Vlaamsche Arbeid. Jaargang 25 [20]

[p. 326]

Eksterij

'k Heb een zwak, neen, 'k heb een oprechte bewondering voor de ekster.

Uiterlijk is de vogel bevallig, zoo echt medisch met zijn wit en zwart kleed; onze slimme vrouwtjes doen het hem na, passen het aan bij hun esoterische verliefdheid.

Het oog van de ekster is schitterend, bijt als een geslepen diamant, en kijkt uit den hooge van op den beukenspits, oostgrens van het Abahanenwoud. Van nabij lijkt het gevangen in een witten rand. Spottende verwondering lacht er de wereld in uit. Dan kan het ook gluiperig de schaliegrauwe oogleden toepinken, geleerd en eigenzinnig, onder de fluweelen kalot.

Die den vogel vangen, als hij nog weerloos, lijk met olie bestreken in 't nest ligt, snijden zijn tong los, nog aan een lijntje gebonden. Dan hakkelt de ekster wat brabbeltaal en de menschen meenen: ‘Hoor, hoe slim!’

Ik ken maar één plaats voor haar: op de spits van den beuk. Daar, wachter en waarnemer te gelijk, behoudt zij, als 't ware, heel de eksterschap. Van uit dien kijkuit liggen de huizen van het dorp, vernepen en schuil in het dal, als luizen in de voren van een kleed.

Daarom benijd ik de ekster niet.

Wel echter het oogpunt.

Dat is, hoe de gezichtstralen van haar oog over de wereld bezemen; zooals ik wenschte, dat het mijne het omendomme mocht bestrijken, gelijk de lichtbusseling van een schijnwerper. Waarom niet ten volle genieten de gedwongen afzondering, zonder aristocratische wreedheid, doch los van het voorwerp zelf?

Paul Valéry schrijft zoo omtrent, dat wij er naar hunkeren

[p. 327]

in onze geestelijke scheppingen die eigenschappen door te drijven, die door het zakelijke in ons zelf verminkt worden. Mijn overwegingen laat ik neerzijgen uit het hooge oogpunt, gepuurd als dauw, den akker ten believe.

Ha, ha! De ekster kaapt wat schittert!

Ovide heeft me een vingerring en een soldatenknoop getoond, in een eksternest gevonden. Léon moet er nog om lachen, vertelt hij, hoe zijn tamme vogel, - toen Marie, bij het verlaten van haar huis, den sleutel in een spleet van den muur, bij het venster, verborg, - die vlug wist op te pikken en naar eigen huis bracht, als om haar te pesten.

Het is niet goed te begrijpen of zij, de ekster, zich door schijn of schitter laat verleiden. Marie moest daarom den dief geen steentjes nagooien.

De eerste vereischte, de grond van heel mijn eksterverhouding, is de ontknooping van al wat mij aan het plaatselijke kan verstrikken.

Mijn kritiek, die uitsluitend en noodzakelijk op kennis moet voortbouwen, eischte het omramen in het passende midden. Uiterst practisch bracht ze de beste koopwaar aan den man. Kritiek sorteerde de waar, net zooals de koopman de stalen versch uit de fabriek ontvangt: deze voor fijne klanten, gene voor de compacte meerderheid, weer andere voor het janhagel en voor het boerenbedrog.

- Ik geef u een frank, zegt de jager, voor elke ekster die ge neerschiet.

De slimmerd! Waarom doet hij het zelf niet? Misschien omdat een patroon hem duurder te staan komt. Hij waardeert een goede daad met vijf en twintig procent netto-winst, dadelijk op te strijken.

Ik kom weder bij mijn ekster op den boom zitten. Ze was een heelen tijd weggewiekt, uit azen wellicht. Zuiver gaat het bij zoo'n tochtje altijd niet. Laat ons dat potje maar gedekt laten. Overigens niets zoo hatelijk, als op het fornuis de deksels van de potten te gaan lichten.

De blik is opgeklaard. De stralen, zeker en scherp belijnd als door een lens, kennen niet meer hindernis dan een Herziaansche golving.

Waarom vangt men zoo geen heerlijk trillende zonne?

Afzondering, geliefde afzondering, die mij niet neerslaat maar oplicht, als ik dan dankbaar behouden mag de lens van mijn geest, de lens van mijn droom!

[p. 328]

Gun mij koelte, woud, bij het toewuiven van uw adem, dien geur van gistende levenssappen! Leer gij mij verbinden berusting en strijd!

Zie, ik vergaap mij niet aan mijn lensje. Ik vang geen zonnestraal, als die Duitsche, romantische kleermakersjongen, om er het gaatje mee te stoppen, dat de mug in haar kous had.

Ik kan gerust mijn vergrootglas in mijn vestzak bergen en dan fluiten als een merel of snateren als een wilde ekster.

Heel nuchter kan ik beweren: ik houd meer van pro dan van contra.

Ja, vrienden, land en vrienden, ik houd van u, met uw deugden en gebreken, als de ekster, wit en zwart gevlekt.

Gember, October 1930

(Uit mijn notaboek.)

Hugo Van Walden.