De Vlaamse School. Nieuwe reeks. Jaargang 6

De dierentuin van Antwerpen.

Op Zondag 29 Juli laatstleden vierde de Koninklijke Maatschappij van Dierkunde haar vijftigjarig bestaan. Te dier gelegenheid liet het Bestuur een kort overzicht der geschiedenis van die merkwaardige instelling verschijnen. De gunstig gekende dierenschilder Piet van Engelen vervaardigde, voor dit werkje de teekening der titelplaat, waarvan wij eenen overdruk mede deelen.

De 19ⁿ Juli 1841 riep de heer J. Frans Loos, toen schepen, later burgemeester van Antwerpen, eenige vrienden te samen ten einde zijn ontwerp bloot te leggen tot stichting, binnen zijne geboortestad, van een Dierentuin, in den aard van dien, welke toen reeds in Amsterdam bestond.

Onmiddellijk werd overgegaan tot de vorming van een stichtend comité, dat samengesteld werd uit de Heeren J.A.C. Roch, algemeen consul van Nederland; Th. de Cock, handelaar; Gustaf Wappers, bestuurder der Koninklijke Acadmie; colonel Brialmont; doktor Sommé; Rigouts, apotheker; Cateaux-Wattel, handelaar-reeder; X. Gheysens, notaris; J.F. Loos, schepen; later werden daarbij gevoegd de heeren Gustaf Pieron, schepen; Jos. Michiels en Vinçotte, leeraars bij het Atheneum.

De heer Jaak Kets, een zeer ervaren natuurkenner bezat toen eene aanzienlijke verzameling opgevulde en levende dieren; en werd in de bestiering van zijn gesticht, gelegen in de Kloosterstraat, ter plaats waar zich nu de kanonnierskazerne bevindt, bijgestaan door zijnen neef Jaak Vekemans.

Onderhandelingen werden met die heeren aangeknoopt en hunne verzameling overgenomen door de nieuwe Maatschappij, waarvan zij tot bestuurder en onder-bestuurder benoemd werden.

Weldra werd de Dierentuin overgebracht naar de Carnotstraat, waar men te dien einde anderhalve hektar grond aankocht, en den opbouw van den hof toevertrouwde aan de heeren bouwmeesters A. De Marbaix en Aug. Lambeaux.

De jonge maatschappij genoot weldra den meesten bijval van wege de Antwerpsche bevolking en het aantal leden groeide steeds aan. Giften van

[p. 134]

allen aard vermeerderden de verzameling, vele personen lieten op hunne kosten smaakvolle hutten en paviljoenen in den hof optimmeren om de aankomende gasten te herbergen. De reeders gaven last aan de kapiteins hunner schepen uit vreemde landen zeldzame of belangwekkende dieren aan te brengen.

Kapitein L. Meyer stond aan de Maatschappij een jongen neger af, dien hij uit Afrika medevoerde en die weldra, met den



naam van Jefken gedoopt, tot eenige jaren geleden het ambt van portier waarnam.

Van jaar tot jaar breide zich de instelling uit, nieuwe gronden werden bij den hof gevoegd, nieuwe gebouwen van allen aard verhieven zich en de Koninklijke Maatschappij van Antwerpen, welke aanzienlijke diensten bewees aan kunstenaars en geleerden, terwijl zij veel vermaak en uitspanning schonk aan de gansche bevolking, lokte de vreemdelingen aan, en stond weldra op den eersten rang der gelijksoortige instellingen uit gansch Europa.

Voor de opluistering van den eerst verschenen Gids in den Antwerpsche Dierentuin teekende Karel Verlat eene gansche reeks platen waaruit wij er twee gekozen hebben om dit overzicht op te luisteren als geschiedkundige herinnering.

Toen de heer Kets ten jare 1865 overleed, werd hij in zijn ambt opgevolgd door den heer Vekemans, welke, op zijne beurt na zijn afsterven door den tegenwoordigen bestuurder, den heer Frans L'Hoest vervangen werd.

Dank aan de kunde, den iever en het wijs beleid dier uitstekende mannen, werd de Dierentuin van Antwerpen eene wetenschappelijke instelling, welke in betrekking staat, niet alleen met de gelijksoortige gestichten van gansch Europa, maar ook met al de landen der wereld, inbegrepen Amerika en Australia.

Antwerpen is daardoor eene der aanzienlijkste dierenmarkten der wereld geworden, waarheen zich de bestuurders en afgevaardigden van al de vreemde tuinen, twee maal 's jaars, in Maart en in September begeven.

De twee volgende cijfers zijn van aard om een gedacht te geven over de belangrijkheid van den handel, welken de Maatschappij in dieren drijft.

In het afgeloopen jaar kocht zij voor 431,629.07 franks dieren van allen aard aan, terwijl zij er voor niet minder dan 445,531.05 franks verkocht. Die kostelijke gasten verslinden jaarlijks voor honderd duizend franks voeder, niet inbegrepen de kosten van onderhoud en verzorging, welke hun door een vijftigtal oppassers toegediend worden.

De hof strekt zich, op dit oogenblik, uit over eene oppervlakte van meer dan 9 hektaren.