West-Vlaanderen. Jaargang 9

[p. 2]

Zelfportret van Edgard Tytgat - Cat. 32
Copyright A.C.L., Brussel

edgard tytgat

Ofschoon Brusselaar van geboorte (28 april 1879), heeft Edgard Tytgat zijn kinderjaren in hoofdzaak te Brugge doorgebracht. Van een kommerloze jeugd kan hier moeilijk sprake zijn: zwak van gestel leed hij inderdaad gedurende enkele jaren aan verlamming. Het was in 1888 dat hij met zijn ouders de rustige hoofdplaats van West-Vlaanderen verliet om terug te keren naar zijn geboortestad.

Van een lang schoolgaan was er evenmin sprake en wanneer hij in 1893 een beroep diende te kiezen trad hij in de leer bij een uurwerkmaker. Het vak wist hem evenwel niet te boeien, want twee jaren later treffen we hem aan in het atelier van vader als leerling-lithograaf. Deze omgeving is zonder twijfel niet vreemd geweest aan zijn latere liefde voor houtsneden, etsen en tekeningen.

Bij de aanvang van deze eeuw liet hij zich inschrijven aan de Akademie te Brussel. Spoedig bleek dat hij geen kunstenaarsnatuur was die men een akademische opleiding kon aanmeten en zijn leraar Constant Montald

[p. 3]

kon er zich niet op beroemen enige invloed op zijn vorming gehad te hebben. Van 1900 dateert zijn eerste werk Le Diseur Satirique.

De landelijke omgeving van de grootstad heeft hem steeds aangetrokken: in 1905 vestigde hij zich te Oudergem, in 1907 te Watermaal. Hij trad in het huwelijk met Maria Demesmaeker, een merkwaardige vrouw, die Tytgat zijn gans leven steeds trouw terzijde heeft gestaan, ook in de moeilijke dagen die het jonge kunstenaarsgezin heeft moeten doormaken.

In de vooroorlogse tijd kwam hij in nauw kontakt met een ander beloftevol kunstenaar, de Mechelaar Rik Wouters. Beiden ondergingen de invloed van Cézanne. Begonnen als impressionnist zal Tytgat zich geleidelijk afscheiden van deze stijlrichting in zijn intérieurs, stillevens en stadsgezichten. De oorlog van 1914 betekende het uur der scheiding met Wouters die naar Nederland uitweek. Tytgat trok naar Londen. In de eerste plaats diende hij er in zijn onderhoud te voorzien met het leveren van grafisch werk en houtsneden voor boek-

Het huis van Edgard Tytgat te St.-Lambrechts-Woluwe, vóór de aanleg van de Ter Kamerenstraat.

[p. 4]

illustraties. Teruggekeerd in 1920 werd hij artistiek directeur van een belangrijke fabriek van behangselpapier te Nijvel.

Ook nu ontkwam hij niet aan de aantrekkingskracht van zijn geboortestreek. In 1923 kon hij te St.-Lambrechts-Woluwe een huis gaan bewonen, zijn huis dat hij volgens eigen opvattingen had laten optrekken en ook eigenhandig dekoreerde. Ook nu nog, na zijn dood (11 januari 1957), heeft dit huis een aparte, typische Tytgat-atmosfeer weten te bewaren dank zij de weduwe, die er als een trouwe hoedster van de nagedachtenis van Tytgat over waakt.

De kunstenaar heeft ondertussen de volle ontplooiing bereikt en zijn eigen typische stijl gevormd. Hij werd lid van verschillende toonaangevende kunstkringen als l'Art Contemporain, de Groupe de IX, de Centaure en Sélection, evenals van de Vrije Akademie van België (Stichting Edmond Picard).

Meermalen ondernam hij reizen waarvan hij ook heel wat werk meebracht: in 1923 naar Beieren en Oostenrijk, in 1936 trok Portugal hem aan, gevolgd in de jaren 1948-1950 van reizen naar Zwitserland en een verblijf in Italië.

Het werk dat Tytgat nagelaten heeft is omvangrijk: een 500 schilderijen, duizenden acquarellen, etsen, houtsneden en tekeningen. Reeds in 1931 werd er te Brussel in het Paleis voor Schone Kunsten een grote retrospectieve tentoonstelling aan gewijd, gevolgd door deze van 1951. Ook in Nederland werd zijn oeuvre bekend dank zij de tentoonstellingen van zijn grafisch werk in het museum Boymans te Rotterdam (1940) en de grote retrospectieven te Rotterdam, Amsterdam, Eindhoven en Heerlen (1951). Keulen kon er kennis mee maken in 1955. Ontelbaar zijn de tentoonstellingen waaraan hij heeft deelgenomen. Ook in verschillende binnen- en buitenlandse musea heeft zijn werk terecht een ereplaats verworven.

R. DE ROO

Bibliografie: in de reeks Monografieën over Belgische Kunst: Edgard Tytgat door Maurice Roelants.

De dichter vindt zijn Muze terug. - Cat. 61
Copyright A.C.L., Brussel