Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 18

15
Daniël Omer De Kesel
50 jaar ‘Nonkel Fons’

Op 28 mei 1969 werd te Averbode de populaire verteller voor de jeugd, Nonkel Fons, door de Vlaamse jongens en meisjes gevierd en gehuldigd. Het jeugdblad



‘Zonneland’, waarin hij in 1931 als schrijver debuteerde, beleefde zijn 50ste levensjaar en Daniël Omer De Kesel O.Praem. (geboren te Adegem, op 19 januari 1912) herdacht als Nonkel Fons zijn 35-jarig ‘nonkelschap’.

Als jonge priester werd D. De Kesel reeds gelast met de leiding van Averbodes jeugduitgaven (1937). Onder de titel ‘'k Weet U steeds te amuseren’ liet hij in 1938 een bundel oorspronkelijke of bewerkte kinderverhalen en gezelschapsspelen verschijnen. Vanaf dat jaar publiceerde Nonkel Fons een reeks thematisch opgevatte en aan het lager onderwijs aangepaste werkschriften voor de Advent en de Vasten. Deze uitgaven genoten veel bijval, omdat zij het persoonlijk werk van de leerlingen bij het catechetisch onderricht stimuleerden. Tijdens de oorlogsjaren, toen de papierschaarste het bestaan van menig tijdschrift bedreigde, startte hij met de gekende Kerstboeken voor de jeugd. Aanvankelijk deelde hij de redactie met G. Müller, doch later wist hij de belangstelling van heel wat Vlaamse jeugdschrijvers voor dergelijke jaarboeken te winnen, zodat men zelfs met de uitgave van Vakantie- en Paasboeken kon beginnen. Nu de steun van een flinke schare medewerkers uit de onderwijswereld verzekerd was, zag Nonkel Fons ook de mogelijkheid om de eigenlijke uitbouw van ‘Zonneland’ aan te vatten. Tot dan toe was dit jeugdblad een orgaan van de E.K.-beweging geweest en bovendien alleen bestemd voor de leerlingen van de derde graad. Met het oog op een verbreding van het lezerspubliek, ontstonden de kinderbladen ‘Zonnekind’ (1958), ‘Prutske’ (1964) nadien ‘Doremi’ geheten, en ‘Zonnestraal’ (1966). Om deze herstructurering van Averbodes jeugdbladpers mogelijk te maken en te doen slagen, had Nonkel Fons ook de noodzaak van een vast jaarplan en van een degelijke coördinatie tussen redactie en school aangevoeld. Dit bindmiddel werd de periodieke uitgave ‘Contact’ (1961).

Intussen werkte D. De Kesel eveneens mee aan het leidingsblad ‘E.K.-Berichten’ (1936-1963) en verzorgde hij de hoofdredactie van ‘Averbodes Weekblad’ (1952-1957). De graaggelezen ‘Vlaamse Filmkens’, in 1930 door zijn al te vroeg overleden confrater L. Dils gesticht, werden in 1945 door Nonkel Fons heruitgegeven en zullen weldra 900 nummers tellen.

Buiten het tijdrovend redactiewerk vond Nonkel Fons nog de gelegenheid om verscheidene jeugdboeken te schrijven. Men denke hier aan ‘Jeugdklanken’ (1945), een bundel spreekkoren en toneelstukjes, aan ‘Bij ons thuis’, een dichtbundel voor de familiekring, of aan de jeugdvertellingen, verzameld in ‘De Toververfpot’. In samenwerking met de tekenaar Gray Croucher, liet hij een vijftiental handige leesboekjes verschijnen, onder de titel: ‘Rikske en Fikske’. Nonkel Fons schreef bovendien de scenario's voor een twaalftal strip-

[p. 460]

verhalen, die meestal door Renaat Demoen uitgetekend werden. Ook zijn biografieën van jeugdheiligen en hedendaagse Pausfiguren kenden veel succes. In 1958 publiceerde hij een geïllustreerde geschiedenis van de Kongostaat (‘Kongo-Album’).

Literaire ambities heeft Nonkel Fons nooit gehad. Schrijven voor de jeugd betekende voor hem niets anders dan een vorm van apostolaat. Voor hem was het een ontspanning en ook een verwezenlijking van een jeugddroom. In de persoon van Nonkel Fons heeft D. De Kesel zijn jeugdidealen van missionaris en journalist goed kunnen verenigen en op een vruchtbare wijze laten renderen.

T. Gerits o.praem