denemarken, Noorwegen, de Kempen. Hij werkte. Hij werkte tot hij het zelf goed vond, anders ging het de rommelbak in. Noteer dat ik het hier heb over Franciscus Vervoort, Norbertijn van de Abdij van Averbode. En het moet me van het hart dat deze abdij, ondanks alle schijn, lange jaren geen vruchtbare grond voor artistiek begaafden is geweest. Het was er indertijd moeilijk voor een kunstenaar zich te doen aanvaarden. Iets wat thans niet meer denkbaar is, daar de abdij, onder de leiding van Prelaat Stappers een echt kultuuroord geworden is. Buiten deze aanmoedigende achtergrond, ontmoette Frans dan nog te Ortel onze professor-glazenier en landschapsschilder Jan Huet. Dat werd een zegen voor Vervoort. Samen trokken ze de Kempense heide in, samen schilderden ze die heide. Vooral voor onze witheer werd de heide het onderwerp bij uitstek. Hij heeft die ongerepte natuur zó leren liefhebben, dat hij op niets anders meer zweert. Hij heeft zich het adagium van Rembrandt eigen gemaakt: ‘De beste leermeester is de natuur’. De natuur maakt geen fouten, ze is altijd evenwichtig in lijn en kleur. Maar wie heeft er nog een scherp oog voor de natuur? De jonge generatie zeker niet. Zij verkiest het atelierwerk. Vanzelfsprekend werkt Vervoort ook zijn natuurstudies af in zijn atelier. Hij wendt alleen kleuren aan, die geen valse effekten geven, kleuren en vlakken, die altijd licht uitstralen. Zeker, van de moderne schilders steekt hij op zak wat hem dienstig is, maar in het diepst van zijn hart blijft hij zichzelf: de artistieke eenzaat, de door eigen zoeken gevormde persoonlijkheid, die zeer skeptisch staat tegenover elk geëksperimenteer. Vraag hem nu niet naar een indrukwekkende kollektie van zijn schilderijen, want die zijn in Denemarken zo maar weggegaan, zonder eksposities. En dat schijnt ook nog het geval, nu hij hier
definitief in ons land zijn tenten heeft opgeslagen. Onze gelukwensen, nederige kunstenaar Vervoort!
Jos van Rooy
Auteursrechtelijk beschermd