West-Vlaanderen. Jaargang 3

[p. 153]

Muziek

Lionel Blomme

BIJ de eerste kennismaking met Lionel Blomme krijgt men de indruk voor een rustige, kalme, stille man te staan; schuchter, weinig van zeg, dromende, iets melancolische ogen.

Deze schijnbare rustige natuur, die dromerige ogen, die ietwat omfloerste stem, kunnen plots wakker schieten, wanneer het gaat over de muziek. Want Blomme is een en al muziek. Van jongs af heeft Blomme de onweerstaanbare drang in zich gevoeld muzikant te worden. Aanleiding tot dit besluit was er niet, want in zijn onmiddelijke omgeving is er altijd spraak geweest van handel. Ondanks de bloeiende handelszaak van zijn ouders, is hij zeer vroeg tot het besef gekomen, dat uit hem nooit een gewiekste handelaar zou groeien. Al wat bij hem belang had was muziek.

Brugge, waar hij op 25 September 1897 geboren werd, is nooit een stad geweest van muzikaal leven, en toch zit er de muziek in



de lucht. De sonore klokkenklanken, de helder klinkende beiaard die er nooit zwijgen, geven aan deze enig mooie stad een muzikale atmosfeer. Dit alles wordt nog verhoogd met ruisend orgelspel en liturgische gezangen in de vele parochie- en kloosterkerken. Deze klankenweelde heeft er zeker toe bijgedragen de muzikale droom van de knaap Lionel Blomme te doen uitgroeien tot werkelijkheid.

Welke vreugde moet het voor de kleine Lionel geweest zijn, toen zijn brave ouders het besluit namen hun zoontje te laten opgaan op de weg van de edele muziek. De beste leraars werden aangesproken, en deze ontdekten gauw de uitzonderlijke muzikale gaven van hun leerling. Het was dan ook niet te verwonderen dat Blomme op enkele jaren de klassen van notenleer doorlopen had, en er al de diplomas en eerste prijzen wegkaapte. Er moest nu beslist worden welk instrument Blomme zou bespelen. Zijn professor Louis De Schepper zag in hem een toekomstige organist, maar de jonge Blomme voelde meer voor een snaarinstrument, dit scheen hem meer expressiever, en bijzonder de altviool zou hem het meeste aantrekken. Hier weer zag zijn leraar, Aug. Van der Looven de uitzonderlijke gaven van zijn leerling, en was er van overtuigd dat hij een uitstekend altist zou worden, wat later ten volle gebleken is. Met de studie van altviool ontwikkelde Blomme zich verder in de theorie van de muziek bij de fijne pedagoog en klassiek geschoolde August Reyns.

Als in 1914 de eerste wereldoorlog uitbrak, had Blomme zijn studieën aan het Conservatorium van Brugge met veel brio geëindigd, en om zich in dit zo moeilijk vak te volmaken, en ervan de volledige meesterschap te bezitten, hadden zijn Brugse professoren hem aangeraden zich te laten inschrijven als leerling van het Conservatorium te Brussel. Door de oorlogsomstandigheden was dit hem onmogelijk, en hij werd gedwongen te Brugge te blijven. Dit zou hem toch niet beletten zijn muzikale ontwikkeling te laten evolueren, want de sterke wil om al de geheimen te leren kennen van de muzikale techniek liet hem niet meer los, en zo kwam hij in de handen van de degelijke en rijkbegaafde musicus Gregoire Joris, waarbij hij harmonie, contrapunt en fuga zou studeren. Joris, geschoold en gevormd door de strenge Edgar Tinel, zou dezelfde methode toepassen op zijn leerling Blomme. Het was ook Joris die in Blomme de toekomstige componist ontdekte. Voor het eerst nu ging Blomme aan het componeren van liederen en motetten, en van het begin af getuigden deze eerstelingen, van een fijne smaak en degelijkheid van vorm, kwaliteiten die hem steeds zijn bijgebleven.

Het verwonderde dan ook niemand, dat iemand zoals Blomme, die in het bezit was van zulk een grondige basis en hoogst muzikaal begaafd in het Brussels Conservatorium, waar hij na de oorlog leerling werd, onmiddellijk opgang maakte, en er de lieveling van zijn professoren werd.

Het is in dit Conservatorium dat Blomme het geluk had de lessen te mogen volgen van de wereldberoemde altist Léon Van Hout. Aan Van Hout dankt Blomme de rijke, melodieuse, sonore toon, en de verbazende virtuositeit als instrumentist. Deze uitzonderlijke gaven, werden door de juryleden die moesten oordelen over de bekwaamheden van Blomme zodanig opgemerkt dat zij niet aarzelden hem de hoogste onderscheiding toe te kennen, met warme felicitaties

[p. 154]

aan professor en leerling; het was 35 jaar geleden dat zich dit nog had voorgedaan.

Niet enkel als instrumentist gaf Blomme de hoogste voldoening, maar ook als contrapuntist en fugist, stond hij ver boven zijn medestudenten. Niemand minder als Jos. Jongen verklaarde aan ieder die het horen wilde, nadat deze eminente professor de fuga van Blomme doorlezen had, en die hem bij de prijskamp, een hoge onderscheiding bezorgd had: Zelden zal ik nog werken van fuga lezen, zoals deze van Blomme.

Het is met grote geestdrift dat Blomme over al zijn vroegere leermeesters spreekt. Maar met ontroerende dankbaarheid zal hij steeds spreken over zijn laatste leermeester, de geniale componist Paul Gilson. De uiteindelijke volmaking heeft hij aan deze grote meester te danken. Over hem geraakt Blomme niet uitgepraat. En zoals zovele bewonderaars van deze grootmeester, heeft hij diep gevoeld de miskenning en de ondankbaarheid, deze niet alleen grote kunstenaar maar tevens schone mens aangedaan.

Gilson heeft Blomme ingewijd in al de geheimen van de orkestratie en compositieleer. Hij is een zijner beste leerlingen geweest.

Na het schitterend eindigen van zijn muzikale studiën, zal Blomme zich nu ten volle kunnen wijden aan de compositie. De ene compositie volgt na de andere. Zijn voorliefde gaat naar het lied. Het is in deze vorm dat zijn rijke inspiratie tot volle ontplooiing is gekomen. De voornaamheid, de bekorende melodie maken zijn liederen tot een waar kunstgenot voor de toehoorder. Nooit abstrakt, maar klaar als een borrelende kristalheldere bron. Steeds de juiste klank, en de samenpassende gevoelens van het verklankte gedicht. Een lied gedragen door een hoogstaande op zichzelfstaande doorvoelde harmonisatie. Het zou ons te ver leiden moesten wij de technische hoedanigheden van menig lied gaan ontleden. Zulks

Lionel Blomme met zijn leerling en jonge componist Victor Legley.

zou beter passen in een louter muzikaal tijdschrift. En we zullen ons bepalen even stil te staan, bij de laatste composities van deze begenadigde toondichter, namelijk zijn merkwaardige Timmermansliederen. Hier treft men Blomme op zijn best, volmaakt als vorm. De melodie verklankt met passende uitdrukking, het wezen en het gevoel dezer

Groep met o.a. Lionel Blomme (links achter) Renaat Veremans (midden), Octave Rotsaert (vooraan rechts).

ontroerende Adagio-gedichten. De begeleiding die helemaal zelfstandig staat, onderlijnt, en vervolledigt de hoogstaande melodie. Met deze liederen bereikt Blomme het volle meesterschap in de edele liedkunst, en staat hij meteen in de rij van onze beste liederencomponisten. Wij hebben kunnen ondervinden bij elke uitvoering, welke diepe indruk deze liederen laten bij de toehoorders.

Blomme's kunst, doet nooit aan experimenten of aan modedoenerij. Zijn kunst laaft zich aan de bronnen der ware edele melodie, zijn harmonie, hoe gedurfd soms ook, is steeds verantwoord en juist. Alhoewel men voelt dat Blomme de grootmeesters van het lied bestudeerd heeft, tocht blijft hij steeds zich zelf.

Niet alleen is Blomme een uitstekende instrumentist en componist, hij bezit tevens ook de gave van degelijke paedagoog. Met liefde en geduld vormt hij zijn leerlingen en wijdt hij hen in al de geheimen der zo moeilijke muziekkunst in. Niet enkel technisch worden zijn leerlingen geschoold, maar hij wekt en ontwikkelt hun schoonheidsgevoel, niet alleen voor de muziek maar ook voor literatuur en plastische kunsten. De resultaten zijn dan ook niet uitgebleven. Hoevele leerlingen zijn door hem niet gevormd geworden, die later naam gemaakt hebben als instrumentist en componist, en die dit alles alleen aan hem te danken hebben.

Het conservatorium van Brugge, waar hij van af het jaar 1926 professor van Altviool is, mag dan ook gelukkig zijn een element als Blomme te bezitten.

Het gemeentebestuur van leper kon in 1929 geen gelukkiger keus doen, toen het Blomme benoemde tot bestuurder van de muziekschool. Door zijn wijs beleid heeft hij deze school laten uitgroeien tot een der beste Muziek-Academies van ons land. De opeenvolgende staatsinspecteurs zijn nooit karig geweest met hun lof voor de bestuurder en zijn inrichting. Vijf en twintig jaar zal het weldra zijn dat Blomme zich afgesloofd heeft om dat muziekinstituut tot zulke hoge rang en vermaardheid te tillen. En we hopen dat deze tijdspanne van noeste arbeid, niet ongemerkt zal voorbijgaan, en dat het gemeentebestuur de gelegenheid zal geven aan leraars, leerlingen en oudleerlingen hun dank en hulde te betonen voor hun bestuurder en leraar. Hij heeft het meer dan verdiend.

RENAAT VEREMANS