West-Vlaanderen. Jaargang 7
(1958)– [tijdschrift] Vlaanderen. Kunsttijdschrift–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 439]
| |
Wij hebben vorig jaar in West-Vlaanderen met vreugde het verschijnen begroet van dit jaarboek dat zich wil inspannen om de gewijde kunst te saneren en om de decoratie van kerken en kloosters moderner, althans esthetischer te verzorgen. Het verschijnen van dit tweede nummer, wijst, menen wij, op het sukses. Dit tweede nummer wordt gewijd aan de inrichting van de spreekkamer in klooster en pastorie en aan de religieuze kunst in de woning. De redactie van Pulchraschrift schrijft trouwens zelf dat er sinds vorig jaar wel wat deining is ontstaan en dat is maar goed ook. Wanneer iemand ons vrij abrupt maar zonneklaar op onze fouten wijst, zullen wij ons misschien eerst wel willen verdedigen, maar achter deze verdediging hebben wij al onze inwendige bekentenis verborgen. Een bewijs van dit sukses was ook dat een honderdtal antwoorden binnenliepen op een vragenlijst, die werd rondgestuurd en die dit tweede nummer goed heeft voorbereid. De eerste vraag die werd gesteld, en waarop tal van antwoorden in dit nummer worden gepubliceerd, luidde: welke indruk deedt u op in de spreekkamer van een klooster, een instituut of een pastorie? Hoe is er de atmosfeer? Triestig, koud, rommelig, banaal, bondieuserie, pseudo-religiositeit, onaangenaam, karakterloos, troosteloos, verstard, beklemmend, muf... Met dergelijke epitheta wordt die indruk in de antwoorden geschetst. Is het inderdaad niet zo dat iedereen de spreekkamer van om het even welk klooster zo maar uit het hoofd kan tekenen? Dat romanciers de wachtkamer van een pastorie werkelijk zeer reëel kunnen reconstrueren? Het tafelkleed met vieze, neerhangende franjes, de beroemde katholieke clivia op een als marmer geschilderde buis, missietijdschriften met het knikkende busje in de onmiddellijke nabijheid, en vele beelden met het bekende rode lampje. In dergelijke kamers zit men gewoonlijk te luisteren naar deuren die ergens heel ver worden geopend, en naar het geslof in duistere gangen. Zou er ergens in de negentiende eeuw, die zoals men weet op zijn minst tot 1914 heeft geduurd, een obscure man of instantie bestaan hebben, die een boekje heeft gepubliceerd met voorschriften voor het inrichten van spreekkamers? Hoe is het anders uit te leggen dat er zo weinig verschil bestaat tussen de wachtkamers van verschillende kloosters? Of werden nonnen en priesters jarenlang opgevoed in die gewraakte geest en atmosfeer? Er is gelukkig heel veel aan het veranderen. De Pulchra-schriften zijn er niet vreemd aan. De reacties op vragen als: Wat verwacht u van zo 'n spreekkamer? Hoe moet die er uit zien? Wat mist u er? wijzen er duidelijk op dat zeer velen aan het meedenken en het meezoeken zijn. Een spreekkamer moet fris zijn, luchtig, vriendelijk, onthalend en moet bovendien beslist iets veruiterlijken van de mensen die het hele huis bewonen. De kamer waarin wij komen beïnvloedt ons altijd. Smaakvolle soberheid is geboden. In dit tweede Pulchranummer wordt naast de antwoorden op de rondvraag een psychologische doorsnede gemaakt van de spreekkamer door Dr. J.C. Lannoy. De kamer moet een binnenruimte zijn waar de bezoeker in zekere mate officieel ontvangen wordt, maar waar hij toch een gezellige atmosfeer aantreft om er rustig en discreet te spreken. Een living op school? Onder deze titel wordt door Zr. P. Demarre een pleidooi gehouden voor de huiskamer op school, speciaal in de meisjesinstituten. Gaby Gyselen ten slotte behandelt in dit nummer het niet minder delicate vraagstuk van de chrsitelijke kunst in de woning van de leek. Hij doet zich, zoals wij dat van hem gewoon zijn, met een persoonlijk doorzicht en met voorzichtige voortvarendheid. Christelijke kunst in de woning moet geen gebaar zijn, maar uitdrukking van een persoonlijk en innerlijk beleven. Op het einde komt ook iets zeer praktisch: een heilig Hartbeeld, een goed beeldhouwwerk, althans stukken beter dan alwat er reeds bestaat, van de Nederlandse beeldhouwer Koreman, die met zijn werk overigens werd bekroond. Dit fraai uitgegeven Pulchra-schrift, geïllustreerd met foto's o.m. van het Virgo Fidelistehuis te Torhout, kunnen wij derhalve niet genoeg aanbevelen aan instituten waar men werkelijk iets doen wil. fb |
|