Vlaamsche Arbeid. Jaargang 16

Overzicht van Tijdschriften

In LA NOUVELLE REVUE FRANCAISE van December '25, liet Paul Valéry enkele extracten verschijnen uit een boek van hem Le Cahier B 1910. Het zijn losse gedachten en noteeringen over literatuur, moraal, godsdienst zooals deze o.m.. ‘Je trouve curieuse cette idée de la religion: qu'une faute commise enlève le bénéfice de la pureté antérieure, comme si le mérite de “l'âme” avait subi une “transformation irréversible”. Et que le repentir et les formes obligatoires effacent, au contraire, tout une passé détestable, ce n'est pas moins étonnant. D'où tirer la puissance de tel jour d'une vie sur les autres jours? Celui qui est hors du temps, pourquoi donne-t-il cette prééminence, pour le mal ou le bien, au plus récent sur le plus éloigné... De ces deux mortels l'un est sauvé, l'autre damné. Mais la vie de l'un est identique à celle de l'autre, prise en sens contraire’ - ‘Les grands hommes meurent deux fois. Une fois comme hommes et une fois comme grands.’ - ‘Une religion fournit aux hommes des mots, des actes, des gestes, des “pensées” pour les circonstances où ils ne savent que dire, que faire, qu'imaginer.’ - ‘Donner de la valeur à celui qu'on est, tel qu'on est, quel qu'il soit.’

In den MERCURE DE FLANDRE (revue d'expression septentrionale) een fransch tijdschrift dat te Rijssel verschijnt vinden wij een artiekel over de dialekten die in Frankrijk gesproken worden en waar een lans gebroken wordt voor het aanleeren der moedertaal in Fransch Vlaanderen: ‘Gràce, à l'enquête de l'Eclair, l'opinion étrangère est maintenant avertie par des professeurs de l'Etat, par des politiciens, par des publicistes patriotes que notre nation, qui passe pour une et indivisible, n'en compte pas moins, entre la Méditerranée, les Pyrénées et la Seine, plus de quinze millions de citoyens pour qui le Français n'est pas l'idiome natal, n'est pas la langue maternelle; qui trouveraient tout naturel et désirable que le français leur fût appris indirectement, comme une langue morte, ou étrangère, par le moyen de leurs patois maternels et vivants; et qui considèrent que les instruire directement en français c'est les déraciner, par conséquent les amoindrir moralement et socialement.’

DE VRIJE BLADEN geven een fragment uit een lezing over Jean Cocteau door Constant van Wessem: ‘Bij Cocteau is de wereld der menschen en het leven nieuw gevoeld Men meent bij het lezen

[p. 40]

van zijn werk dat het nieuw gezegd is. Maar Cocteau heeft nimmer nieuwe uitdrukkingsvormen gezocht. Hij heeft aan den vorm geen vernieuwde waarde toegekend. Zijn vormen zijn niet verrassend nieuw (Le Cap de Bonne Espérance dan uitgezonderd). Zijn romans zijn niet nieuw van vorm. Hij zet er alleen een ander uurwerkje in. Hij maakt van het vlakke plan van vroeger een montagne russe. Het wordt een roman om op een afstand te zien. Zijn schouwspel “Les mariés de la Tour Eiffel” is vervaardigd op het oude stramien van een tragedie. De vormen zijn niet zoo ondeugdelijk gebleken als de modernisten à tort et à travers wel zouden willen... Niet de vormen, de gevoelsinhouden zijn ondeugdelijk gebleken. Deze hebben zich gewijzigd zooals met den loop der tijden in het gevoelsleven de ervaring van menschen en dingen zich wijzigde.’

In DE NIEUWE GIDS schrijft Willem Kloos naar aanleiding der viering van Jac. van Looy: ‘Hij is een novellist en tevens een zacht zingend voeler; en weet, door die beide geestelijke kwaliteiten geheelen van kunst te scheppen die iederen fijnen-psychisch aangelegde moeten bekoren, zoodra hij ze opslaat, en er zich met volle aandacht, dus zelf-overgave in verdiept. Hij kan prachtig-, subtiel geteekende realistische bladzijden te voorschijn roepen, waar het fijn-aangeduide psychologische doorgronden gelijken tred houdt met de plastische voorstelling, want het eerste door het laatste spontaan verzinnelijkt wordt, maar dan op eens gaat hij nog wat psychsich-dieper en met zijn verbeelding hooger en komt in het rijk der fantazie. En dan plotsling daar weer tusschendoor laat hij menschen, de menschen, die in zijn levensvoorstelling te pas komen, op eens wat tegen elkander zeggen, waardoor hun eigen bestaan en hun verhouding tot anderen ons duidelijk wordt, zoodat Van Looy dan op eenmaal, zonder het zelf te willen, zich als een dramaticus ontpopt’

ABENDLAND (Deutsche monatshefte für europäische Kultur, Politik und Wirtschaft.) Dit nieuwe Duitsch-katholiek tijdschrift heeft voor doel, boven alle verdeeldheid, het geloof in de geestelijke eenheid van Europa hoog te houden, na te gaan hoe het Westen tegenover het Oosten zijn eigen kultuur heeft gehad, hoe er daar steeds een eenheid in denken en voelen heeft bestaan, eenheid die haar opperste uitdrukking vond in figuren als Goethe en Beethoven, Michel Angelo en Bramante en die opnieuw, heden ten dage, kan worden uitgesproken door een kunstenaar, een wijsgeer, een staatsman die den politieken vorm zou weten te vinden voor de zich weer ordenende algemeene cultuur en een europeeschen statenbond in het leven zou weten te roepen. Drie nrs. zijn tot heden verschenen (Gilde Verlag Köln). Het December nummer bevat een merkwaardige bijdrage van Hans Eibl over ‘Die Einheit des abendländischen Denkens’, waarin hij een overzicht geeft van de historie der wijsbegeerte van de oudheid tot op onze dagen om de eenheid in de gedachten-stroomingen duidelijk te maken. Hij zal die in volgende artiekels in de kunstontwikkeling en in het Staatkundig leven na gaan.