West-Vlaanderen. Jaargang 5

[p. 45]

Kunst Actualiteiten

Westvlaamse schilders stellen ten toon te Hasselt en te Antwerpen

NA de algemene tentoonstelling van Westvlaamse schilders, die door het Provinciebestuur was ingericht geworden op verschillende plaatsen onzer provincie, werd eveneens een belangrijk deel ervan aangevraagd buiten Westvlaanderen.

De Federatie der beeldende kunsten en de Culturele Raad der Provincie Limburg ontvingen de schilderwerken in de Provinciale Bibliotheek te Hasselt. De vernissage ging door op 4 december in aanwezigheid van de HHr. Gouverneur Roppe, Burgemeester Bollen, Best Afgev. Knaepen, Griffier Van Bockrijk en Cabinetssecretaris Joz. Droogmans, evenals van Dr Dussar, hoofd van de Culturele Raad, Dr Nailis, Provinciaal Bibliothekaris en andere personaliteiten. Het was Bestendig Afgevaardigde Jozef Storme. die de schilderwerken in een fijnzinnige toespraak presenteerde aan het Limburgse publiek. Het gebaar der Provincie Limburg is des te merkwaardiger, omdat de kosten ervan door deze Provincie worden gedragen.

Ook te Antwerpen ging dezelfde tentoonstelling door in een grote zaal van de middenstad, ditmaal op uitnodiging van de zo actieve Bond der Westvlamingen en haar Voorzitter Mr Rudi Lecoutre. Het was op de avond van 23 december dat de tentoonstelling geopend werd, eveneens door een toespraak van Best. Afgev. Jozef Storme, voor een uitgelezen auditorium. De tentoonstelling heeft de grote massa der kunstkenners weten te lokken en was een brillante apotheose van de Westvlaamse veertiendaagse van Antwerpen.

Arthur Boonprijs

DE Arthur Boonprijs, jaarlijks uitgeschreven door het Comité der Vlaamse leergangen aan de Universiteit te Leuven, werd voor 1954-1955 toegekend aan Lic. Jérome De Cuyper, thans leraar der rhetorica aan S. Amandscollege te Kortrijk. De bekroonde verwierf deze prijs met zijn verhandeling: Cyriel Verschaeve erfgenaam van Albrecht Rodenbach. Proeve van verklaring en bewijs. De studie kwam tot stand onder leiding van wijlen Prof. Dr Paul Sobry en van diens opvolger Prof. Dr Albert Westerlinck.

Het wetenschappelijk bestuderen der grote Westvlamingen kan niet genoegzaam aangemoedigd worden. Hartelijke gelukwensen zowel voor de bekroonde als voor Prof. Westerlinck.

Rodenbachfeesten te Roeselare

TIJDENS een persconferentie op 7 januari werd door het inrichtend comité van de Rodenbachfeesten uitleg verstrekt over de plannen die gemaakt werden voor een luisterrijke viering van de honderdste verjaardag van Albrecht Rodenbach's geboorte, in juli 1956.

Er zal een groot Rodenbach-openluchtspel opgevoerd worden op het Polenplein. De tekst van het spel werd geschreven door André Demedts. De algemene regie is in handen van Antoon Vander Plaetse. De muzikale compositie wordt geschreven door Prosper Van Eechaute terwijl de koren zullen worden uitgevoerd door de Roeselaarse Kunstconcerten. De lichtregie zal in handen zijn van het A.K.V.T. Antwerpen. Ontwerp van het podium en costumering van het spel zijn het werk van Arno Brys. Het spel is geschreven in korte, dramatische tonelen, met teksten afwisselend tussen ernst en humor, droom

Affiche van de Rodenbachfeesten 1956 Ontwerp: Arno Brys

en zakelijkheid, met scherpe karaktertekening en voortdurende spanning. Muziek en zang ondersteunen de tekst en schenken hem zijn volle waarde. Zo moet het Rodenbachspel zinrijk en bezield, met behulp van gegevens uit de geschiedenis, de actualiteit en de doelstellingen van de Vlaamse beweging alle recht doen wedervaren. Het spel zal opgevoerd worden door 677 personen, de beste toneelliefhebbers uit de Roeselaarse verenigingen.

De Rodenbachstoet is ingedeeld in drie groepen: De wonderknape van Vlaanderen, 't Verleden leeft in ons, en De toekomst straalt voor ons. Ongeveer 2500 figuranten zullen in de stoet stappen, die ongeveer 100 min. zal duren. Er zijn 18 choreografische uitbeeldingen voorzien en 9 wagens. De stoet moet hoofdzakelijk de roem van Rodenbach, zijn betekenis voor de Vlaamse beweging en voor de Vlaamse kultuur, alsmede de grote historische gebeurtenissen van Vlaanderen en het toekomstbeeld van ons volk suggereren.

Ter gelegenheid van spel en stoet wordt de inrichting voorzien van een permanente tentoonstelling. Zullen geëxposeerd worden: aandenkens aan de dichter en zijn werk, handschriften, tekeningen, uitgaven van zijn werken, gebruiksvoorwerpen, foto's en schilderijen van de familie Rodenbach, documenten over de blauwvoeterie enz.

In het teken van de Rodenbachviering zullen door het koor van de Roeselaarse Kunstconcerten enkele belangrijke muzikale uitvoeringen worden gegeven. Op 12 februari, concert, gegeven onder de auspiciën van de stad Roeselare door het groot Symfonie orkest van het N.I.R. onder leiding van Daniël Sternefeld en gewijd aan werk van de muzikale tijdgenoten van Rodenbach.

Op 14 en 15 april wordt het oratorio Judas Machabeus van Haendel uitgevoerd door de koren van de Roeselaarse kunstconcerten en het Nationaal orkest van België onder leiding van Jozef Hanoulle. Deze zelfde koren zullen het koorgedeelte van het openluchtspel verzorgen, en zullen tijdens de provinciale kultuurdagen 1956 een uitvoering geven van Vlaamse werken, onder andere Klokke Roeland van Tinel.

Wij sporen onze lezers van nu af aan deze grootse Rodenbachfeesten op hun zomerprogramma te zetten. In ons volgend nummer komen wij hier nog op terug.

Cultuurdagen van Torhout

DE hele maand november was er wat te doen in Torhout. Boekententoonstelling met zeer talrijke bezoekers, een ex-

[p. 46]

positie van Frans van Immerseel's werk, prachtige grafiek en ook glasramen, vergaderingen met vele sprekers: Willem Enzinck en Louis Thyssen, Jozef Storme en Marcel Matthijs, Georg Hermanowski en P.G. Buckinx, Remi de Cnodder en Andries Poppe, en nog anderen. Deze cultuurdagen waren ingericht door de Christelijke Westeuropese Werkgemeenschap, een organisme dat onlangs werd opgericht en dat nu voor het eerst naar buiten kwam, een vereniging die over alle landsgrenzen van West-Europa heen de band wil slaan tussen alle christelijk geinspireerde kunstenaars, hun werk wil aanmoedigen en bekendmaken door tentoonstellingen, vertalingen, artikels in tijdschriften enz.

Hulde dient gebracht, ook door West-Vlaanderen dat zich in de geest en ook praktisch zoveel mogelijk met deze nieuwe vereniging verbonden weet, aan de organisators van deze dagen, die werkelijk het beste van zichzelf hebben gegeven om die dagen te doen slagen. En ze zijn geslaagd, er is iets losgewerkt dat blijven zal. In de eerste plaats dient Medard Verleye's activiteit onderlijnd en ook die van zijn secretaris, de jonge dichter Paul Vanderschaeghe. Ze hebben het halve Vlaanderen met uitnodigingen overstelpt en ze hebben eens te meer tot ver in het buitenland de legende van de westvlaamse koppigheid aangedikt. Ook Georg Hermanowski, de man met wie het N.V.T. liever knokt dan thee drinkt (nou, en of!) mag stellig even vermeld, hoewel hij het zelf liefst maar zo laat. Hij heeft nu reeds ruim dertig werken van Vlaamse auteurs in Duitse vertaling geplaatst gekregen, en dat zegt genoeg.

Wat blijft er over van Torhout?

Europa, een fris, nieuw en keurig uitgegeven tijdschrift met bijdragen in vier talen, van vooraanstaande auteurs. Het eerste nummer kwam pas van de pers en het ziet er goed uit, naar buiten en naar binnen. Rustig en toch combatief - veelbelovend! Er zullen vijf nummers per jaar verschijnen, en die kosten 100 F (Boekhandel Verduyn, Beerstraat, Torhout). Het moge goed varen!

Gewijde kunst

NOG steeds blijft het vraagstuk van de gewijde kunst in de belangstelling. Dit blijkt zowel uit de bestellingen die wij nog steeds krijgen voor ons septembernummer 1955 (dat helaas op een zestal weken tijds was uitverkocht), doch ook uit de aandacht die zowel binnen- als buitenlandse bladen en periodieken aan dit vraagstuk wijden.

Wij vinden het wel nuttig hier even een passage over te nemen uit een merkwaardig artikel dat A. Deblaere, s.j. publiceerde in het januarinummer van ‘De Bode van het Heilig Hart’: ‘Een decreet van het H. Officie van 30 juni 1952 herinnert aan canon 485 en 1178 van het kerkelijk wetboek, die gebieden alles uit de gewijde gebouwen te verwijderen, wat in tegenspraak is met de heiligheid van de plaats en de aan het huis Gods verschuldigde eerbied. Het decreet van 1952 specifieert uitdrukkelijk: er moet ten strengste verboden worden dat beelden of schilderijen van een minderwaardig soort, meestal mechanische nabootsingen, in groten getale op de altaren of langs de wanden van de kerk zouden opgesteld worden.

Klaarder kan het moeilijk worden gezegd: “beelden van een minderwaardig soort, meestal mechanische nabootsingen”. Mechanisch seriewerk moet dus verwijderd worden uit de katolieke bedehuizen: al die plaasteren beelden, die in serie te krijgen zijn, producten van een beelden-nijverheid en niet van kunst, al die H. Harten en O.L. Vrouwen-van-Lourdes die volgens hetzelfde model in twaalf verschillende grootten in de winkels te koop staan, al die serie-Antoniussen en serie-Treesjes, al die chromo's in driekleurendruk die voor kruisweg dienen.

Wij schrijven nu 1956: zijn die plaasteren afgietsels en die kleurprenten na vier jaar uit onze kerken en kapellen verdwenen? Zijn er niet overal nog bijgekomen? Werd ooit een bevel van het H. Officie zo glorieus veronachtzaamd en doodgezwegen, niet door de “onverschilligen”, maar door de “vrome gelovigen” zelf? En wat zal die onwaardige producten vervangen, tenzij enkele kunstwerken van levende kunstenaars?’

Het provinciaal tornooi voor zangkoren 1955

ACHT zangkoren uit West-Vlaanderen hebben op zondag 4 december ll. deel genomen aan het derde Provinciaal Tornooi in het casino te Blankenberge. Het aantal deelnemende koren beliep de vorige twee jaren resp. elf en vijftien.

Het is opgevallen dat in de derde categorie, reglementaire toegangspoort voor de nieuwelingen, slechts één zangkoor optrad, de dappere Société Chorale SS. Pierre et Paul, uit Waasten, die overigens ook de vorige tornooien meemaakte en te Blankenberge net vijf punten te kort kwam voor de promotie. Nieuwe gezichten waren er dus niet, wat te denken geeft over de, vooral financiële, moeilijkheden die de verenigingen hebben afgeschrikt.

Misschien kan een herziening van het premiestelsel voortaan het euvel verhel-

[p. 47]

pen? De uitgeloofde prijzen varieerden nu van 750 tot 2.500 F. Elk koor zou bovendien de deelnemingspremie van 500 F ontvangen. Met de premie alléén kunnen de zangkoren echter de reis, met doorgaans minstens dertig leden, en de betrekkelijk hoge partituurkosten niet delgen. De Provincie zal voorzeker naar een financiële aanpassing van deze prille tornooitraditie uitzien en een aantrekkelijker formule willen invoeren.

Inmiddels een woord van waardering voor de flinke medewerking van het gemeentebestuur van Blankenberge en van het plaatselijk mannenkoor, de ‘Kring der XX’, dat op het tornooi met zijn gouden jubileum werd gekomplimenteerd.

Buitenlandse periodieken

L'Oeil

Het januari-nummer van het nieuwe, merkwaardige tijdschrift L'Oeil bevat een rijkgeïllustreerde bijdrage over de Franse beeldhouwer Henri Laurens. Verder een artikel over het thema van het aards paradijs in de 16^de eeuwse schilderkunst in de noordelijke landen, en een belangrijk stuk ‘Mes années avec Soutine’, waarin Michel Ragon herinneringen ophaalt aan zijn vriendschap met de Franse schilder Soutine, de vriend van Modigliani, Chagall, Braque en vele anderen. Naast een korte nota over Maurice Utrillo, vermelden wij in ditzelfde nummer een mooi geïllustreerd opstel over het Museum van Belgisch Congo te Tervuren.

L'Oeil is een Zwitsers-Frans maandblad, dat in ons land vertegenwoordigd wordt door Mw L. Possemiers, Louis Lepoutrelaan 87, Elsene-Brussel (Abonnement per jaar 375 F).

Roeping

Uit de 3 laatste nummers van dit Noordnederlandse tijdschrift signaleren wij in october een nogal ophefmakend artikel van Th. De Jong over de maatschappelijke positie van de kunstenaar. In november twee bijdragen (van drs R. Gaspar en van Gabriël Smit) over het onlangs verschenen boek van Henri Bruning: ‘Guido Gezelle, de andere’, en in november een merkwaardig artikel over de Franse poëzie door J. van Spaendonck.

Roeping wordt uitgegeven door de uitgeverij H. Gianotten, te Tilburg. Het jaarabonnement bedraagt 200 F.

Wikor

Dit kleine, maar fijne tijdschrift, dat zich reeds in zijn derde jaargang mag verheugen in een abonnentenaantal van meer dan 5.000 is nagenoeg alleen in Nederland bekend. Het tijdschrift heeft nochtans belangstelling voor meer dan Nederlandse kunstuitingen. In het decembernummer lezen wij o.m. een achtste bijdrage van B.J. Bertina over de geschiedenis van de film als Kunst, en een pittig geschreven stuk over de opvoering van Kurt Weill's opera ‘Street Scene’ te Düsseldorf. Verder zijn er bijdragen over Hongaarse volksdans, Afrikaanse volks- en kunstmuziek, en over het St Germain des Prés van nu.

Wikor wordt uitgegeven door de uitgeverij Pax te 's-Gravenhage. Er verschijnen 10 nrs per jaar. Abonnement fl 5.

Scheppend Ambacht

Dit kleine tijdschrift, dat ook in Vlaanderen wat verspreiding kent, eindigt zijn zesde jaargang met een nummer waarin speciaal te vermelden zijn een geïllustreerd artikel over de ‘Knipscheer’, en een artikel van W.A.M. Van Heugten over het scheppend ambacht in dienst van de Kerk. In dit zelfde nummer wordt een bespreking gewijd aan het nummer van West-Vlaanderen over ‘Gewijde Kunst’ en worden uit dit nummer enkele reproducties overgenomen.

Scheppend ambacht wordt uitgegeven door de gelijknamige stichting, Oude Delft, 145 te Delft. Jaarabonnement 67 F.

Scaldis

DOOR de provinciale besturen van Antwerpen, Oost-Vlaanderen en Henegouwen wordt een nationale prijskamp uitgeschreven, toegankelijk voor alle in België geboren artisten. Gevraagd wordt een carton voor een wandtapijt met als onderwerp De Schelde (geografisch, cultureel, historisch of economisch verband).

Het ontwerp moet begrensd zijn tot een techniek van vijf draden per cm. Er mogen maximum 17 kleuren gebruikt worden. De eerste prijs is 20.000 F, de tweede 10.000 F. De ontwerpen moeten binnengestuurd worden, onder kenspreuk, vóór het einde van februari 1956, bij het provinciaal bestuur van Antwerpen, Koningin Elisabethlei 18, Antwerpen.