De Vlaamse School. Nieuwe reeks. Jaargang 6

Gysbrecht van Aemstel

De muziek, door den Noordnederlandschen toondichter Zweers bij Vondels meest populair treurspel geschreven, werd aanvang April dezes jaars op een abonnementsconcert in het concertgebouw te Amsterdam, tegelijk met Eine Symphonie zu Dante's Divina Commedia van Liszt uitgevoerd.

Ziehier hoe Daniël de Lange het werk zijns landgenoots beoordeelt in het N.v.d.D., 10 April:

‘In het tweede deel hoorde ik weder met genoegen de muziek tot Gysbrecht van Aemstel, van Zweers. De voorspelen voor orkest, vooral die tot het tweede en tot het derde bedrijf, hebben op mij een bepaald grooten indruk gemaakt. De koorgedeelten staan m.i. niet op dezelfde hoogte. Ik werd dus versterkt in mijn gevoelen, reeds bij de eerste uitvoering uitgesproken, dat vooral de instrumentaal-compositie het gebied is, waarop Zweers zich als meester beweegt. Hier vindt hij uitingen van groote warmte, van schoone schildering en van zeer belangwekkende muzikale bewerking.

Daarbij zie ik echter niet over 't hoofd, dat Zweers in zijn “reien” met intentie de eenvoudigheid als eerste voorwaarde heeft gesteld. En dit is in den tegenwoordigen tijd een groote verdienste.

Aan den componist werd warme hulde gebracht na de uitvoering, en hem werd onder luide toejuichingen een krans aangeboden.’

Van even groote sympathie getuigt een schrijven van den muzikalen medewerker van het Alg. Handelsblad:

‘Na de symphonie klonk Zweers' muziek voor Gysbrecht van Aemstel als een verkwikkende pastorale; zij was een verademing voor de hoorders, maar bewees tevens, dat er geen fortissimo's, geen grilligheden, welke de grenzen van het muzikale bijna overschrijden, noodig zijn, om een impressie te geven van iets ijzingwekkends. Zweers staat dan ook als scheppend kunstenaar hooger dan Liszt, in wiens werken meestal “la forme emporte le fond”, terwijl Zweers er steeds naar streeft het “fonds” van zijn werk in ons gemoed te doen dringen, en in zijn Gysbrecht, vooral in de voorspelen van de eerste drie bedrijven, daarin ook wondermooi geslaagd is. Doch dat heb ik reeds na de eerste uitvoering er van verklaard. Ik

[p. 91]

[p. 93]

kan daarom thans volstaan met de mededeeling, dat ook bij de tweede uitvoering, niet het minst dank zij het koor, het werk voortreffelijk vertolkt is en op de hoorders weder diepen indruk heeft gemaakt.

Wel zal het een genot zijn op 1 Januari 1894 een opvoering van Gysbrecht in den Stadsschouwburg bij te wonen met Zweers' muziek vóor alle vijf bedrijven!’

Een vraag aan de heeren Benoit en Keurvels:

Ware het niet mogelijk, in dezen tijd van lyrisch drama en eigen-Nederlandsche opera, Vondels meesterstuk met Zweers' muziek ook te Antwerpen ter studie te leggen?

Brabo.