De Vlaamse School. Nieuwe reeks. Jaargang 6

Kroniek

Tooneel en letterkunde

De Woensdag 26 April 1893 zal aangeteekend blijven in de kronijk van den Nederlandschen Schouwburg van Antwerpen, zijnde de dag, waarop het tooneelgezelschap van den Rotterdamschen Tivoli-Schouwburg Het Goudvischje van W.G. Nouhuys is komen spelen.

Het publiek was talrijk en uitgelezen en wandelde voldaan naar huis, onder den indruk eener goede vertooning.

De inhoud van 't stuk, door onze lezers gekend, is niet nieuw, maar de behandeling is 't des te meer, en dat maakt de groote verdienste van 't werk uit. De personages zijn menschen, hunne daden gebeuren elken dag onder onze oogen en hunne woorden galmen den toeschouwer tegen als uit eenen phonograaf der dagelijksche omgangsspraak; slechts bij Ibsen en de jongere Duitsche en Zweedsche tooneelschrijvers heb ik zooveel waar leven, zooveel echte natuur aangetroffen en bewonderd. Slechts éene rol hadde naar onze opvatting eenvoudiger moeten zijn, namelijk die van Greta Roskamp, de bedrogen vrouw.

Het spel der Rotterdammers was mooi, zonder te schitteren nochtans. Dat van den heer Royaards (Herman Koorders) beviel ons het meest, maar hij bedierf het door zijn keelschrapend orgaan.

Er bestaat veel grond om te gelooven, dat het Antwerpsch tooneelgezelschap het meesterstuk van van Nouhuys met minstens evenveel talent zou spelen, en wij hopen, het aanstaanden winter hier te zien opvoeren.

Henrik Ibsen en zijn Werk, nota's van Emmanuel de Bom, is een zeer belangwekkend klein boek van 100 bladz.,

[p. 96]

waarin de schrijver, na den genialen Noor te hebben gelezen, alsmede de merkwaardigste studiën aan hem gewijd, zijne indrukken en beschouwingen meedeelt. Het fraai gesteld werk hangt eene volledige gallerij op van Ibsens gewrochten en eindigt met eene proef van karakterschets des dichters. Critiek moet men er over 't algemeen niet in zoeken, maar de Bom wil zijn boek voor niet meer dan een propaganda-schrift beoordeeld zien, en als zoodanig dunkt het ons uitstekend en van blijvende waarde.

Er wordt in Duitschland eene volledige uitgaaf aangekondigd van Ebers' werken, eene bedenkelijke onderneming in onze oogen, want slechts zeer enkele romans van den geleerden egyptoloog hebben kans van door 't nageslacht gelezen te worden.

Het 22^ste Nederlandsch Taal- en Letterkundig Congres wordt gehouden in Gelderlands schoone hoofdplaats Arnhem, op 29, 30 en 31 Augustus van dit jaar. Op last van 't Willems-Fonds maakt de heer August Gittée tegen dat tijdstip een boek klaar over Nederland: eene gelukkige gedachte!

Vóor eenige dagen werd de heer D. Sleeckx, de gevierde schrijver, briefwisselend lid benoemd van de Koninklijke Academie van België, eene onderscheiding, welke den zeer verdienstvollen en geleerden man gewis eenige jaren vroeger reeds had moeten geschonken worden. Weinigen verdienen ze meer!

Frans Van Cuyck.

Tooneel decentralisatie te Parijs. - Over de meer en meer in de mode komende voorstellingen van bijzondere troepen, zegt Figaro dat zij treden in ernstige concurrentie met die van de gewone theaters, ja meer: dat de proefnemingen die men er door neemt, een nieuw symptoom zijn van de onrustigheid van den publieken smaak. Dit naar aanleiding der inwijdings-soirée van het Théâtre des poètes, onder toezicht van F. Coppée, welke onlangs plaats had. Deze nieuwe vereeniging wil ‘aan de poëzie de plaats teruggeven, haar ontnomen door 't realisme’. De eerste avond moet slechts gedeeltelijk geslaagd zijn. Het openingsstukje la Loi d'Aristote is, volgens Figaro, erger in zijn voorgewende fantasie dan de meest platte realiteit. Het daaropvolgend Sous un Chêne, van M. Fabié, wordt daarentegen geroemd, terwijl het eveneens op 't programma voorkomende Le Poète et la Nature, van M. Vancaire en Septime et Myrrha, van M.A. Silvestre, in tamelijk vage termen besproken worden.

In het bekend maandblad Mercure de France verscheen een door A. Cohen bezorgde vertaling van een Sprookje van Gezag van Multatuli, alsook een gedeelte uit Vorstenschool, in Fransch proza omgewerkt door Roland de Marès.

Deze laatste bespreekt in het pas verschenen Juni-nummer het nieuwe tijdschrift Van Nu en Straks, waarin hij vooral onderscheidt Van Geluk, ‘dont les vers libres, avec leurs rythmes brisés, expriment une nostalgie étrange’; de sonetten Hoogmoed door van Langendonck, en ‘les pages de prose nerveuse et forte’ van Emm. de Bom.

Muziek

Een weldoend regenbuitje, na wanhopig lange droogte; een zonnestraaltje, dringend door dicht saamgepakt wolkenschof:

1) Laatste uitvoering der Orkestvereeniging: de Siegfried-Ydylle van Richard Wagner, en een door Rinsky-Korsakoff georkestreerde Sabbatnacht tafereel van den Rus Moussorgsky.

2) Quatuor-Mariën: Het strijkkwartet van Vincent d'Indy, en een sinfonische Triptiek van Jan Blockx: Allerzielen-Kertsmis-Paschen.

3) Ook zelfs Cavalleria Rusticana, van Mascagni.

Parijs-Damascus. - Na Lohengrin, de Walküre met Ernest Van Dijck als Siegmund. Er is ernstig sprake van Tanhäuser voor het volgende jaar.

Brussel gaf ons ook dit jaar het grootste muzikaal genot. Van den Orpheus van Gluck werd, onder de artistieke leiding van Gevaert, eene bijzonder keurige uitvoering bezorgd; terwijl de Bayreuther Capellmeister Felix Mottl op bewonderenswaardige wijze het laatste Concert populaire bestuurde, (3^de sinfonie van Johannes Bramhs, de 3^de Leonore-ouverture van Beethoven, en vier Wagner-nummers).

Frank Van der Stucken wijdde, ter gelegenheid der uitvoering van Tinel's Franciscus te New-York, eene uitgebreide studie aan dit en andere werken van dezen toondichter.

Ook richtte Van der Stucken met het machtig koor der Arion, een Peter Benoit-concert in, waarop o.a. het 2^de deel der Schelde uitgevoerd werd.

Van Emiel Wambach werden te Doornik met veel bijval Humoresken uitgevoerd.

Het programma van het tijdens de Pinksterdagen te Dusseldorf gehouden, 70^ste Nederrijnsche muziekfeest, omvatte de navolgende werken. Eerste dag: Te Deum voor koor, solo's en orkest van Anton Bruckner en Händel's Israel in Egypte. Tweede dag: Beethoven's 5^de Symphonie en Berlioz' Damnation de Faust, (eerste uitvoering op een Nederrijnsch muziekfeest). Derde dag: Brahms' 4^de Symphonie, Viool-concert van Beethoven, Slot-tooneel uit de derde acte van Wagner's Siegfried, Feestouverture met slotkoor over het Reinweinlied van Schumann en voordrachten van de solisten. Als zoodanig werkten mede de dames Rosa Sucher, Elisabeth Leisinger en Charlotte Huhn, de heeren Willy Birrenkoven, Joh. Messchaert en Jozef Staudigl, allen zang, alsmede de heer Hugo Heerman, viool.

Onze platen

Bij deze aflevering zijn gevoegd: eene phototypie naar eene teekening van P.P. Rubens, blz. 81-82, en eene ets van Piet Verhaert, naar De Goudmaker van Jos. Lies, blz. 91-92.