Vlaamsche Arbeid. Jaargang 3

[p. 97]

Een brokje uit mijn roman‘Op den Weg des Levens’

In de naburige stad, wordt dezen Winter een tentoonstelling van ‘jongeren’ ingericht, en Alfreds vrienden hebben hem uitgenoodigd daaraan deel te nemen.

Eerst weifelde hij... Hij durfde niet... doch Elza was er zóó gelukkig om. Geen enkel oogenblik kwam in haar de gedachte zelfs, dat hij er niet mede kón ingenomen zijn, en geheel verheugd door het schoone vooruitzicht hem te kunnen meêhelpen, was haar geest evengauw klaar met een plan geheel afgewerkt, en als 't ware daarvoor opzettelijk ingestudeerd.

Een nieuwe schilderij moest hij maken, een doek waarin zij beiden hun vurige liefde en al hun zielevreugde zouden leggen...

‘Zondag reeds spreken wij er breedvoerig over; ginds aan die Scheldebocht ken ik een plekje dat eenig is.’

In haar beide handen had zij dan zijn aangezicht genomen, en dit zacht naar zich toetrekkend, fluisterde zij hem in 't oor:

‘En uw kunstenaarsziel zal er in leven.’ Vriendelijk heeft hij haar dan tegengelachen; ïn zijn oogen lag liefde... veel liefde... en zij voelde daarin, dat hij dacht zooals zij, dat hij het ook opgetogen zou aanvatten.

‘Zondag dan komen wij daar?’ vroeg zij bij 't afscheid, dien avond.

‘Ja mijn liefste,’ en zijn lippen lachten haar tegen...

Toch bleef er twijfel in hem voortwoekeren. Lang vóór het bepaalde uur is hij deze plek komen opzoeken.

Op den dijk wandelt hij traagjes om en weer, de handen achter den rug samengegespt. Zijn gestalte van jongen en sterken

[p. 98]

man, teekent zich donker af tegen den lichtgetinten hemel. Zijn blauw pak zit hem spannend om de lenden, en doet de forsche lijnen van zijn lichaam duidelijk uitkomen. Mooi is hij, met zijn regelmatig, ietwat langwerpig gezicht, waarin de donkerbruine snor, en de donkere wenkbrauwen, sierlijke lijnen afteekenen.

Zijn blauwe klak, met naar omlaagvallende klep, duikt het hooge en heldere voorhoofd weg.

Geheel verdiept in zijne beschouwing, tracht hij zijn ziel te doen doordringen in de wonderlijkheden van 't landschap. Hij wil er mede spreken in een geheime verstandhouding, zijn ziel doen opleven in 't bedrijf van al 't grootsche, dat Elza hem heeft voorgespiegeld.

En hij weifelt...

Geen trillinkje voelt zijn ziel, geen wonderen weten hier 't innerlijke van zijn wezen te roeren.

‘Neen,’ zegt hij luide, ‘neen’... en in den toon, waarop hij 't uitspreekt, hoort hij zelf, geheel nuchter ineens door den onverwachten klank, dat zijn ziel niet mêewil. Toch maakt de stemming hem droomerig: Een blijde verwachting hangt alom in de lucht. Stil is hier de plek; indrukwekkend de kalmte. Niets beweegt er. Steil weerspiegelt de zon zich in de diepte van 't kalme water, en spetterend werpt het straffe licht zich uit, en met het flauwe kabbelen der baartjes, golft zacht een onmetelijk, fijn, en 't allenkant geslepen waas van 't edelste metaal op de oppervlakte van 't water. En stilaan werkt in hem de begoocheling.

Bij poozen wipt een visch boven 't water, en met een dof plonsje valt hij er weer in, en 't bewogen plekje loopt dan over den spiegel in wijde kringen uit. Zwaluwen scheren kwetterend over de oppervlakte, en 't allenkant hoort Alfred nu insekten gonzen.

Meer en meer voelt hij zijn ziel één worden met het landschap, en als hij door luidklappende menschen, die onder aan den dijk, op den steenweg, voorbijstappen, gewekt wordt, zegt hij tot zichzelf:

[p. 99]

‘Misschien’.

Weer loopt hij op den dijk om en weer, en alshij eindelijk zijn Elza ziet aankomen, ginds op den steenweg, leeft er in hem eensklaps volle berusting:

‘Met háár zal hij er over spreken...’

Een oogenblik blijft hij haar stil verheugd aanblikken: Licht en elegant is haar silhouette, en nu zij naderbij komt, ziet hij hoe haar lieve lippen hem haar liefste lachje toezenden. Bruisend welt in hem een gevoel op van fierheid, hij voelt een hevige prikkeling zijn geheele wezen doorstroomen en haastig daalt hij den dijk af:

‘Mijn Elsje!’

‘Alfred!’

Na den eersten overvloed, in een dichte omarming uitgestort, worden weer hun zielen kalmer, en zwijgend klimmen zij op den dijk.

‘Ik ben reeds vroeger hier gekomen om het landschap op te nemen...’ zegt Alfred, en zijn blik verdwaalt in de oneindigheid der teedere gevoelens, die nu weer bij hem opleven als hij Elza aanschouwt...

‘En?’ vraagt zij.

‘Ja, het is een heerlijke streek hier... een mooi punt... Misschien wel... maar toch...’ en zijn toon versmelt met het twijfelachtige, dat weer in zijn ziel huist.

Het wezen van Elza, als bewoog het onder de wendingen van zijn stem, als taakten de trillingen der lucht haar trekken, is beurtelings geheel veranderd. Twijfel radend in rijn ziel, zegt ze gauw, hem in de rede vallend:

‘Dat punt moet ge nemen, dát...’ en zij strekt haar linker arm uit, waaraan de vingers wemelend een kwart cirkel beschrijven; ‘die bocht ginds, met de donkere zwartachtige geboomten tot grond, opgenomen op 't oogenblik, dat de dalende zon ze met haar weelderigste tinten verft. Vooraan de groene oeverbocht, met midden in het doek de watervlakte, die op dit oogenblik in een oneindige schittering, al die pracht van hemel-kleuren zal weerspiegelen.’

[p. 100]

‘Er zit iets in... ja...’ zegt Alfred, nog steeds onbesloten ‘er zit iets in,’ en zijn voorhoofd trekt zich in plooien, ‘'t zou misschien toch wel kunnen... maar...’

‘Kom, Alfred, laat er ons nu geen “maar” aan toevoegen. We zullen 't aandurven, laat ons beginnen, en gaat het niet dan kunnen wij nog wat anders opsporen. Haal nu maar spoedig uw gerief bij de hand, met zoo'n bizonderen dag mogen wij geen tijd verliezen.’

Al zijn vertrouwen heeft hij nu eensklaps een vasten vorm voelen krijgen, alle weifeling in de wording van dat vaste ‘iets’ voelen verzwinden, en nu borrelt het spontaan op in zijn heele wezen. Hevig ontroerd neemt hij haar beide handen. Sterker nog dan hij dat ooit gevoeld heeft leeft in hem thans de bezieling, en de drang om te beginnen werken, doorprikkelt hem zoozeer, dat hij ongeduldig en zenuwachtig bijna, de laatste toebereidselen maakt.

Sedert drie uren werkt hij onverpoosd. Elza staat achter hem, en in die enkele uren, heeft een wereld van gedachten in haar hoofd geleefd: Bij Alfred's eerste weifelen, had zij voor een oogenblik haar illusie voelen wegrukken: Sedert hun kennismaking heeft zij zoo duidelijk gevoeld, dat Alfred's kunstenaarsziel niet tot een vaste uiting kwam, omdat haar volledige bevrediging ontbrak. Geheel had zij opgeleefd in de gedachte, dat hij nu in hun liefde zoo ruim datgene putte, wat hem in haar oogen tot een superieur mensch maken moest... En zoo was er smart in haar illusievol denken gemengd. Het pijnde haar; eensklaps wroetelde er iets in haar verborgenste gewaarworden, en op dien stond kwam de vertwijfeling, omdat zij zag stuk slaan datgene, waarin haar geweldige liefde al haar levenskracht geput had.

Nu is 't voorbij... heelemaal voorbij... en nu leeft zij weer op in de gedachte aan hem... aan zijn kunst... aan zijn liefde...

Rood staat de zon ginds als een cirkel vol bloed, rooder nog en helderder dan Alfred en Elza haar ooit te aanschouwen

[p. 101]

kregen. Beiden voelen zij hun blikken er aan vast zitten, als waren die betooverd onder den machtigen indruk.

Wijduit giet de zon haar laatsten gloed, in een machtige geut van vloeiende edelmetalen over de aarde; dan ineens slorpen de wolken dien schitterenden stroom in zich op, en met godensnelheid doortintelen duizenden schatten den heelen hemel...

Terwijl het alles in feest is om de weelde van haar slapengaan, duikt majestatisch de zon weg, en haar stralenbundel spreidt zich nu achter de wolken open, en doorspettert die, dat ze er doorschijnend en lichtgevend van worden.

Elza's linker hand, die rustte op Alfred's schouder, heeft nu zijn hand gezocht, en in een teedere drukking, bekennen zij malkaar hun diepe ontroering.

Hijgend bijna, staan zij 't aan te kijken, en 't is hun of er van die weelde een strooming door hun gemoed suizelt...

Alfred's ziel voelt zich vervullen met den heiligen wellust der lang betrachte geestelijke ontvangenis...

Overal zijn er koele windjes van achter de dijken opgedoken, en omdat zij de zon dalende weten, vreezen zij haar laatste zwoele stralen niet. De zoo aangename luchtgesteltenis vegen zij weg, en kleine sidderinkjes voelen Alfred en Elza over 't lijf. Overal komt er nu meer beweging en leven: De lange grashalmen wiegelen zacht, en zij weerspiegelen op hun blinkende reepjes groen, het goud, dat een laatste zonnestraal er over giet. Door de kruinen der boomen zingt nu een verpoozend ruischen, en op de wijde watervlakte, spelen duizenden en duizenden kleine baartjes. Lustig stoeien en kabbelen zij, en in hun rusteloos bewegen, leven de tinten die ginds in 't hooge, door 't wazige hulsel der wolken zijpelen...

Nog ligt er ginds, heel dicht bij de aarde, een stroom van zonneschatten over de wolken, als reeds de lucht haar lichte heerlijkheid begint te versomberen.

Terwijl zij nu traag voortschrijden, deelen Elza en Alfred, in een zacht gekeuvel, elkaar hun indrukken mede. Nog leeft

[p. 102]

Alfred geheel op in zijn schilderij; nooit heeft Elza hem zoo opgewonden gezien. Het is als een kinderlijke blijheid, die hem overstelpt. Alsof hij nog schildert, haalt hij gestadig de schoonste effekten aan, maakt trekken in lucht met den vooruitgestoken duim, juist of zijn doek daar nog vóór hem stond.

En zij, weer geheel oplevend in haar illusie, geeft zich gansch over aan de zachte weldoende verteedering, en in haar dankbaar oog, welt er bij poozen een traan van hooge zielevreugde.

Leo Meert