Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 18

[p. 217]

[Limburg]

albert daniels

Geb. 2.3.1944. Studies Hoger St.-Lucasinstituut te Brussel, afdeling grafiek (klas L. Verstraete), diploma met grote onderscheiding en na legerdienst leraar aan hetzelfde instituut. Onderscheiding in de Driejaarlijkse Staatsprijs voor grafiek 1966 (toen nog student). Deelname aan tentoonstellingen, georganiseerd door de Staat te Brussel, Doornik en Nieuwpoort. Tweede prijs voor een aanplakbiljet, tweede prijs voor een fabriekswerk, onderscheiding bij de wedstrijd Mc. Can Erikson. Door het Ministerie weerhouden voor deelname aan de tentoonstelling ‘Facetten van de jonge Vlaamse kunst’.

Rodenbachlaan 3, Overpelt.

Albert Daniels is een bedachtzame, eerder zwijgzame figuur. Wars van de buitenissige folklore, waarmee kunstenaars soms hun verschijning opsmukken. Zijn ogen, diep achter de brilglazen in het smal mager gezicht, kijken U peinzend aan, maar misschien zien ze alleen en voortdurend de wereld van de grafiek en het schilderij. Albert Daniels wordt verteerd door zijn kunst en zijn scheppingsdrift. In 1967, tijdens zijn eindjaar, maakte hij circa 70 etsen. ‘En toen was ik op’, zegt hij.

De militaire dienst was een intermezzo en onmiddellijk daarna vroeg het St.-Lucas Instituut hem als lesgever. Nu verblijft hij drie dagen per week te Brussel. Na de lesuren drukt hij platen, maakt zeefdrukken, enz. De rest van de week is hij in Overpelt en schildert. Zijn atelier is in de garage van de ouderlijke woning ondergebracht. Hij werkt onverpoosd en zijn produktie is op zijn jeugdige leeftijd enorm: een berg tekeningen, tientallen gravures, gouaches en schilderijen. Op dertienjarige leeftijd maakte hij zijn eerste schilderijen. Begonnen als cubist, later overgaand naar het abstracte en nu stilaan van het abstracte weggaand zonder het helemaal los te laten. Hij werkt met schelle kleuren, in hoofdzaak rood, geel, blauw. Daarmee componeert hij. Hij voelt niet veel voor pop- en op-art, voor hem ‘blijft’ de schilderkunst. Er zitten nog zoveel mogelijkheden in die schilderkunst en er is nog zoveel te doen.

‘Neen, op vakantie ga ik niet’, zegt Daniels, ‘ik ga drie maanden werken, in mijn atelier in de garage’. Dan kijkt hij langs u heen en ziet de vele doeken die hij gaat schilderen. ‘Moet’ schilderen. Omdat hij als rasartist niet inactief kan zijn.

[p. 218]

sylvain ceyssens

Geb. 28.3.1942. Architect.

Wat de schilderkunst betreft volledig autodidakt, wat niet belet dat hij reeds op 22-jarige leeftijd een paar tentoonstellingen achter de rug had en van dan af volgen geregeld groeps- en individuele tentoonstellingen.

Als aankomend kunstenaar behaalt hij verschillende onderscheidingen: 1e en 3e prijs wedstrijd voor gelegenheidsgrafiek Provincie Limburg 1965; 1e melding prijs Guillaume Campo voor Schilderkunst, Antwerpen 1966; onderscheiding Glaverbelprijs voor Architectuur; Prijs Nat. Foto- en Diawedstrijd Zolder.

Als schilder heeft hij de schuilnaam Michel Cobra aangenomen en wordt onder die naam geregeld door het Ministerie geselekteerd voor officiële tentoonstellingen.

Naast schilderen ontwerpt hij ook etalages, wandtapijten en is op tijd en stond graficus. Van beroep echter architect. Op dit ogenblik werkt hij aan fantastische projecten voor een internationaal vakantiecentrum in Turkije en dingt mee aan een internationale wedstrijd voor een Conferentiecentrum van de stad Wenen.

Kazernelaan 2 Helchteren.

Voor een jonge architect brengt de deelname aan dergelijke projecten inspanning en vele kosten mee. Het zou voordeliger zijn zich op winstgevende objecten in zijn omgeving te beperken. Maar Ceyssens wil iets anders, iets nieuws brengen. Alleen in grote projecten, die eigenlijk voor grote burelen zijn weggelegd, liggen nog mogelijkheden verborgen. Daarom trekt de medewerking aan zulke internationale wedstrijden hem aan. Hij wil trouwens weg uit het locale, het bijna anecdotische van een beperkte omgeving.

Dat typeert hem ook als kunstenaar. Ceyssens is rechtlijnig, rechtzinnig. Geen lieve onder-onsjes, geen beuzelarijen, die de kunstenaar van zijn doel en zijn werk afleiden. De kunstenaar is een eenzame grote, die in zichzelf de kracht en de creativiteit vindt om grootse dingen, om kunst voort te brengen.

Ceyssens is nog jong, maar zijn oeuvre getuigt van een waarachtig zoeken en van een oprechtheid, die hem siert. Hij heeft gevoelige doeken geschilderd met een poëzie van kleuren en een oneindigheid van impressie, die men nooit vergeet. Niet door het grote formaat (zijn schilderijen zijn eerder klein van afmetingen), maar door de wezenlijke inhoud boeit de kunstenaar ons.

Dikwijls staat de mens centraal in zijn oeuvre. Is er iets dieper, mysterieuzer, oneindiger dan de mens zelf? Het thema is onuitputtelijk. Ceyssens heeft zijn thema goed gekozen.

[p. 219]

hugo duchateau

Geb. 27.9.38. Studies aan het Provinciaal Hoger Instituut voor Architectuur en Toegepaste Kunsten, afdeling glasraam. Daarna, samen met Wilmots, vorming van een glazeniersatelier. Thans leraar Stedelijke Academie voor Schone Kunsten te Genk. Studiereizen door Europa. Behaalde als beginnend kunstenaar prijzen en vermeldingen in verschillende genres: 1962 1ste prijs monument ‘de verongelukte parachutist’ te Detmond (Duitsland); 1964 melding nationale wedstrijd glasramen van het Ministerie van Middenstand; 1965 twee meldingen wedstrijd gelegenheidsgrafiek Comité voor Kunstambachten; 1966 melding Prov. Prijs voor Schone Kunsten (glasraam); 1966 drie prijzen wedstrijd voor verfraaiing van het nieuwe bejaardentehuis te St.-Truiden; 1967 aanmoedigingsprijs Prijs van Rome.

Luikersteenweg 95, St.-Truiden.

1. Mevrouw Duchateau-Dubois (zijn moeder): ‘Van in de wieg kon hij al tekenen, meneer’. 2. Luc Clerinx (Belang van Limburg): ‘Hugo Duchateau voert zijn weg logisch verder. Hij schept ruimtelijkheid op zijn vlak door het exploreren en het exploiteren van de lijn en haar vele mogelijkheden. Over de naaktheid van het vlak tast hij naar de kern’. 3. Jan Withofs: ‘Zijn werk biedt ons werkelijk nieuwe mogelijkheden om de ruimte te benaderen’.

4. Maurits Bilcke: ‘Verbeelding en veruiterlijking vormen samen een aangrijpende eenheid’. 5. Collega's, vrienden en familie: ‘Hij moest die smerige rosse snor van hem maar eens doen verdwijnen’. 6. G.N. (Standaard): ‘Duchateau wiens laatste werken een verrassende (en technisch gave) maturiteit verraden’.

7. Luc Clerinx: ‘Het is geen sinecuurtje over Duchateau te schrijven’. 8. J.V.B. (Standaard): ‘Materiaal, techniek, methode en theorie boeien hem slechts in zoverre het resultaat dat alles achter zich laat. Zijn grote verdienste is dat hij duidelijk maakt wat op het gebied van ruimtelijke beelding in de schilderkunst kan verwezenlijkt worden’. 9. Lutgarde Swartenbroekx (zijn vrouw): ‘Eten komen!’. 10. Hugo Duchateau (zelf): ‘Ik kom!’

[p. 220]

jos jans

Geb. 17.4.1936. Studies aan het Provinciaal Hoger Instituut voor Architectuur en Toegepaste Kunsten, afdeling beeldhouwwerk en keramiek. Werkte een tijd lang in afzondering, schilderde veel en vernietigde veel. Maakte klein plastiek van monumentale allure. Reisde door Europa. Werd leraar (monumentale schilderkunst) aan het instituut waar hij afstudeerde. Ontwierp grote keramiekwerken, o.a. een monumentale wand in de Keramo-fabrieken te Hasselt, waarvoor hij in 1968 de Prov. Prijs voor Schone Kunsten ontving. Lid van de Research Group. Woont in een oude boerderij te Vliermaal in een eigen sfeer en ruimte. Tracht zijn kunst voortdurend te vernieuwen. Was vertegenwoordigd op de Triënnale van de Zuidelijke Nederlanden 1969 (Eindhoven-Antwerpen). Steenweg 4, Vliermaal.

Met zijn mandarijnenbaardje en zijn onverstoorbare glimlach is Jos Jans het type van een asceet. Iemand, die van de drukke wereld afstand deed en een serene levensfilosofie vol waardige wijsheid verwierf. Hij leeft slechts voor, met en in zijn kunst. Destijds heeft hij ook veel interesse voor Oosterse filosofie gehad. Ja, maar sindsdien heeft hij de liefde van een ranke Limburgse verworven. Inmiddels heeft hij tevens de obsessie van de ruimte geleerd en hielp hij bij de eerste inrichting van Tropical I, het bekende tienercafé te Hasselt.

Daarmee zijn we ver van de Oosterse onbewogenheid. De betovering van de hippie-beweging kennen ze er niet, maar Jos Jans kent ze wel. Voor zijn laatste z.g. tentoonstelling koos hij de kleurrijke winkel Mikado, vol snuisterijen en hippiekleuren, tot pleisterplaats. Jos Jans zal nooit stilstaan in de kunst.

Zijn evolutie volgen is een boeiende belevenis. Hij ervaart met de verrukking van een kind de nieuwe stromingen. Terzelfder tijd kan hij ook klassiek blijven. Hij moet een gelukkig man zijn. Wacht tot hij getrouwd is.

Zou dan het celebrale, de tot op de millimeter afgewogen harmonie, soms niet doorslaan?

Waarom?

Waarom niet?

[p. 221]

robert vandereycken

Geb. 21.3.1933.

Studies aan de Stedelijke Academie te Hasselt, St.-Lucas te Luik, Prov. Normaalinstituut voor Tekenkunst te Brussel, Hoger Instituut voor Sierkunsten Ter Kameren Brussel. Studiereizen door Europa en in 1964 staatsbeurs naar de U.S.A. Uitvoering werken op Expo 1958, werken aangekocht door de Staat, muurpaneel voor de provincie Brabant (centrum Epiat). Thans leraar aan de Stedelijke Academie te Hasselt. Stichtend lid groep Helikon. Zijn vrouw, destijds celliste bij het Orkest van Luik, is nu lerares aan het Stedelijk Conservatorium en stichtend lid van het Helikon-kwartet.

Monnerikstraat 82, Kuringen.

Een slanke, beweeglijke, sympathieke vent vol overtuigingskracht. Eerlijk, open, maar ook luisterend naar wie iets te zeggen heeft. Contesteert de contestatie en discussieert met de jongeren over ‘waarom’ contesteren?

Wat een kunstenaar moet doen om zich te doen gelden?

Werken. Hoe een kunstenaar tot persoonlijkheid kan groeien?

Met werken en presteren.

Robert Vandereycken heeft met toewijding vele kunstgenres beoefend. Wanneer er een contact werd gelegd, een atelierbezoek ingericht of een inleiding in een speciale techniek gegeven, dan deed Robert Vandereycken altijd mee. Zelfs indien hij de enige geïnteresseerde zou zijn.

In het verenigingsleven en in de sociale omgang tussen kunstenaars legt hij een vlotte en sympathieke houding aan de dag. Hij heeft een droom van een huis gebouwd, waaraan hij zelf veel gedaan heeft. Want ook het kunstambacht (vanaf een originele deurknop tot een grote muurdecoratie of een indrukwekkende plastiek) is Vandereycken niet vreemd. In zijn ruim atelier maakt hij thans grote formaten, die hij vroeger ook in een begrensdheid van een kamer wist te schilderen.

Zijn allerlaatste werk laat een evolutie vermoeden. Zijn doeken zijn van een andere gevoelerigheid; ze leven in een ander licht en stralen een andere intensiteit uit. Robert Vandereycken blijft werken en presteren.

[p. 222]

walter vilain

Geb. 1.6.1938.

Laureaat Nationaal Hoger Instituut ter Kameren. Regent plastische kunsten. Werkte onder leiding van Delvaux, Landuyt en Friedländer (Parijs). Thans leraar Nationaal Hoger Instituut Antwerpen. Talrijke exposities in binnen- en buitenland (o.a. Biënnale San Marino, Biënnale Parijs 1965, Frankfurt, Eindhoven). Studiebeurzen van de Franse, de Italiaanse en de Zweedse regering.

Een uitzonderlijk palmares van onderscheidingen: vermelding Jonge Belgische Schilderkunst 1963, Grote Staatsprijs Berthe Art 1964, Prijs Wit-Zwart van de Rotary 1967, Prijs Anto Carte 1968. Lid van de Helikongroep en voorzitter van atelier voor grafische kunsten.

Melkvoetstraat 24b, Hasselt.

Vilain is een ernstig man. Dat merkt men wanneer men met hem spreekt. Dat merkt men aan zijn kunst. Die ernst is het gevolg van de liefde voor zijn vak. Hij speelt geen comedie.

Onder de surrealistische professor Delvaux kwam Vilain tot de abstracte kunst. Daarin zit geen tegenspraak, want Vilain leerde van Delvaux wel het metier en de liefde daarvoor, maar hij ontwikkelde zijn eigen persoonlijkheid, die hij sindsdien meer en meer affirmeert. Waarom zou een ernstig man als Vilain met de mode meedeinen zoals velen doen: expressionist zijn zoals de expressionisten, cubist zoals de cubisten, geometrisch of lyrisch abstract naar gelang van de school? Vilain is een eigen persoonlijkheid en wil het doelbewust zijn. Er bestaat geen twijfel over zijn werk dat steeds als een Vilain te herkennen is. De tijd zal schiften welke goede en welke slechte Vilain's zijn.

Vilains ernst belet hem niet een levendige geest te zijn, universeel gericht en sterk-geïnteresseerd in de grote wereld van de kunst met zijn dagelijks wisselende evolutie. Dat grijpt hem aan, daarin gaat hij op. In Zweden heeft hij twee maanden lang geëxperimenteerd met nieuwe materialen, nieuwe mogelijkheden. Het scherpt zijn creatieve geest, zijn creatieve drift en scheppingsroes, die zindert in vele prachtige werken. De wereld, die iedere dag verandert, kan hem wel rijker maken, bevruchten en inspireren, maar nooit meesleuren in een mode. Vilain is en blijft Vilain.

[p. 223]

jan withofs

Geb. 22.12.1943.

Studies aan het Provinciaal Hoger Instituut voor Architectuur en Toegepaste Kunsten, afdeling beeldhouwkunst. Reizen doorheen Europa. Deelname aan talrijke tentoonstellingen. Geeft les, maar kiest als beroep ‘ontwerper’. Talrijke onderscheidingen: 1965 twee werken weerhouden door Jeune Peinture, bronzen plakket, Prijs van Knokke en melding Godecharle prijs, 1967 aanmoedigingstoelage vanwege de staat, werk weerhouden voor de Prijs van Knokke (in 1969 idem), melding Prijs van de Belgische Hardsteen, deelname biënnale van Barcelona, medestichter van Research Group. Deelname aan Facetten van de Vlaamse Kunst, ingericht door het Ministerie.

Alkenhoofse weg, 4, Zonhoven.

Uit een gesprek met Jan Withofs door Lens Ekster genoteerd: Het allervoornaamste op het ogenblik is nieuwe problemen te creëren, al was het maar: hoe steek jij je sigaret aan? Laten wij bij het gemakkelijk voorbeeld blijven, en dan zien wij dat de situatie bij het aansteken van een kankerstokje volledig los kan beschouwd worden van het oorspronkelijk doel, hier het roken. Ik schuif op: het benaderen van een situatie (of het maken van iets) wordt noch technisch, noch poëtisch, noch afhankelijk van het beoogde resultaat beoordeeld.

Ik begrijp je niet heel goed en zie helemaal het verband niet! Duidelijker, en dus gevaarlijker: kunst bestaat vandaag niet, of liever: vandaag is er geen kunst, er is alleen maar kunst van gisteren! Nu scheppen wij problemen en mogelijkheden, en daar blijft het bij; maar wij kunnen nog niet weten in hoeverre de werken ‘bruikbaar’ (creatief) zullen worden. Wie mag die bruikbare dingen maken?

Iedereen, want er mag geen beperking opgelegd worden... kasten, hiërarchie, erger: diploma's zouden ons tot ondemocratische levensmodaliteiten leiden.

Is uw werk geëngageerd?

Als men werkt, is het reeds een engagement... en wel het voornaamste.