Vlaamsche Arbeid. Jaargang 7

[p. 25]

De Ster met den Steert
(Vervolg)

IX

Schutsels

Niemand heeft de voorbijgangers ooit zoo blijmoedig en welgezind geweten als zij waren op dezen uitzonderlijken achtermiddag. 't Was al opgeruimdheid dat de klok sloeg, al overeenkomst dat er uit- en ingeademd werd. Dat las 't verliefd paar in den vriendelijken blik van gelijk wie 't gemoette; dat voelde 't zoowel aan zijne eigene tevredenheid als aan de blijdschap die iedereen uitstraalde. Leen en Leo werden naar den Post, het doel hunner zoo aanhoudend gestremde wandeling, puur gedreven thans. Zij en hadden hun eigen nimmer vooruit gebracht met zoo luttel moeite. 't Was alsof ze eensklaps op eene planeet van minder aantrekkingskracht getooverd, oppassen moesten om bij iederen stap niet tot een eerste verdiep te wippen. En zij alleen en waren niet zoo vlug: zelfs de zwoegers die onder den zak liepen floten nog, als deden zij ezelswerk voor hun plezier.

't Was algemeene vree en ontwapening: aan het drinkbekken van de dierenbescherming stond een oude gardevil nevens zijnen aartsvijand den schoenmakers leerjongen. Beiden zagen op twee peerdsmuilen die tot over hunne neusgaten in de frissche lavenis dompelden. ‘'t Moest zoo eens bier zijn,’ dacht de schabeletter en 't water liep hem over hert en lippen.

Nooit en had de beiaard zoo lustig en zoo lief gezongen; nimmer kwam zijn lied zoo goed te pas, als de uitdrukking van de algemeene welgezindheid, als de weerklank van 't lustige gevoel dat iedereen binnen hem voelde leven. 't Zong alles met de klokken mee, zóó eendrachtig en in akkoord, dat er maar dat lied ter wereld scheen te

[p. 26]

bestaan. De raven ten hoogen toren touterden op zijne maat de galmgaten in en uit, de zwaluwen doorkorven zwatelend de lucht, als ijlden zij de wegvliegende tonen achterna en de musschen tjilpten mee over dat het ging: die zang hotste in de wielbossen der zwaargeladen natiewagens en smid's hamer en pekker's klopsteen gaven de maat aan van dat algemeen kermiskoor. Zij die het bij de dagtaak hardst te verduren hadden voelden nog de helft van hunne vermoeienis niet en betuigden eer medelijden met hen die nog zwaarder last torschten, dan afgunst jegens degeen die enkel hunnen gaanstok te dragen hadden. Zonder het alleens te weten kwam het tweetal aan den Post. 't Is eene plaats van hondsche onverschilligheid, waar men in- en uitstapt zonder iemand aan te zien, waar de regels der hoffelijkheid op zij worden gezet en de beleefdste jongen de bevalligste juffer der wereld zijne plaats niet zal afstaan. Men draaft er binnen tijdgierig, vol ikzucht, achterdocht en mistrouwen. Elk vreest dat hem kwaad geld in de hand worde gestopt en terwijl hij 't opraapt houdt hij deze in het oog die nevens hem plaats heeft genomen. Van 't minst dat men er een woord op 't papier zet, roept de aan een touwtje vastgebonden penstok u toe, dat gij er, zoomin als de overigen, voor deftig wordt gehouden.

Aan den dorpel gemoette de bediende twee vrienden die voor zijn lief gezelschap hun hoofdhaar lieten zien.

- ‘Ge trekt er van onder?’ voegde Leo hun, om iets te zeggen, toe.

- ‘Ja,’ sprak de eene, ‘de arme jongen staat er alleen voor, volgens hij daar zoo even aan 't publiek zegde...’

- ‘Wij ontlasten hem van onze klandizie,’ lachte de jongste, ‘'t is toch weeral vijf minuten gewonnen,’ en met een nieuwen groet waren die twee ridders-van-inschikkelijkheid weg.

Voor het winket ‘postbons en mandaten’ stond het publiek in eene lange rij. Telkens de bediende opkijken dorst zag hij angstig dat slangetje nog verlengen en zich eindelijk tot aan de deur uitstrekken, 't geen hem mocht doen vreezen dat er buiten nog evenveel wachters stonden als onderdak.

- ‘Is er maar een winket voor binnen- en buitenland, Mejufvrouw?’, wilde Leo weten.

- ‘Zijn maat heeft rhumatism,’ klonk het antwoord der aangesprokene, eene gezette dame met filozellen handschoenen.

- ‘Ho, ho!...’

- ‘In den rug,’ voegde er knikkend een grijsgebaarde heer bij, die de wereld door de glazen van een gouden bril bekeek.

[p. 27]

- ‘Arme jongen,’ zei de dame op een toon van het innigste medelijden.

- ‘Wij winnen weeral eene plaats, jufvrouw,’ lachte galant de oude heer, die wel eenigszins op Sint Nicolaas deed denken en wel iets van zijn karakter zal hebben gehad. Hij nam den bril af en kuischte vlijtig de glazen, hoe weinig belangrijks de plaats waar hij zich bevond ook te zien bood.

- ‘Mijn arme trein,’ jammerde nu een soort handelsreiziger, die een staalvalies ter hand had.

- ‘Wat is daaraan te doen, 't is heirkracht, Mijnheer,’ deed iemand aanmerken.

- ‘'k Neem het aan,’ zuchtte de valiesvent, ‘maar ik verspeel mijnen laatsten trein.’

- ‘Wel, spring vooruit,’ raadden de in-goud-gevatte-oogen, ‘die brave menschen zullen wel redens verstaan... als 't u belieft, kanonnier..., Mijnheer Janssens..., poeske..., laat die mensch eens door, hij moet zijnen trein hebben...’

Waarachtig 't ging! 't Geen men zelfs nog aan geen biechtstoel wagen durft, lukte hier volkomen. Van den twintigste geraakte de makelaar de tiende, hoewel er onder degeen die hij vooruitsprong een huissier was en een lijkbidder, die wegens de broodwinning hun medelijden elken dag zoo eene groote sleet doen ondervinden. Het volgende oogenblik schoot hij, na een beetje onderhandeling, den ontvanger van de contributie voorbij, slachter Pittoors, een mensch die 't zichtbaar aan de lever had, en Frater Fredegond, boodschapper van de Minderbroeders.

Nu stond nog enkel eene dikke keukenmeid voor hem, zweetend eer uit angst dan door gezetheid. Zij droeg den witten voorschoot, zinnebeeld van hare fonctie.

- ‘Vijftien frank, heeft ons madam gezeid,’ riep ze den bediende toe, ‘en ge moet maar zeggen hoeveel ik er bij moet leggen; zendt de vijftien frank gelijk ze zijn.’

- ‘Postbon of mandaat?’ vroeg de aangesprokene met een angstigen blik op het voor het winket aangedrongen volk.

- ‘Ja,’ sprak Doca, ‘dat weet ik niet! 't Is voor Vercammen... Emiel Vercammen; ik ben zijne meter die onder de soldaten dient... ne groene jager... geeft maar een mandaat.’

- ‘Waar verblijft de bestemmeling?’

- ‘Wat zegt hij?’ vroeg de meid aan den reiziger.

Het duurde vijf vaderons-lezens, vóór Doke een vaag besef kon ingeboezemd worden van 't geen men door ‘bestemmeling’ verstaan

[p. 28]

moet. Ongelukkiglijk had zij in al hare bekommernis den naam der stad vergeten!

Maar wacht, den brief van haar petekind had zij bij. Zij laadde hare zakken uit, voelde onder haren borstrok, en was zoo beteuterd dat zij vergat het schrift uit den omslag te halen, dien zij in de hand hield.

- ‘Sla mij nu dood,’ riep ze eindelijk op den toon der uiterste vertwijfeling. ‘Daar ieverst ergens in 't Walenland; maar 't was niet noodig zei ons madam: ge zoudt mij een briefken geven, en dat moest ik dan bij haar brengen...’

En dat was al goed voor de wachtenden en de bediende ketterde den witten voorschoot niet zwart en blauw? En die slang, die draak van een publiek, richtte zijne vergiftigde tongen op het tweetal niet met eene verontweerdiging groot genoeg om eene revolutie te ontketenen?

't Geen Leo gedaan had toen hij gisteren morgen door Madame Leermans, tegen alle verwachting, met de meeste vriendschap aangesproken werd, deed hij nu ook: hij gaf een goeden neep in zijnen bil om stellig en zeker te zijn, dat hij, Leo, wel degelijk wakker was.

Dat alles en was toch niet natuurlijk: dat ongewone geduld, die inschikkelijkheid, die wederzijdsche hulp. En Grots belijdenis dan, en die twee koetsiers, die elkaars avarij hielpen herstellen en de onverstoorbaarheid hunner vriendschap bevestigden bij eene gezamenlijke beet in de zelfde pruim.

Eens dat zoo iets te bestatigen viel mocht men zich aan het ongewoonste 't eerst verwachten: aan de oplossing der Oostersche kwestie of ten allerminste aan een vredeverdrag tusschen water en vuur.

- ‘Maar wat praat gij daar altijd van Denemarken?’ fluisterde op dat oogenblik Leen in haars vriends oor. ‘'t Is nu al de derde of vierde maal dat ik u daarover bezig hoor in uw eigen.’

- ‘Neem geen attentie,’ lachte de andere, ‘ik zeg het u zoo aanstonds.’

De bediende kwam met een paar vriendelijke woorden Doca's onbeholpenheid in geldzaken ter hulp, en maakte er gebruik van om eens van deeg zijn zweet af te vagen.

- ‘Dank u wel,’ sprak zoo luid als gemoedelijk de meter van den groenen jager, ‘en zeg maar aan uwen vriend dat hij er watte in terpentijn oplegge, onze Mijnheer doet dat altoos als hij 't zitten heeft.’

- ‘Ofwel Theodroma,’ voosde de handelsreiziger mee, in zijne goedhertigheid den trein puur vergetend.

[p. 29]

Anderen raadden kruiden op flesschen aan; een Kneiper roemde de deugd van 't water en een soort uitloopersklerk wist te zeggen dat er zijne tante met masseeren van afgekomen was. 't Geleek daar eer een soort consult gehouden door eene Kamer bermhertige Samaritanen dan de plaats waar men gereed is iemand over 't lijf te loopen als men daardoor een oogenblik vroeger terug buiten komen kan.

- ‘Ge zijt wel goed, 'k zal het hem zeggen,’ dankte confuus en verlegen de jongen, bij de zoo vele bewijzen van belang, die 't rumatism van zijnen vriend te beurt viel, ‘maar... zonder kwalijk nemen, dames, heeren, mag ik u een stondeken stilte verzoeken? Bedenk dat het publiek alle reden tot klagen heeft en mijne onbeholpenheid u dan nog zooveel te langer hier houdt.’

Daar ging een algemeen protest op: verscheidene van de allernaasten bij 't winket vroegen bij luider stemme aan hunne ‘nakomelingen’ of er daar soms nog waren voor den trein. Anderen stelden den bediende gerust, voegden hem aanmoedigende woorden toe, en van onder een ontzaglijken biekorf als hoed, riep eene juffer dat zij hier nog geerne een geslagen uur de zoldering zou staan bekijken. Dat was zooveel te schooner van haar paart, gezien zij daartoe haast op haren rug had moeten gaan liggen.

En dan zegt men dat elke afsluiting vijandelijke gevoelens veroorzaakt, dat zij even als eene grens de vechtzucht en veetelust doet ontstaan. Enkelen durven beweeren dat het de ijzeren staven van het leeuwenhok zijn die de menschen en de wilde dieren zoo verbitteren op elkaar, dat de een den anderen met de gauwte kapot maakt als de temmer vergeet de deur te sluiten.

- ‘Weer al een, mejuffer,’ zei de man met zijne gouden glazen.

- ‘Hoe is 't mogelijk,’ deden de filozellen handschoenen, opgetogen voor zoo een verbijsterenden spoed.

Wel 't ging toch vooruit, evengoed als bij gezaag en geschamp over des bedienden luiheid en het gemis aan degelijke inrichting bij het postwezen.

Het ging vooruit, hoewel de bruine pater met korten rossen baard en ronde gezonde bleusappelkaken, den jongen achter 't winket een snuifke toestak, terwijl hij, zijn eigen verontschuldigde, zoovele mandaten voor de missiën te komen bestellen.

De andere nam het aan uit hoffelijkheid en telkens hij daarop niesde, ontstond een ‘God zegene u’, of een ‘Proficiat’, zooniet luid dan toch met aandoenlijke inwendige eendrachtigheid.

[p. 30]

Leo stond er suf van!

De menschen die voor 't winket van gelijk welke administratie verschenen, - dacht hij, - aanzagen tot nu toe degenen die er achter zaten voor onbeschofterikken, kwaadwilligaards, en onuitstaanbaren. Zij waren overtuigd dat zij gebaarden niets te hooren als er op hen geroepen werd, niet te zien dat een purperwordende wachter, zijne horlogie voor de vierde maal te voorschijn haalde.

Langs den anderen kant ontstonden juist dezelfde gevoelens, 't geen moet doen denken dat de schuld wel degelijk aan 't winket lag: al de postbezoekers waren moedwillig en dom: zij klopten aan verkeerde half-maantjes, boden kwade munt ter betaling, eischten dat de bedienden al de namen der Europeesche gemeenten van buiten wisten en waren overtuigd, dat de halve duit, die zij jaarlijks in het traktement van dien postgast betaalden, hun recht gaf op twee duizend frank aanzien en onnoodige bewijzen van overdreven dienstbaarheid.

- ‘En nu...,’ murmelde de filosoof binnensmonds.

- ‘Daar krijgen wij weer eene nieuwe uitgaaf van Denemarken’, lachte Leen.

- ‘Och ja, kind,’ zei de jongen tot zijne uitverkoorne; ‘luister eens goed; als er vroeger aan den hoek eener straat twee personen tegen elkaar botsten, waren beiden overtuigd dat hun medebotser een onmetelijke dommerik was. 't Schijnt dat zij van nu voort tot akkoord gekomen zijn, om al de schuld den hoek zelf en hunne eigene lompheid ten laste te leggen, en daarom zeg ik met Hamlet, dat er iets genezen is in Denemarken; hebt ge verstaan?’

- ‘Geen enkel woord,’ sprak Leen met sarrende vrijmoedigheid. ‘'t Kan dat ze in Denemarken genezen zijn, maar hier schijnt het, zijn ze even dom gebleven.’

- ‘Weer al een Mejufvrouw,’ deed op dit oogenblik Sint Niklaas met immer het zelfde genoegen en bewondering aanmerken.

(Wordt vervolgd)

René Vermandere