West-Vlaanderen. Jaargang 5

[p. 131]

De esthetische opleiding van het meisje

Geen opvoeding mag gelukt heten, indien zij niet de uitbouw bewerkte van alle levenskrachten tot een harmonisch geheel, zódanig dat de uiterlijke verschijning (taal, gebaar, voorkomen) de uitstraling is van de innerlijke rijkdom van de ziel. Zoals God in de natuur zich niet tevreden stelde met de schepselen doelmatig in te richten, maar in zijn scheppingsweelde, er de schoonheid aan toevoegde, evenzo wensen wij de jonge mens niet alléén uitgerust tot juist denken en zedelijk handelen, maar ook bekwaam tot het belangloos genieten van de harmonie in klank, lijn, vorm, kleur, met in zich de drang om die harmonie in eigen wezen en in eigen omgeving te realiseren.

Deze esthetische vorming, voltooiïng van elke mens, vinden wij vooral onontbeerlijk bij de vrouw, en meer dringend in onze tijd. De vrouw, fee en koningin van het gezin, schept en draagt de huiselijke sfeer, die oase, waar man en kinderen, dagelijks urenlang opgeslorpt en geperst in een gechronometreerde kultuur, opnieuw hun drang naar poëzie kunnen bevredigen. Of valt het niet op, hoe onze beschaving, met haar koude, op efficiency berekende dwangarbeid, willens nillens de menselijke











vitaliteit, in getalschijven en cijfers uitdrukt, optelt en tot automatisme verlaagt?

De reactie? - Wij kennen en zien ze allen. Het leven is geen rekenproces. Zijn mysterieuse krachten ontsnappen aan de knel en wreken zich in afwijkingen allerhande, indien geen afleiding gevonden wordt, geen toevluchtsoord, waar het gemoed in rein genot zijn rechten krijgt. Deze oase is op de eerste plaats het familiaal milieu.

De vrouw nu, met haar fijn-besnaard en licht te bewegen gemoed, moet gedurende haar jeugd voorgelicht worden, geleid en geoefend om schoonheid te ontdekken in de natuur en in het kunstgewrocht, en om zelf haar esthetisch ervaren mede te delen in eigen prestaties. Opgemerkt zij nochtans dat, hoe gunstig en hoe gemakkelijk de vrouw gericht staat naar de kunst, zij toch minder geroepen schijnt dan de man tot het volle kunstleven, dat zijn scheppende kracht uit in grootse gewrochten van de plastiek of van de muziek. Zoals haar geest meer gericht is op het detail dan op de synthese, wordt haar domein eerder dit van de atmosfeervolle kamermuziek, het lied, en op plastisch gebied, de kleinkunst,

[p. 132]

Ontwerp behangpapier

hetzij versiering van haar eigen persoon, d.i. de kledij, hetzij het versierend element van haar geliefd familiaal milieu. Al onze meisjes moesten op dit terrein ten minste een minimum geïnitieerd zijn: in alle onderwijs behore de muzikale- en de tekenopleiding tot het programma. Doch voor de meer begaafde vrouw mogen wij wel een speciale opleiding wensen om haar persoonlijk talent uit te baten, en uit haar eigen persoonlijkheid sterker schoonheidsinvloed te laten stralen, ja, om zelfs als opvoedster-lerares

Tapijt

de nieuwe generatie tot kunstsmaak op te leiden.

Voor de meer begaafden volstaat een occasionele kunstopleiding en vorming tot goede smaak niet, doch een oordeelkundige, volgehouden vorming volgens soepel, maar afgelijnd programma, dringt zich op.

Hier kan de vraag rijzen: Beantwoordt het volgen van een tekencursus op de tekenacademie aan deze eis of is een andere sfeer gewenst? - Zonder enige afbreuk te doen aan de technische kunstscholing die de tekenacademie medegeeft, valt het toch niet te loochenen dat de vrouwelijke esthetische opleiding haar finesse en eigen karakter best bewaart in een vrouwelijk milieu, waar naast het tekenen de kunst van de kledij, de liefde en de versiering van het interieur, ook in het midden van de belangstelling staat.

Daarom is de tekenafdeling voor meisjes van groot belang.¹ De leerlingen worden op deze sectie toegelaten na het tweede voorbereidend jaar technische school, hetzij dus in het derde middelbaar. In de twee voorafgaande jaren, bij de algemeen-klassikale tekencursus, kon het talent ontdekt worden en de lust om dit talent te ontwikkelen, ontplooid.

Nu wordt gelijklopend het talent geprikkeld en geoefend, hetzij langs het tekenen naar de natuur, hetzij langs de studie van de kleur, hetzij langs het spontaan tekenen, volgens opgegeven thema's. Terzelvertijde worden de oefeningen gericht op het veroveren van het procédé: potlood, Oostindische inkt, waterverf, plakkaat verf, enz.

Kleurenharmonieën leren ontdekken in de natuur, in de textielen; zelf nieuwe harmonieën vinden; opgaven als: De markt, het dorp, het kasteel, vrij laten vinden - en volgens de wetten van de samenstelling ordenen en tot een decoratief geheel uitbouwen; zielsontroeringen en belevenissen door lijn en kleur vertolken: zoveel problemen waarvoor het jonge talent wordt geplaatst.

De observatie van de natuur leert de vormen schatten en weergeven: zij is bron van inspiratie en correctief op de fantasie tegelijk.

Op dezelfde wijze wordt de studie in de volgende jaren voortgezet en uitgebreid. De geschiedenis van de kledij, van het meubel, van de schilder- en de beeldhouwkunst door de eeuwen heen, verrijkt de gegevens en de inspiratiebron.

In de hoogste jaren worden de opgaven van kleed-modellen en van decoratieve

1 Zulke afdeling bestaat in onze provincie in het Technisch Instituut H. Familie te Brugge.

[p. 133]

samenstellingen gericht, ofwel op speciale technische

Poppen

illustratie voor modeblad, ofwel op de uitwerking van versieringsmotieven voor de kledij, doch vooral op de vrouwelijke handwerken tot verfraaiing van het interieur.

Immers met het tekenen gaat een cursus in kunstborduurwerk gepaard, opdat de gevonden ontwerpen gedeeltelijk gerealiseerd kunnen worden en de leerlingen de te overwinnen uitvoeringsmoeilijkheden zouden beseffen.

De methode gevolgd voor de decoratie wordt ook gebruikt voor het eigenlijke figurine tekenen of modetekenen. De kinder- en vrouwenkledij in haar rijke verscheidenheid wordt bestudeerd en voorgesteld onder verschillende uitzichten, - naar natuur geschetst, of gestyleerd en geïnterpreteerd volgens de eisen van de mode en het modeboek.

Decoratie en kledij vullen elkander aan: zij roepen de studie en de voorstelling op van het weefsel, van de kant, van de interieurschikking met haar behangsel, tapijt, gordijn en leiden zelfs tot het creëren van het toneelkostuum.

Eens naar die verschillende richtingen geïnitieerd, zal de jonge vrouw haar eigen opleiding moeten voltooien en zich op één richting specialiseren, ofwel zich op het leraarschap voorbereiden door speciaal didactische opleiding.

Een dergelijke tekenafdeling is vooral geschikt voor meisjes, die intellectueel en op kunstgebied goed begaafd zijn. Zij opent horizonten waar fijnvrouwelijke hoedanigheden zich kunnen ontplooien en schenkt aan de gemeenschap mensen met goede smaak, die bloem van een verfijnde kultuur.

zr. m. stanislas

Ontwerp tissus