Arthur Boni
toneelspeler
o Antwerpen, 21 oktober 1934.
1951: Dr. J.O. de Gruyterplaket en Ernest van Havermaeteplaket tijdens de Nationale Voordrachtwedstrijd te Gent.
1953: behaalde te Wilrijk de Regeringsmedalje voor Voordrachtkunst.
1957: naar Nederland, dankzij een studiebeurs van twee jaar van de Belgisch-Nederlands Culturele Betrekkingen. Deze beurs werd gebruikt voor lessen aan de Amsterdamse Toneelschool.
1957-58: verbonden aan ‘Het Zuidelijk Toneel’ te Amsterdam.
1958-59 en 1959-60: verbonden aan de ‘Toneelgroep Arena’ te 's-Gravenhage.
1960-61 en 1961-62: verbonden aan ‘De Nederlansche Comedie’ te Amsterdam.
Vanaf september 1962: bij de ‘Toneelgroep Theater’ te Arnhem, thans o.l.v. Elise Hoomans en Hans Croiset.
Het vak ‘toneelspelen’ heb ik als beroep niet uitgeoefend in Vlaanderen. Volgens mij is er in Vlaanderen ontzettend veel ‘toneeltalent’ aanwezig. Door een te gekleurd politiek toneelbeleid komen er geen ‘leiders’ naar voren om met het talent te werken. Politieke tussenkomst betekent onvrijheid in de kunst, met als gevolg gebrek aan scheppingsdrang, fantasie en het zo noodzakelijke ‘engagement’, dat het ‘waarom’ is van de toneelspelkunst, zowel in blijspel, comedie als tragedie. Alle grote toneelschrijvers waren geengageerd: van Aischulos, Plautus, Molière, Goldoni, Shakespeare, Bredero, Strindberg, Heyermans, Pirandello, Lorca tot Albee toe, om er maar enkele te noemen. Alleen is het toneel de jongste tientallen jaren afgedaald tot een ‘leuk avondje uit’. Hier komt gelukkig verandering in.
Wij moeten het publiek dwingen te luisteren naar wat er gezegd wordt, zodat het zichzelf en de anderen kan herkennen om alzo te kunnen leven in de maatschappij van nù. Dit vereist van de toneelspeler, naast een feilloze vakbekwaamheid, de volle overtuiging dat, wat er op het toneel gebeurt, zó moét en niet anders. Hij moet in feite provoceren om het publiek te doen reageren. Dit publiek moet geschokt de zaal verlaten, luid protesterend a.u.b.; het mag nooit inslapen of lijdzaam toekijken, het moet kritisch worden en reageren, opdat het niet meer mogelijk zou worden dat b.v. miljoenen afgeslacht worden, terwijl de anderen braaf, ongelovig en lijdzaam toekijken. Dit is m.i. de taak van het toneel van nù.
Ook voor Nederland is dit een moeilijke opdracht, maar het begin is er. Men bezit hier een grote artistieke vrijheid, waarvan enkele van de zeven gezelschappen dankbaar gebruik maken.
Laten we hopen dat dit, dankzij nog veel meer culturele samenwerking en uitwisseling, ook voor Vlaanderen heilzaam zou mogen zijn.
Hanzestraat, 96, Arnhem, Nederland
Auteursrechtelijk beschermd