Vlaamsche Arbeid. Jaargang 25 [20]

[p. 415]

Eenige herinneringen

Ik weet niet of de beste onzer allerjongsten ook die lentevreugde beleefden, toen ze met de meesters onzer letterkunde kennis maakten. Ik weet in elk geval dat ik er een hooge hoed voor opzette om Verriest en Streuvels te bezoeken 't Was of ik naar koningen ging. 't Waren en 't zijn ook koningen van den geest. Een even scherpe vreugde beleefde ik toen ik met Karel van den Ooever kennis maakte. Juist waren zijne Kempische Vertelsels verschenen. Ken wondere man, een vinnige kop. Hij ontving ons - Thiry en mij - en op den hoop toe vroeg hij ons, om in het pasgestichtte tijdschrift Vlaamsche Arbeid wat te schrijven. We waggelden haast om van blijdschap. Wij werkten mee. Ik heb aan Vlaamsche Arbeid veel te danken en aan Karel van den Oever en aan Jozef Muls. Van den Oever zocht vernuftig naar de gebreken en toonde ze. Hij klopte het stof er uit, uit wat ingezonden wierd. Vlaamsche Arbeid had jonge, frissche krachten, die zich van het realisme afkeerden, en naar meer verfijning van den geest zochten. Zoo was daar Gust Van Roosbroeck, een geniale jongen, die dweepte met de Fransche symbolisten. Ik had toen een kamer op het Begijnhof te Lier. Hij wou er ook een hebben. Huurde er een, nam den sleutel mee naar Antwerpen, en zag nooit meer naar die kamer om. Wat heeft dat Begijntje moeite gedaan om dien sleutel weerom te krijgen! Er was daar ook Jan van Nijlen, de zachte dichter. Toen ik met hem kennis maakte, we vielen beiden over een kistje in de Lange Nieuwstraat in elkanders armen, zei hij, en dat was gewaagd in die Sar Péladan atmosfeer, die toen dik over Antwerpen lag, dat de geslachte os van Rembrandt een groot meesterwerk was. Een groote vreugde was het ook toen we bij Muls, op zijn werkkamer te Mortsel mochten komen. Hij toonde ons den uitdoovenden Westerhemel, waarover hij pas een gedicht gemaakt had: Arondmeren. Muls wist met zijn aromatisch woord geestdrift voor Ruskin en de Engelsche Préraphaëlieten in ons te gieten. Ik kwam ook in aanraking met Pieter de

[p. 416]

Mets, die toen niets anders dan zijn eigen kop schilderde, niet Flor van Reeth, en met de heerlijke familie Goedemé, Ja daar zijn veel schoone dingen te vertellen over de kracht die van uit Vlaamsche Arbeid straalde in vele kunstmiddens. Vlaamsche Arbeid heeft gearbeid, niet alleen in zijn tijdschrift, maar vooral naar buiten, net heeft gevormd en geleid. Vlaanderen heeft heel veel aan Vlaamsche Arbeia te danken.

Er waren vergaderingen. Ik heb er een paar bijgewoond. Van den Over en Muls regelden dat alles om ter beste. En het fatale kon niet uitblijven. Er was nog geen souper ge weest, er moest ook een souper bijkomen. Het gedacht kwam van Karel van den Oever. Een souper voor de medewerkers en discipelen van Vlaamsche Arbeid. Van den Oever dichtte toen Maenrijmen, en was heelemaal weggeslurft in het Antwerpen der Renaissance, zat gedurig bij Plantijn, en was voor de schilderijen uit die dagen niet meer weg te slagen. Het moest een echt oud-Vlaamsch eetmaal zijn. 't Had plaats in een oud stamineeken onder den O.L. wrouwetoren, de spijskaart was op oud papier, gedrukt met echte Plantijnletter, in oude spelling, en wat er te eten was, was afgecopieerd van de oude Vlaamsche schilderijen, Och spijtig dat ik die spijskaart verloren ben! (Indien Jozef Muls er nog een bezit, dat bij ze toch eens afdrukke, als document). Ik heb er nog van onthouden: Zwarten Beuling met Appelspijs, Vlaaien fruit ende toeback. Zoo 't schijnt wou iedereen daar aan deel nemen - men moest zich haasten om nog plaats te hebben. Het stamineeken was te klein. Ik schreef rap in, en was er per hoogen hoed. Er was een lange tafel gedekt. Waar bleven de anderen? Daar kwamen ze allemaal ineens binnen. Karel met zijn twee broeders, Muls en Jan Hammenecker. Dat was al. Meer kwam er niet. Weinigen hadden ingeschreven. Maar hoe is een Vlaming. Hij komt ter elfder ure toch. En daar had men op gerekend. Er kwam niemand. Laat ons dan maar begin nen. Jan Hammenecker maakte een kruisken. De meiden brachten bergen worst, emmers appelspijs... potten toeback, enz. We aten, dronken en smoorden. Karel krabte in zijn haar. Muls zei een schoon woord over Vlaamsche Arbeid. 't Slot was dat er oneindig veel eten overschoot, dat de kosten zoo hoog waren, en dat iedereen, buiten de som der inschrijving, moest bijleggen. We legden bij. En 't laatste slot was dat Van den Oever met zijn broers, belast en be-

[p. 417]

laden met worsten en andere goedheden er van onder trok. En ik ging naar huis met een leegen, hoogen hoed. Ik had nochtans ook bijgelegd!...

Vlaamsche Arbeid is als een poort. Wie er door gaat gaat door de goede poort die uitgeeft op den goeden weg.

Ik wensch dit dappere tijdschrift en zijn bestuurder Muls nog vele jaren tot profijt ende jolijt van Vlaanderen.

Felix Timmermans