Vlaamsche Arbeid. Jaargang 1

[p. 97]

De nimf van Nilia

Midden in het breede water zat het oud kasteel, met geweld van zware muren en ophaalbruggen tartend: vijanden die al lang gestorven waren maar toch tartend.... in 't ijle. Klaar-vlak was het water, rimpelloos-stil, en diep onder groende en bloemde de weerspiegeling.

De witte schitter-plekken in het schaduwgroen waren vermarmerde idees uit de Grieksche en Romeinsche sagenwereld, en wie daar kennis van had wist dat het Venus was: de blanke uit het zeeschuim; Pomena en Ceres met overvloed van tuin- en veldvruchten; Diane vol gracie en wijsheid; Jupiter met vertoon van steenen-bliksems en Apollo met zijn klanklooze lier; de zeegod ook met nagemaakt wier om zijn opgestoken drietand en veel, heel veel nimfen met juist genoeg kleeding om haar een ‘zeer antiek’ karakter niet te ontnemen.

En dat alles was marmer, wit marmer, Paros-marmer, dat in zijne kille onbeweeglijkheid hartstochtelijke gebaren stotterde, of in meer plechtige lijnen, steeds door, eene sierlijke lichaamshouding vóór deed als een meester in de gebaren-kunst.

En stil, natuurlijk stil lag daar het wijde water, gansch open voor den hemel als een ziel in gebed. En het scheen dat zich die eigen stilte des waters had meegedeeld aan de beelden die het weerspiegelde. En midden in die ongeroerde rust was gegroeid een groen eilandje met rotsen en bloemen, de smaragd uit den schat der heerlijkheid, Nilia: het nimfelijk verblijf van den kasteelheer zijn eenig dochtertje. Dat wiegde daarheen iederen dag, op het zachte zitbankje van het koket-slank bootje; dat verdeelde daar zijn dag in perioden van bloemruikers, dat noemde zich zelf en liet zich door anderen noemen: de nimf, de nimf van Nilia.

[p. 98]

't Was een frisch blondje van twaalf jaar met sprankel-oogjes en lichte beweginkjes, en een gezichtje van rood en wit als een roosje dat pas open is. Zij kende ieder standbeeld van de heerlijkheid, en wist wie de oom was van dezen god en de tante van dien anderen, en nog meer dingen die haar vader ze geleerd had. Maar ze kende toch ook den catechismus, want ze zou binnekort haar Eerste H. Communie doen. Men had haar gezegd dat dit de schoonste dag van haar leven zou zijn, en nu was ze erg braaf.

Maar eens zat ze droomerig te luisteren naar het kletserig golfje dat altijd maar tegen de rots op wou en niet kon, en ze dacht hoe dien plechtigen dag zoo schoon mogelijk te maken. En toen was eene gril gekomen die nu in haar klein hoofdje zat als een verkeerde krul in haar lokken. Op een avond vlijde ze het lieve kopje aan vaders borst, en geurig-lauw als de afgefrommelde blaadjes van een roosje waaraan veel geroken is, vielen de smeekwoordjes van haar lipjes:

- ‘Vader, de dag van mijn eerste H. Communie zal immers de schoonste van mijn leven zijn?’

- ‘Zeker wel, lieveling.’

- ‘Zullen we dan ook samen naar Nilia roeien?’

- ‘In den namiddag mijn godinnetje.’

- ‘In den namiddag eerst? - Ik zou er 's morgens vroeg willen heen gaan.... ik zou dààr mijn Eerste H. Communie willen doen!.... Dat is toch de liefste plaats waar ik Jezus kan ontvangen....’

- ‘Wel gij ondeugende gracie.... maar ge zult uw zin hebben.’ - Een oogenblik nadenken met laag hoofd..... ‘ge zult tevreden zijn mijn aanbiddelijke nimfje, bereid u maar goed voor.’

De hartstochtelijke renaissancist had een plan gevonden, en de feestelijkheid der Eerste Communie zou eene plechtigheid zijn van louter symbolieke verzoening van den Olympus met den Christelijken hemel.

Den volgenden dag reed hij naar de naburige stad en woonde er met veel verstrooiing eene H. Mis bij. Hij zocht maar naar de houding der dik-vleezige graciën, die hun vette marmer-naaktheid schenen te wagen aan acrobatische toeren op de hoeken der altaren; hij was àl oog voor de weinige kleeren en de gebaren van vele schilderingen die iets weg hadden van ongedoopte heidensche fresken, of soms wel van verdwaalde actricen en histrionen. En toen zijn blik ongemerkt langs de blank-opzwevende gotische kerklijnen

[p. 99]

omhoog droomde tot boven in den eenvoud en de majesteit van den spitsboog, die daar stond als saamgevoegde, wit-biddend opgestoken maagdenhanden, een smettelooze zucht naar het bovenaardsche, toen meende hij wel te zien dat de wedergeboren kunst wel wat vreemd deed in die plaats, maar dat zou wel wennen.... Hij had nu een kunstplan dat hij uit kon voeren, ‘omdat het zomer was’, of ten minste niet-winter. Hij zou het oude eens geheel verlevendigen en iets meer echt geven dan marmeren beelden met onbeweeglijke gebaren.

_**_*

Een morgen vol wit-goudene helderheid en lente-jongheid; een vizioen van blijde beloften; een weeldrige verwachting van meer groen, naar meer bloemen, naar meer zon, naar meer leven.... en voor het communicantje, naar meer vreugd, naar meer-God. Toen ze zich wakker gevoeld had door de stoeiende goudgloedjes van het murwe morgenlicht, viel ze in eens in den ernst der plechtigheid: niets zeggen, niet rondkijken, niets drinken, heel voorzichtig het muffe mondje spoelen met frisch reukwater, dan toilet maken lang.... wit.... mooi....

De priester stond reeds een half uur geparamenteerd te wachten, als men hem kwam aanzeggen dat de H. Mis kon beginnen. Het nimfje werd nu bruidje, het gracietje werd engel. In een lief boekje volgde ze de gebeden van den priester. De mis raakte uit. Met allen eerbied nam de geestelijke eene H. Hostie, en nu zette de processie zich in beweging. Het plechtige ‘Lauda Sion’ vervulde de morgenhemel met mysterieusheid als wierookwalmen eene kerk. Bij de ankerplaats ongeduldigde het bootje in bedeesde schommeling. Bloemen overdekte het geheel. Op de voorplecht - en hier begon het onverwachte - stond een man met de huid van een zeehond om de lendenen en een drietand in de natte vuist. Als de priester met Ons-Heer op het vaartuigje stapte, boog de bekeerde Neptuun zijn scepter en gaf bevel van wal te steken. Als welriekende olie op 't water dreef de gregoriaansche melodie op de morgenstilte. 't Godinnetje zat met neergeslagen oogen en zag - helaas!! - de levende naïaden niet die zwierig-zwemmend het bootje nadreven. Waar ze hier en daar op een ingedompeld eilandje of grasbank even konden uitrusten werd haar naakte arm en schouder zichtbaar;

[p. 100]

dan lekte het water in fonkeldroppels van heure los-nessche haren en staken ze een hompeitje wabbelige waterlelies omhoog, die week ombogen - als teeken van onderdanigheid aan den Meester die voorbijvoer. Nilia kwam nader en nader, en op den oever stond een groepje boschnimfen te lokken met een welkomszang, waarvan onzichtbare sirenen het tegenkoor smeekten. Van af het geankerde bootje begon weer de processie over een bloemenweg, die al het opgeslorpte stappengeluid als bedwelmende geuren terugwasemde.

Tegen een rechten rotswand was een altaarstafel geplaatst, de rots zelf diende als achtergrond. Daar brandden een grillig-groot aantal witte-waskaarsen midden tusschen een weelde-overvloed van groen, en reukkruiden en veel vervige bloemen. Ongeziene wierookvaten walmden door alles heen. En boven op ieder hoek van het rots-altaar zaten - tot zuiverder navolging - twee mollige kinderen die zoo waar, een naakt beentje van zich afstaken - juist als in de kerk. - Midden boven het altaarblad, tusschen twee schijnmarmelzuilen die den achtergrond flankeerden, zag men een groep verheven beeldwerk - neen een groep levende beelden, gerangschikt naar de schilderij van een grooten meester, met dezelfde kleeding voor kleur en hoeveelheid, met dezelfde houding, en met dezelfde vleesch-ostentatie - juist zooals in de kerk, want de kasteelheer was godvruchtig en wilde niemand aanstoot geven. Aan den voet van het altaar knielde de kleine gelukkige in haar ruischende zijïgheid met den krans van levende bloemen in het glanzend haar. Een koor van saters en boschnimfen zong een liturgisch lied onder de directie-beweging van Apollo; twee bloot-poezelige graciën kwamen het communiedoek vasthouden, juist zooals op een schilderij in de kerk.

Driemaal sprak de priester langzaam en plechtig: ‘Heer ik ben niet waardig dat Gij komt onder mijn dak, doch spreek maar een woord, en mijne ziel zal gezond worden’ en driemaal veranderde het kleine handje eene borst-kloppende boetbeweging in een bedeesdelijk gewuif van verwelkoming. Alle omstaande goden en saters en nimfen bogen het hoofd en klopten rouwmoedig op hunne borst; Venus zuchtte heel diep en Vesta weende; Jupiter liet zijn bliksems vallen, en Eolus hield den adem in, en allen vergaten dat ze comedie speelden. Alleen het ‘nimfje’ dacht aan niets meer dan aan den oneindigen lieven Gast die ze voor 't eerst in haar hartje herbergde, en haar zieltje werd doortrokken met eene bedwelmende verzadiging van nieuw geluk....

[p. 101]

Nilia scheen haar niet meer het bekoorlijkste toe, omdat zij iets bekoorlijkers had ondervonden..... 't was waarlijk haar mooiste levensdag.

Vele onderhoorigen van het kasteel hadden de ceremonie toch niet goed begrepen, en sommigen spraken zelfs van heiligschennis, maar de kasteelheer stelde ze allen gerust, want hij had in de kerk alles goed afgekeken, en niets voorgesteld wat daar niet te zien was.

Maar toen begreep hem het volk nog niet want het volk is - och zoo dom.

J. Geijens.

m.s.c.