West-Vlaanderen. Jaargang 5

[p. 293]

[West-Vlaanderen 1956, Nummer 6]

Vijf jaar ‘West-Vlaanderen’

1956 is voor de Vlaamse en Nederlandse cultuur een historisch jaar. Grote kunst- en cultuurmanifestaties stimuleerden bij ons volk de stamfierheid en straalden het Dietse genie uit in den vreemde.

Te Antwerpen werden Rubens' schetsen en tekeningen ten toon gesteld. In drie historische steden van de Zuidelijke Nederlanden: Doornik, Gent en Antwerpen getuigde de Scaldistentoonstelling van de artistieke rijkdom van onze gewesten.

Het Noorden herdacht met grote luister en met een onvangrijke tentoonstelling de geboortedag - 350 jaar geleden - van Rembrandt.

Te Brugge werd, in tegenwoordigheid van de vertegenwoordiger van Hare Majesteit Koningin Elisabeth van Engeland, de expositie geopend: Vlaamse Kunst uit Brits Bezit, waaruit andermaal bleek hoe het kunstbezit in vreemde landen, grotendeels bestaat uit Vlaams en Nederlands werk.

In dit jaar ook herdacht Vlaanderen de geboortedag - 100 jaar geleden - van Rodenbach, Vlaanderens' wonderknape, die in deze grootheid uit het verleden, de energie en de bezieling putte om het arm Vlaanderen terug tot fierheid en algehele herwording op te wekken.

Tot besluit wil nu ook het officiële Vlaanderen, in de persoon van de vier Vlaamse provinciebesturen, door de organisatie van interprovinciale Vlaamse cultuurdagen, rond de Rodenbachfiguur, getuigenis afleggen van zijn zelfbewustzijn en van zijn geestelijke kracht.

Dit jaar ook mag het Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond zijn eerste lustrum vieren. - In het verleden ligt het heden; in het heden ligt de toekomst.

Na vijf jaar werken is het goed eens op het gepresteerde werk terug te blikken, niet uit ijdelheid, doch wel om na te gaan in hoever het afgelegde werk aan het gestelde doel beantwoordt, en om nieuwe kracht te verzamelen voor de toekomst.

Het Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond dankt zijn ontstaan aan het verlangen dat reeds geruime tijd bij meerdere mensen, kunstenaars en belangstellenden voor de wereld van kunst en cultuur, sluimerde: de Vlaamse kunstenaars te groeperen onder de vlag van onze eeuwenoude Christelijke beschaving, om aldus, maar dan op een veel ruimer plan en veel algemener, enigszins de loffelijke werking van de uitgestorven Pelgrimbeweging herop te nemen en door te zetten.

De Pelgrimbeweging bewoog zich uitsluitend op het plan van de religieuze kunst. De doelstellingen van het Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond strekken zich uit over geheel het gebied van de kunst: religieus en profaan. Het wil de kunst bevorderen en de atmosfeer en de onderbouw van onze cultuur christelijk handhaven.

Dit was, hetgeen men in klassieke historische terminologie, de diepere oorzaak zou kunnen noemen. De aanleiding ertoe was: het verzoek van de te Antwerpen pas gestichte Kunstenaars voor de Jeugd ook in West-Vlaanderen een afdeling van deze jonge stichting op te richten.

Na een paar bijeenkomsten werd van meerdere zijden de wens uitgedrukt

Foto Lefere, Roeselare

een ruimer organisme in het leven te roepen, dat alle kunstenaars zou groeperen. De doelstellingen zouden zijn: De Christelijke inspiratie van onze cultuur handhaven, de materiële en sociale toestand van de kunstenaars behartigen, de kunst en de cultuur bij de bevolking verspreiden.

Op 20 oktober 1951 werd in de Benediktijnerabdij te Sint-Andries de stichtingsvergadering van deze ruimere vereniging gehouden.

Ik licht een paar passussen uit de oproepingsbrief voor deze vergadering, die, naar al de ons bekende kunstenaars in de provincie, werd gestuurd:

Een dubbel doel wordt beoogd:

1^o. Het scheppen en bestendigen van een gezond klimaat, waarin de geestelijke waarden in alle kunsttakken, hun volle rechten zullen erlangen. Het scheppen van een atmosfeer, die moet beantwoorden aan de geest van onze eeuwenoude christelijke cultuur.

2^o. Zoveel mogelijk het behartigen van de materiële en financiële belangen van de aangesloten leden met de middelen over dewelke wij eventueel zullen beschikken, zoals daar kunnen zijn:

Voor de schrijvers: het uitgeven vergemakkelijken. Voor de beeldhouwers en schilders: het helpen zoeken naar afzetgebieden, het zoeken naar werkverschaffing door bv. decoratie van openbare gebouwen, kerken, scholen, enz. De kunstenaars, letterkundigen, plastici en musici betrekken bij openbare feestelijkheden en cultuurmanifestaties. Ons pogen reikt zelfs verder. Mocht de ontworpen vereniging tot bloei komen in onze gouw, waarom zou er niet gepoogd worden een gelijkaardig initiatief in de andere Vlaamse gouwen in het leven te roepen, om aldus te komen tot één groot Vlaams Kunstenaarsverbond? De kunst en onze kunstenaars zelf kunnen er slechts bij gebaat worden, terwijl de culturele standing van ons volk erdoor zal verhogen.

In het staatsblad van 27 dec. 1952 verschenen de on-

[p. 294]

dertussen opgemaakte statuten van de Vereniging zonder winstgevend doel met de reeds vermelde benaming.

Art. 2 der statuten luidt als volgt:

1^o. De bevordering en beoefening van alle takken van de kunst in overeenstemming met de christelijke levensbeschouwing.

2^o. Het bevorderen van de stoffelijke belangen van de aangesloten kunstenaars.

3^o In het algemeen het bevorderen van het cultureel peil van de bevolking in West-Vlaanderen.

Op 15 december 1951 verscheen het eerste nummer van het tijdschrift West-Vlaanderen, voor het grootste deel aan Streuvels gewijd, aansluitende bij de Streuvelshulde, dat jaar in november, ter gelegenheid van de provinciale cultuurdagen handelende over de literatuur, en de 80^ste verjaardag van de gevierde, door de provincie West-Vlaanderen ingericht.

Het nieuw tijdschrift werd allerwegen met enthousiasme onthaald. In De Linie schreef Em. Janssen s.j.: Dat had Gezelle moeten beleven.

Thans sluiten verbond en tijdschrift hun vijfde werkjaar af. Benevens het tijdschrift werd er gestreefd naar intenser werking in het belang van onze kunstenaars en ter verheffing van het cultureel peil van onze bevolking.

Onder de initiatieven van het Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond vermelden wij: - Parlementaire vragen betreffende evenredige verdeling der kredieten voor artistiek werk in openbare gebouwen tussen Wallonië, Brussel en Vlaanderen, door oud-minister Robert De Man, senator en erevoorzitter van het C.V.K.V.

- Studieweekend op 3 en 4 mei 1952 met referaten door Dr. A. Strubbe en Albert Westerlinck te Kortrijk.

- Overhandigen van een huldeboek, door de leden samengesteld, aan eredeken baron Jozef Ryelandt, bij zijn huldiging op 30 november 1932 door de provincie.

- Tussenkomst bij Minister P.W. Segers voor het bedenken van onze kunstenaars in het nieuw gebouw voor de R.T.T. te Roeselare en bij de heer Gouverneur van West-Vlaanderen voor het bedenken van onze kunstenaars bij de heropbouw van het gerechtshof te Kortrijk.

- Financiële hulp aan artiesten van de kuststreek die door de watersnood van februari 1953 waren getroffen.

- Medewerking aan een openluchttentoonstelling van beeldhouwwerk in een park te Heist/Zee in 1954.

- Ontvangst van de leden door Zijn Hoogwaardige Excellentie Monseigneur De Smedt, bisschop van Brugge en door Zijn Excellentie de heer Gouverneur van de provincie, achtereenvolgens in 1953 en 1954.

- Poëzieprijskamp (5.000 F. prijzen) voor het beste Mariagedicht tijdens het Mariaal jaar.

- Uitgave van een speciaal nummer van West-Vlaanderen met een twintigtal novellen en korte verhalen van Westvlaamse auteurs.

- Medewerking aan een expositie van Mariale kunst te Poperinge in 1954.

- Uitgeven van een Westvlaamse discotheek met werk van Vlaamse auteurs, voorgedragen door bekende declamatoren: 1. Guido Gezelle - 2. Rodenbach en Verriest - 3. Maurits Sabbe en Omer Karel De Laey - 4. René De Clercq en Cyriel Verschaeve - 5. Stijn Streuvels. Van deze reeks van vijf platen is verschenen: de plaat over Verriest en Rodenbach (met voordracht door Antoon Vander Plaetse en Remi Van Duyn). Over enkele dagen verschijnt de plaat over Streuvels met voorlezing door Streuvels zelf, en declamatie door Teresa Van Marcke en Antoon Vander Plaetse.

Sedert meer dan twee jaar is het verbond bezig onder de leiding van Godfried Oost, met het monteren van een grote documentaire kleurfilm (duur 70 minuten) over het kunstleven in West-Vlaanderen. Bijna alle opnamen zijn gedaan en men voorziet dat de film in het voorjaar van 1957 zal klaarkomen. Het is de bedoeling deze film te laten af draaien tijdens vergaderingen van culturele verenigingen, in scholen, volksavonden, enz... Tevens wordt de mogelijkheid onderzocht fragmenten te laten afdraaien tijdens de actualiteiten in de bioscopen.

Het Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond telt momenteel nagenoeg 350 leden-kunstenaars, beroepsartiesten en andere. Het verbond is christelijk geïnspireerd, doch er wordt voor het lidmaatschap geen enkele voorwaarde op dit gebied gesteld aan om het even wie.

Het tijdschrift West-Vlaanderen wordt momenteel gedrukt op ruim 3.000 exemplaren.

Voor het tijdschrift werden subsidies verleend door de provincie West-Vlaanderen - jaarlijks. Door de N.V. ‘Bank van Roeselare’ - eveneens jaarlijks. Door de Westvlaamse Electriciteitsmij - eveneens jaarlijks. Door de Belgische Mij voor Gas en Electriciteit; en, voor meer regionale afleveringen, door de stadsbesturen van Brugge, Oostende, Kortrijk, Veurne, Ieper, Roeselare en Lo. Wij danken hier van harte al deze instanties voor hun milde steun en hun sympathie.

De reacties op het tijdschrift, in pers en radio, zijn zeer gunstig. Ook in Duitsland, Nederland, in het N.I.R. en het I.N.R. en in de werelduitzendingen van de BNRO.

Medewerking aan het tijdschrift krijgen wij vrij gemakelijk, zelfs van buitenlandse personaliteiten.

West-Vlaanderen telt veel abonnees, ook buiten de provincie, in het buitenland: Congo, Zuid-Amerika en andere landen, waar uitgeweken Vlamingen of vrienden van Vlaanderen telkens met vreugde het nieuw verschenen nummer begroeten.

Laten wij eindigen met een stoute droom, die, hopen wij, weldra werkelijkheid moge worden. Kontakten werden reeds gelegd met kunstenaarsgroeperingen uit andere Vlaamse gouwen om te komen tot één groot federatief verbond van alle Vlaamse Kunstenaarsverenigingen. Met deze droom voor ogen vatten wij ons tweede vijfjarenplan aan. Gode ter ere en Vlaanderen en geheel de Dietse volksgemeenschap ten bate.

jozef storme

Bestendig Afgevaardigde, Voorzitter C.V.K.V.