Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 18

[p. 135]

Discotheek

Yehudi Menuhin & Ravi Shankar: West Meets Eeast 2, Electrola SHZE 247, 30 cm., stereo/mono, 225 fr.

Na het succes dat de eerste ‘West Meets East’-plaat kende - in de U.S.A. was deze inderdaad een klassieke bestseller - was het te verwachten, dat spoedig een ‘West Meets East’ nr. 2 zou volgen. Zij bevat drie grote Indische ‘raga's’ alsmede zes duo's voor viool van Béla Bartók. ‘Raga’ is een Sanskrietwoord voor ‘kleur’ of ‘kleurtoon’; terzelfder tijd wordt ermee een melodiemodel voor improvisatie bedoeld (in de klassieke Indische muziek uiteraard); ‘ragas’ worden sedert eeuwen van leraar op leerling doorgegeven en Ravi Shankar, aan wie een artikel werd gewijd in ons Indianummer (‘Vlaanderen’ nr. 94) kan werkelijk een grootmeester in dit genre worden genoemd.

De ‘Raga Piloo’ - het eerste nummer op deze plaat - is een duet voor viool en sitar, met tabla-begeleiding (tabla is een Indisch paar trommen). Het resultaat is uiterst opmerkelijk en, als men, na een herhaalde beluistering, enigszins vertrouwd geraakt met de vreemde melodie, oprecht mooi.

In de vioolduo's van Bartók toont Menuhin zich aan zijn beste zijde, maar Nell Gotkosvky moet in geen geval onderdoen. Hoewel de beide solisten met grote virtuositeit de contrapuntische, canonische, harmonische en ritmische moeilijkheden moeten nemen, toch blijft de geest van de volksmuziek, die Bartók inspireerde, behouden.

Ook technisch is deze plaat buitengewoon verzorgd.

Les instruments de l'Orchestre, présentés par Yehudi Menuhin, EMI CVD 1738, 30 cm., stereo/mono, 195 fr.

Nogmaals Menuhin, maar ditmaal in een heel andere rol, nl. deze van commentator, die in een degelijk Frans alle muziekinstrumenten, gebezigd in het orkest, voorstelt: snaren, hout en kopers, harp en celesta en de slaginstrumenten. Elk instrument komt in solo aan bod en de mogelijkheden ervan worden dan gedemonstreerd aan de hand van uittreksels uit beroemde werken.

Wie van nabij wil kennismaken met alle orkestinstrumenten, zal beslist met belangstelling deze plaat beluisteren. Sommige passages worden gestoord door geruis.

Henk Elsink: Vrij Entree, Imperial SALI 8010, 30 cm., stereo/mono, 195 fr.

Cabaret wordt, gelukkig, stilaan beschouwd als volwaardige kunst. Wij begroeten dan ook telkens met vreugde het verschijnen van een plaat, waarmee wij, via de platendraaier, knus kunnen genieten van echt cabaret. De plaat ‘Vrij Entree’ van de nog jonge cabaretier Henk Elsink is een poging in de goede richting; in twaalf nummers brengt Henk a.h.w. een steekproef van zijn kunnen. Soms copieert hij o.i. van Toon Hermans, hoewel dat echt niet hoeft, want Henk heeft voldoende persoonlijke pijlen op zijn cabaretboog. Maar al met al een goede plaat, die de liefhebbers van het genre zal bekoren.

(vervolg op de volgende pagina)

[p. 136]

Boudewijn de Groot: Nacht en Ontij, Decca NU 370.021, 30 cm., stereo/mono, f 19.50.

Wij zouden gerust een hele bladzijde ‘Vlaanderen’ kunnen gebruiken om deze uitzonderlijk mooie plaat voor te stellen. Een meesterwerk in zijn genre, resultaat van ploegwerk, maar Boudewijn op zijn best, bijzonder dan in ‘Babylon’, het eerste deel van het werk. Het tweede hoofdstuk - veruit het grootste - werd ‘Heksen-sabbath’ betiteld; de tekst werd geleverd door L. Duzee en meestal op indringende wijze voorgedragen door Boudewijn. Waar deze tekst over handelt? Wij zouden haast zeggen: over alle archetypen, die de mensheid rijk is - en anderzijds over een moderne ‘Nacht op de kale berg’. Alles gedragen op elektronische geluiden, zeer mooie muziek (arrangementen van Bert Paige, die ook het orkest leidt en die o.i. een topfiguur is op dat gebied), alsmede natuurlijke geluiden (donder, regen...) en de obsederende ritmes van een percussiegroep o.l.v. Martin van Duynhoven.

Wie deze plaat enkele keren met aandacht beluistert, zal ongetwijfeld met ons bekennen, dat het hier een echt grootse prestatie betreft en dat het bijzonder jammer kan heten, dat Boudewijn de wereld van het lied de rug toedraait, daarbij het voorbeeld volgend van die andere grote Jacques Brel.

De fonoplaat is technisch tot in de puntjes verzorgd, stukken beter dan de single, die erbij gevoegd is. Deze single bevat niettemin een zeer goed lied: ‘Aeneas nu’; het andere ‘Wie kan me nog vertellen’ is nogal goedkope ‘pop’.

j.v.r.