Brussel - een ghetto
□ met een proletariaatskern bestaande uit vlamingen, turken, algerijnen en andere vreemdelingen
□ overwoekerd en ingesloten door een franssprekende middenstand.
□ vlaamse inwijkelingen, die tot deze middenstand willen doordringen, hebben frans te spreken
□ zoniet, rest hun geen andere keus dan onder te gaan in de ghettokern ofwel zich te vestigen, verder van brussel af.
□ de franssprekende middenstand dringt echter terzelfder tijd, als een inktvlek, het platteland in, waar de autochtonen hetzelfde lot te wachten staat als dat van hun taal- en cultuurgenoten in het brusselse centrum. men hoeft slechts naar de verhuurbordjes te kijken om bevestiging te verkrijgen van deze vaststelling:
□ in brussel zelf appartement de luxe
□ o. en z. van brussel appartement de grand standing villa à vendre ou à louer
□ ten westen van brussel vindt men nog wel tweetalige flats maar...
□ LA CONQUÊTE DE L'OUEST CONTINUE!
□ de ghetto-kern is gedoemd te verdwijnen om plaats te maken voor een handels- en administratief centrum. zolang in het handels- en industriegebied en in de tertiaire sector geen vlaamssprekend kader ontstaat, die het bewijs levert een eigen cultuur bewust te zijn, blijft heel het romantische 1302-streven een utopie, een lichtpunt is dat dit vlaamssprekend kader in wording is, maar het moet zich verder ontplooien in en rond de nieuwe zones, aangezien het in de kern van brussel zelf ten dode staat opgeschreven. brussel-centrum, als handels- en administratief centrum, is door zijn internationale relaties meer frans, duits, engels, dan nederlands. trouwens, over korte tijd zal men niet eens meer kunnen spreken van een franse stad, laat staan een vlaamse, men zal alleen nog spreken van een
□ DODE STAD.
□ geen enkele voorzorg werd immers getroffen om het leven in het centrum te behouden, geen enkel ernstig richtplan, geen enkele sociologische studie over de menselijke gedragingen in een dergelijk centrum, niets dan een steriele administratieve survey, steeds voorafgegaan door de evolutie zelf. onvermijdelijk wordt brusselcentrum of brussel-city over 20 jaar het evenbeeld van manhattan, maar dan nog veel slechter, vermits manhattan nog wel tekenen van enig leven vertoont.
□ er loert nog een ander gevaar: het ontstaan van nieuwe ghetto's, nl. de huidige vlaamse gemeentekernen, gezien de snelheid waarmee de brusselse agglomeratie uitbreidt. vermits stedebouw niets heeft kunnen doen om de uitbreiding tegen te gaan en het normale, humane leven in het centrum in stand te houden, zal er hardhandig en tevens met veel in- en doorzicht moeten aangepakt worden, wil men vermijden, dat over twee generaties de gebieden braine, ninove, aalst, dendermonde, sint-niklaas, temse, boom, mechelen, leuven... geen veelvouden worden van wat nu in het centrum zelf al gebeurt.
□ er kan hier geen sprake meer zijn van taalgrens, van franse of vlaamse bodem, maar van één mensenagglomeraat, waarin de sterkst LEVENDE cultuur
□ de zwakkere, uitgeleefde cultuur zal opslorpen.
□ blijft dan de vraag of de VLAAMSE CULTUUR levend genoeg zal zijn om zich te handhaven.
□ heeft het dan nog zin te spreken over b.v. wat op architecturaal plan aan goeds of aan slechts is gepresteerd in brussel, tijdens de jongste eeuw?
□ het enige waarmee men in ieder geval rekening moet houden, is een tot nog toe spontaan gegroeide infrastructuur van verkeerswegen, industriezones en moeilijk te vernietigen groenzones.
□ OP dit bestaande moet een nieuw patroon van infrastructuren gevonden worden dat tegemoetkomt aan de voorziene uitbreiding voor de eerstkomende dertig jaar. dit nieuwe patroon moet als basis hebben INDUSTRIALISATIE met een structuur van een geteelde boom en niet met de wilde groei van een woekerplant.
□ In deze boom moet elkeen zijn gading vinden
□ moeten verschillende culturen kunnen samenleven
□ - zelfs een minderheid en een meerderheid, met wederzijds respect -
□ in een waardevolle en echte democratie.
ATELIER
willy van der meeren, architect monique morsommme, architect-urbanist ward de neys, architect jos roosemont, architect dirk smets, industrial designer