De Vlaamse School. Nieuwe reeks. Jaargang 7

Hei en bosch

Een tamelijke klein heiveld, juist vierkant. Aan drie zijden is het door een mastbosch, aan de andere door eene eiken hegge ingesloten.

In geenen deele gelijkt de hei op de onafzienbare vlakte, die ons, Kempenaars, zoo duurbaar is. Zij zelve ligt in eene laagte, de bodem der mastbosschen is aanzienlijk hooger; de eiken hegge is zelfs op een tamelijk verheven duin aangelegd. De dennen trekken uitermate wel, dit wordt men gewaar aan hun gladden stam, aan de donker-blauwe kleur van hun onderste loover, en aan de bleekgroene scheuten, die zich in de hoogte verheffen; de eiken struweelen staan zelfs zoo frisch als die onze vruchtbare landouwen omringen; uit al deze zoo verscheidene houtsoorten stroomt een krachtige, opwekkende geur, welke de zwoele lucht, die over het landschap hangt, balsemt als in een tropisch gewest.

De grond, het is duidelijk, is veel vruchtbaarder dan die onzer gewone hei. De planten zijn groen, het boschgras schiet er zoo welig op, dat men niet juist weet wat den boventoon heeft. Enkele purpere heibloemekens, waarvan de meesten reeds verwelkt zijn, wiegelen hier en daar; bij het eerste zicht bemerkt men op enkele plaatsen een blauw kloksken; kijkt men echter aandachtig toe, zoo ziet men tusschen het groene tapijt ontelbare dezer bloemen

[p. 168]

als steentjes flikkeren. Met bijzonder welgevallen verpoost het oog op enkele verhevenheden, waar terzelfdertijd hoog opgeschoten heide, nog in volle frischheid bloeiende, bleekgroen gagelkruid met donkere blaadjes en bijna blanke zaadbolletjes, witte buntpijlen en purpere dorenranken door elkander slingeren.

Op enkele plaatsen is de lucht zuiver blauw; het grootste gedeelte is echter met witte en grijze nevels bedekt. Slechts van tijd tot tijd is de zon zichtbaar, doch dan nog werpen de heesters geene slagschaduwen af. Verschuilt het hemellichaam zich achter de nevels, zoo valt het licht overal gelijkmatig neer, het dringt overvloedig door, en brengt die rijke afwisseling van tonen en tinten te weeg, welke ons Vlaamsch landschap, en aldus onze Vlaamsche kunststukken kenmerken. Ditzelfde licht, hetwelk op de hei en het bosch rust, hangt ook in de lucht; overal ziet men het met zonnestralen vermengd, zonder dat deze zichtbaar zijn; van lieverlede trekken de nevels op, en baadt het gansche gezicht in den heerlijksten zonneschijn.

Minderhout, 10 Sept. 1894.

Gustaaf Segers.

Mengelingen

Van Camille Mauclair, den schrijver van het te weinig bekende, zeer kurieuze boek, Eleusis, het volgende proza-epigram, dat ook voor meer dan éen in België geschreven schijnt, en dat wij ontleenen aan de rubriek Choses d'Art, Decemberaflev. van Le Mercure de France:

‘Le manque de notions d'art est inimaginable ici, et d'adroits imitateurs comme M. Filiger réussiront toujours par cette raison. Personne n'est naïf comme les Parisiens: on ne sait pas, on ne s'enquiert pas. On fait du poème en prose à propos du sujet d'un tableau, et on se croit critique d'art.’

Verder, in hetzelfde opstel, nu over de schilders der symbolistische richting in het algemeen, deze weinig vleiende karakteristiek:

‘J'ai beaucoup fréquenté dans ce petit monde ambitieux et gesticulateur qu'on voit s'exhiber chez Le Barc ou aux vernissages des Indépendants.

Ils ne sont pas forts, non, vraiment. Aucune documentation technique: des mots, des mots, un air doctoral, la haine des artistes connus, le désir secret de l'argent, et la tête creuse.

C'est un peu embêtant, si on veut me passer le mot. Mais nous en verrons bien la fin.

Ne nous pressons pas, et attendons quelques années. Il en a déjà tant défilé dans les lettres, de ces bonshommes-là...’

Ook Adolphe Retté, de dichter van Cloches en la Nuit en Thulé des Brumes, heeft niet langer vrede met zeer veel wat in zekere kringen en kliekjes en kapelletjes der Fransche hoofdstad, zoo maar alleen om zijn schijnbare nieuwheid, hemelhoog geprezen wordt.

Wat hij in de volgende regelen zegt is wellicht een... waarheid-als-een-koe; maar het kan toch nooit kwaad, ze eens te herhalen:

‘Aussi quelle singulière manie que celle qui consiste à vouloir des peintres intellectuels!

C'est là le travers qui a perdu nombre d'artistes de ce temps. A force d'écouter la gent de lettre, au lieu de peindre selon leur nature, ils ont commencé par se dire: “Moi je ferai naïf” ou “Moi je ferai mystérieux.” Eh! non, pauvres gens, vous avez tout simplement faussé votre impulsion en la frelatant de littérature.

Envoyez donc promener une bonne fois les critiques d'art, dites ce que vous avez à dire le mieux que vous pouvez, persuadez-vous que le moindre navet créé sincèrement vaut mieux que les intentions les plus apocalyptiques pourvu qu'il soit personnel, mais personnel sans que vous vous en doutiez. Soyez des artisans de nature et vous arriverez par là à être des Maîtres.’

Ook dezen wenk - hier reeds door anderen geven - ontleenen wij aan Retté's schrijven in Le Mercure:

‘Soyez humbles devant la vie, et la vie vous en récompensera en fortifiant votre rêve. Mais si vous prétendez lui imposer votre rêve ou celui de vos éducateurs, vous ne serez que des frelons bourdonnant dans le vide.’

Children's Singing Games, with the tunes to which they are sung. - Collected and edited by Alice B. Gomme. - Pictured in black and white by Winifred Smith. - Price 3/6. - David Nutt in the Strand, London.

Nog eens een van die kostelijke Engelsche kinderboeken, welke niet de speellustige kleintjes alleen, maar ook alle volwassenen van smaak in verrukking brengen.

Wel eenigszins verwant met de allbekannte kinderfiguurtjes van Kate Greenaway, de snoezige jongens en meisjes die, op iedere mooie bladzijden, waarover Winifred Smith even met den tooverstok, pardon, de teekenpen heenstreek, al wat er aan prettige, guitige, dwaze of ernstige daden in deze eenvoudige zingdeuntjes verteld wordt, aanschouwelijk voorstellen.

Wij zien ze, vroolijke ronden dansend in When I was a young girl, of processiegewijs, met deftigen stap achter elkaar, met pauweeren, boeken en leien in handen, ter weide gaan om te melken in Milking Pails, of saamgerot tot een heele leger van lilliputtisch mooikleine soldaten in We are the Rovers.

In andere, zoo in de teekeningen bij Here come three Dukes a riding, zien wij geen kinderen meer, maar geestig gedachte middeleeuwsche ridders en aardige, half blooë, half snaaksche boerinnetjes.

En in al die figuurtjes zit zooveel karakter, zooveel ras, zou ik zeggen; zij zijn zoo goed Engelsch en spelen hun rolletje met zulk een ernst en waardigheid, dat men het niet moe wordt het boek altijd weer van vorenaf aan te doorbladeren.

Bij elk deuntje - woorden én wijze - voegde de verzamelaarster eenige spelaanwijzigingen, directions for playing,

[p. 169]

telkens omraamd in een aardigen, mooi uitkomenden rand figuren en bloemen.

Wat niet genoeg kan geprezen worden is, dat de teekeningen, door hun trant en wijze, zoo uitstekend bij den woordendruk passen, dat zij bij dezen noch te zeer noch te weinig uitkomen.

Aldus is bereikt een harmonieus geheel, dat men volmaakt zou mogen noemen.

Het formaat is dat van een gezangboek, langwerpig, in de breedte openslaande. Het papier, ouderwetsch van toon en vrij ruw en dik, verheft niet weinig tekst en verluchting en zet beide nog meer karakter bij.

De voorrede van Alice b. Gomme zou al wie voor kinderen wil schrijven en.... teekenen, mogen en moeten lezen. Zij bevat uitstekende wenken.

Kortom, met Panpipes van Walter Crane, een der aardigste en meest artistieke kinderboeken, die men denken kan.

Pol de Mont.

More Celtic Fairy Tales. Selected and edited by J. Jacobs, late editor of ‘Folk-lore’, illustrated by John D. Batten. - London, David Nutt, Strand. - (Price 6 Sh.)

Een verzameling sprookjes, waarop wij hier met ingenomenheid de aandacht vestigen, namelijk om den schat van voortreffelijke, hoogst origineele illustraties, welke zij bevat.

Batten schijnt ons, boven velen, ja, boven de meesten geroepen, om sprookjesboeken te verluchten. Zijn zeer bijzondere fantazie vindt vormen, om er de zonderlingste geesten en gedrochten in te belichamen.

Het humoristische en het poëtische weet hij met evenveel kracht in zijn teekeningen uit te drukken.

Men vergelijke zijn illustraties, b.v. die bij The black Horse of bij The Greek Princess of by Morraha met de teekeningen van P. Grot Johann bij de sprookjes der gebroeders Grimm, en men zal zich dadelijk overtuigd gevoelen van de elokwent uitkomende superioriteit van dezen Engelschman.

Met, in een heel anderen trant Hermann Vogel is Batten ontegenzeggelijk de keurigste, echtste, artistiekste aller mij bekende sprookjesverluchters.

Pol de Mont.