[nummer 121]
inleiding
De grootste inspanningen op het gebied van de kerkbouw werden in Vlaanderen - zoals trouwens in gans West-Europa - gedaan in de periode tussen 1950 en 1965. Niet alleen dienden toen de door de oorlog verwoeste of beschadigde kerken heropgericht te worden maar ook de geweldige demografische ontwikkeling en de belangrijke bevolkingsverplaatsingen maakten talrijke nieuwe gebouwen noodzakelijk.
In de laatste vijf-zes jaar is ongetwijfeld een belangrijke vertraging van het bouwtempo ingetreden. Toch zijn er tientallen kerken opgericht geworden of in aanbouw, terwijl er eveneens tientallen andere zijn, waarvan de plannen nog op uitvoering wachten. Het verschijnen van een speciaal nummer ‘Kerkbouw in Vlaanderen nu’ is dus volkomen gewettigd.
Met de hulp van bevoegde personaliteiten uit de vijf Vlaamse provincies, die wij hier wensen te bedanken voor hun adviezen, kon een selectie gedaan worden van een twintigtal representatieve gebouwen uit de jaren 1967-1971. Met dien verstande echter dat deze selectie geen beoordeling inhoudt in welke zin ook: de enige bedoeling was van aan de hand van een aantal ‘stalen’ een totaalbeeld te construeren van de architecturale tendensen, die zich op dit ogenblik uiten in Vlaanderen. Om begrijpelijke redenen gaven de selectieheren soms voorkeur aan grotere en meer monumentale gebouwen, zodat de algemene tendens naar meer eenvoud en soberheid nog onvoldoende in dit overzicht waarneembaar is. Men mag ook niet vergeten dat er dikwijls heel wat tijd verloopt tussen het ontwerpen van een plan door een architect en de executie ervan. Bovendien onderging het oorspronkelijk plan van de architect, door de tussenkomsten van allerlei instanties, zeer dikwijls grondige wijzigingen, die wel niet altijd gelukkig zijn, maar toch meer dan eens ook blijken gewettigd of althans onvermijdelijk te zijn.
Wij meenden ons evenwel niet te mogen beperken tot een overzicht van de kerkbouw nu. Er stellen zich inderdaad op dit ogenblik een te groot aantal brandende problemen op dit gebied, die wij niet konden of wilden uit de weg gaan. Wij geloven niet dat het onze taak kan zijn zelf bepaalde oplossingen voor deze problemen voor te stellen of aan de lezer op te dringen, wat in tegenspraak zou zijn met een reeds vele jaren bestaande traditie van dit blad om zich te houden bij objectieve informatie. Met de hulp van de heer Marc Delrue werd a.h.w. een beknopt dossier van de hedendaagse kerkbouw samengesteld: de ‘Standpunten’ van enkele der belangrijkste theoretici op dit gebied werden gebundeld, opdat de lezer zelf over de gegevens zou beschikken, die hem moeten toelaten tot een genuanceerd oordeel te komen.
Dr. Albert Smeets
Auteursrechtelijk beschermd