Vlaamsche Arbeid. Jaargang 7

Van onzen Arbeider

Open Brief aan Kannunnik Dr. J. Muyldermans, lid der Koninklijke Vlaamsche Akademie.

Eerwaarde,

Gij hebt daareven in het ‘Jaarboek der Algemeene Katholieke Studentenvereeniging van Gent’ een opstel neergeschreven tegen ‘sommige jongeren’, die nooit hun gedacht over de stommiteiten der Koninklijke Vlaamsche Akademie onder stoelen en banken steken.

Gij deedt dit in de onverzorgde taal die wij gewoon zijn in uw Boerenkrijgen Soldatenproza als fijnproevers na te smaken.

Gij deedt meer... In tegenspraak met de feiten beweert gij dat de Akademieleden ‘allen (Guido Gezelle) uiter herte hoogschatten’.

Gij zelve boft er op dat de ‘brave man dien (gij) van zoo dichte bij en zoo lang gekend hebt’ uw vriend was...

Ei, Eerwaarde, gij wascht nu uwe handen als Pontius Pilatus en zegt: ‘Ik heb geene schuld in den dood van dien Man.’ Waart gij dan te Honolulu wanneer uwe ‘hoogschattende’ Akademie uw ‘vriend’ miskend en gerechtigd heeft? Of waart ge bij geval reeds het ‘invloedrijke’ Akademielid toen Coopman en De Ceuleneer zoo basibasoeksch aan het geniale werk van uw ‘vriend’ peuterden?

Maar dan hebt ge niet éens, - luister, Eerwaarde, - niet éens het hart gehad uw ‘vriend’ in het aanschijn van heel de Akademie te verdedigen of waart gij én te eenvoudig-van-verstand én te onmondig om de ploertige doenwijze uwer Akademie-kollega's te ‘begrijpen’...

[p. 86]

Zoo, zoo, de Akademie heeft altijd die ‘brave man’ hooggeschat. En vergeet gij dan, Eerwaarde, dat een akademische jury van den Vijf-jaarlijkschen letterkundigen Prijskamp van 1900 ‘na rijpe overweging en grondige bespreking’ besloot den prijs tusschen Virginie Lovelings Mijnheer Connehaye en Guido Gezelle's Rijmsnoer te deelen en dat deze prijs enkel ‘voor ondervonden tegenstand o.a. van Minister de Trooz zelf’, op den vooravond zijner dood, geheel aan Gezelle uitgereikt werd? Vergeet gij, Eerwaarde, dat in een voorgaande prijskamp uwe Akademie Gezelle's verdienstvollen Tijdkrans voor zijn ‘zwakste dichtwerk’ hield en toen al eens Virginie Loveling op deze groot-menschelijke dichter den voorstap hield en met goud bekroond werd? O gij vergeet, Eerwaarde, gij vergeet...

In dit zelfde opstel beweert gij verder dat ‘de Akademie, als Genootschap, nooit het ieveren der jongeren gelaakt heeft’.

Is deze meening soms een blaam op academische juryleden als Coopman, De Ceuleneer, De Vreese, Seghers, e.a.? Och kom, wien wilt ge wijsmaken dat de vergissingen dezer vroede heeren tegenover Guido Gezelle en de ‘jongeren’ niet in naam der Koninklijke Vlaamsche Akademie gepleegd zijn?

De historie der jongere vlaamsche literatuur leert ons dat uw achtbaar Genootschap - of het nu als Korps, in Afdeeling of als Jury knoeide - altijd de jongeren een kwaad hart heeft toegedragen. Of was het uit een liefderijk gevoel tegenover de ‘jongeren’ dat uwe Akademie destijds aan Starkadd den prijs weigerde? En was het vaderlijke goedheid die Victor de Meyere's werk als ‘gekkemanspoezij’ brandmerkte? Is het uit hoogschatting en aanmoediging dat uwe Akademie laatst al het voortreffelijk werk van zoovele ‘jongeren’ onbekroond liet om eene tweede maal - zonder noodzaak - Styn Streuvels te belauweren? Wijs mij verder de zetels aan in uwe Akademie waar ‘jongeren’ als Karel Van de Woestijne, René de Clercq, August Vermeylen, Jules Persyn, Herman Teirlinck, Gustaaf Vermeersch, Caesar Gezelle, Alois Walgraeve, Maurits Sabbe, Prosper Van Langendonck, enz. hun rechtmatig plaatsken innemen? Geef mij de proef op de som wanneer dan wij-zelven, die toch uwe geloofsgenooten zijn, het aanmoedigend knikje der akademische Bonzen ondervonden hebben.

Heusch, Eerwaarde, gij hadt moeten zien hoe wij bedenkelijk op het voorhoofd den wijsvinger aanlegden wanneer gij onnoozel-weg in uw opstel dierft vragen: ‘Waarin heeft de Akademie den bloei der Vaderlandsche Letteren verhinderd?’.. O maar, met al die femelachtige moedwil en willekeur daartoe, kon zij het verhinderen?.. Zeker, het is ‘niet onredelijk dat Akademieleden met de dichterlijke armoede van dezen en de wanschapenheid van anderen niet te hoog oploopen’.. En het is toch uwe overtuiging dat de ‘jongeren’ daarvan, meer dan wie ook, het verderfelijk voorbeeld geven.

Eerwaarde, gij noemt ons in uw opstel ‘wespen’ en ‘horzels’, ‘ijze-

[p. 87]

grimmige moeials’ en ‘gemeene straatrakkers’, ‘wijsneuzen’ en ‘zich-onderling-aanbidders en bewierrookers’, ‘verguizers van hun volk, die schacheren met hun talent en boelen met de kunst’. Gij zegt zelfs ievers dat gij ons ‘diep veracht’... Deze verbolgenheden passen noch uwe kannunnieke waardigheid, noch uwe akademische deftigheid; maar ons ontroert het niet. Gij bewijst enkel zeer voornaam dat uw Genootschap ‘nooit het ieveren der jongeren laakt’ maar altijd op eene eigenaardige manier aanmoedigd en hoogschat. Verders bewijst ge niemendal; want geen kat zal gelooven dat wij ooit als ‘gemeene straatrakkers achter huis of kant nen mensch achterna schreeuwen’, wanneer wij steeds eerlijk en openhartig onze meening over uw Genootschap zegden in dit tijdschrift waar iedereen ons lezen kan. Dat wij ons onderling aanbidden en wierrooken? Och, kom, gij gelooft er zelf niet aan; in onze zes jaargangen zult ge daarvan geen sikkepit ontdekken; en dat we verguizers zijn van ons volk, die schacheren met hun talent en boelen met de kunst?... Eerwaarde, verzin u even: de bijna vijftienjarige opsleur in het letterkundig garreel voor God, Volk en Kunst, onder de geringschatting van een heele keurbende bekrompelingen en de onverschilligheid van eigen geloofsgenooten, weerspreken de onwaarheid van uwe ‘linksche en loensche verzinselen’. Gij beleedigt ons bovendien in het katholiek kunstprinciep: ‘De kunst voor God’. Nu moogt ge volharden ons diep te verachten’...

Om te eindigen laat mij u met Vondel een raad geven, - gij hebt ons dat zoo dikwijls gegeven wanneer wij op de Collegiebanken zaten. ‘Beveel het papier niet terstond al wat u in den zin schiet, maar toetst uwe inbeeldingen, vonden en gedachten ofze der penne en den dagh waerdigh zijn’. Wanneer u dan de bevlieging overkomt op ‘jongeren’ te pruilen, ga den aard der letterkundige weergesteltenis dan niet na naar wat gij u het liefst voorstelt maar naar wat de historie zegt, ‘zoodoende zult gij de bladen niet met beuzelingen beslaen, en dingen, die niet om het lijf en hebben’.

Ik denk bovendien dat na wat ik u mededeelde gij niet verder gissen moet naar ‘de schijn of reden’ van ons ‘pennegeprik’ tegen uw Genootschap en hoop dat de ‘Königliche Gesellschaft der Wissenschaften uit Göttingen’, wier loftrompet over de verdiensten der Vlaamsche Akademie gij eenige oogenblikken ontleend, deze eene andere maal u uit de hand neme, opdat voortaan haar geraas den Vlaamschen Helicon niet onnoodig ontruste.

Karel van den Oever

[p. 88]

Het jongste nummer van ‘Dietsche Warande’ geeft aan zijne abonnés eene vuile ‘kak-historie’ te genieten... Waaraan hebben eene ingetogen en eerbare redactrice als mejuffer Louisa Duyckers en een voornaam Kannunnik als de Eerwaarde Heer Jan Muyldermans zich toch bezondigd? En zullen de talrijke lezers-geestelijken zich onder de lezing geamuseerd of geërgerd hebben?

Neen, Dietsche Warande, het past u niet anti-klerikale karikaturen van kerkelijke Overheden onder uw geboomte te doen wandelen, noch de onaantastbare ceremoniën der Roomsch-katholieke Kerk met een festoentje van... ja, van ‘natuurlijke uitwerpselen’ te omslingeren; laat dat gerust aan ‘Simplicissimus’ over... En toch eene oude, deftige, ondervindingrijke dame mag zich deze ‘uitspattingen’ niet veroorloven, wanneer zij gewoonlijk elke vergissing misgund aan onze ‘onbezonnen’ jonkheid.