Vlaamsche Arbeid. Jaargang 16

Overzicht van Tijdschriften

DER BRENNER:^(*) De 9^e aflevering van dit tijdschrift, dat onregelmatig, - gewoonlijk een maal in het jaar - wordt uitgegeven, verscheen einde 1925. Het is nog niet zoo lang geleden, dat deze uitgave, door den denker Carl Dallage in 1910 begonnen en nu voortgezet onder leiding van Ludwig Ficker, zich in Duitschland en Zwitserland wist bekend te maken. En dit is goed begrijpelijk, wanneer wij weten dat de strooming (filosofisch-godsdienstig) in ‘Der Brenner’ vertegenwoordigd radikaal ingaat tegen den nog steeds heerschenden tijdgeest.

Eerst een overzicht van den inhoud: Metaphysische verzen van Gertrud von Le Fort, Thompson (in vertaling), Friedrich Punt, Josef Leitgeb, Anton Santer. - Godsdienstig-filosofische uiteenzettingen: Brief an C. Dallago von einem Juden (nagaan van de verhouding Jood-Christen). Franz Janowitz, Das Reglement des Teufels. (Aforismen, satyrisch bedoeld tegen de nu heerschende levensopvattingen). - Anton Santer, Bruchstücke. (Het leven een voorbereiding tot den dood. - Terugwijzen van het verstand binnen zijn grenzen, waar het metaphysische kwesties betreft.) - C. Dallago, O diese Welt. (Dostojewski's verhouding tot den godsdienst.) - Daniel Sailer, Kunz van der Rosen. (Tooneel).

Het zou ons te ver voeren elk van die beschouwingen, die ieder op zichzelf een brochuur konden uitmaken, na te gaan.

Waar het echter bij die groep erom gaat zich te bevrijden van al het leege gefrazeer van litterators, schijnen zijzelf, in de ellenlange gedichten overladen met symboliek, aan langdradigheid en onduidelijkheid-door-teveel-woorden te lijden.

Het zijn de prozagedeelten die den stempel op het werk drukken. De verdringing van de persoonlijkheid en de miskenning van het zieleleven door de mechanisatie van de wereld, - de ondergang van alle ware godsdienstigheid bij het steeds oppervlakkiger-worden van sociale en kerkelijke gemeenschap, - dit is het wat de Brenner-groep wil tegengaan. Ze wil de eeuwig-geestelijke waarden in den mensch blootleggen en den groei ervan bevorderen. Kortom, ginder in Tirol is reeds sinds lange jaren de strekking tot verinnerlijking en verdieping werk-

(*) Brenner-Verlag. - Innsbruck. - M. 5.

[p. 200]

zaam, welke wij hier pas veel later aktief zagen worden. Die strekking is door en door christelijk, echter niet een christelijkheid die zich steunt op een bestaande gemeenschap, maar die, geboren uit onvoldaanheid tegenover de verschijnselen van godsdienstig leven, rechtstreeksch kontakt met de H. Schrift zoeken wil.

Dat bij dien humanitairen wijl godzoekenden geest het antimilitarisme aansluit, behoeven we niet eens aan te stippen, daar waar Janowitz' in den oorlog geschreven Reglement des Teufels^(**) hoofdzakelijk over die kwestie gaat.

(**) F. Janowitz sneuvelde (25 jaar) in den oorlog, liet verzen en proza achter, die deels gepubliceerd zijn, deels gepubliceerd zullen worden.