De Vlaamse School. Nieuwe reeks. Jaargang 6

[p. 32]

Te Keulen

I. Wandeling

Stil wandelend, altijd wandelend, ga ik rond door de groote kathedraal, door het lichte rechtop-lijnen, het slanke hoog-lijnen der pilaren overal rond. En al meer en meer wordt het licht en ijl in mijn hoofd, dat opziet naar het hooge, het nevelend hooge grijs, dat rondziet langs de ramen van stilvroom bont.

Langzaam dan komt er een week bewegen in het kalme kerkegeschemer, in de lijnende, welvende grijsheid van pilaren en gewelven, in het kleurengemijmer der menschen, die kijken in de ramen. En het schijnt niet meer een halle van steen, 't schijnt een ruimte van week, van zuiver zacht grijs, waar een weelde van kleuren in schemert.

Maar licht duizelend gaan mijne blikken steeds rond. Langs de zuilen stijgen zij ijlend naar het deinende hooge, loopen zij, hoog door nevelende luchten, langs het rijzende, dalende, in donker verdwijnende geloop der lijnen. Langs de zuilen staan, in het schemerbewegen, stil-hooge menschen van grijs: rond in lange rijen staan zij als droomen zoo vaag, en, dommelend in stille mystiek, kijken hun ernstige gezichten uit het eeuwige grijs.

Hooger, ver weg in het hooge heel-hoog, onder het vrome vrede-donker der bogen, zie ik in kleine, smalle ramen, achter kleine kolommen, vele baardige mannen, waardige kronendragende mannen in mantels van zware, hangende kleuren, van blauw en van purper en paarsch. Geluidloos in het hooge komen zij aan, gaan zij henen en verdwijnen langzaam in nissen, achter buigende pilaren, langzaam zooals ik wandel met klinkenden stap, klappend eentonig, ver geluidend door het ruim.

Lager in het kruisende donkere bogengekronkel glimmen kruisen en kronen en sterren van goud en van zilver en blauw.

En lager nog, in de groote kerkramen, schijnen bisschoppen en pausen somber en statig met mijter en staf, scherpe rechtneuzige gezichten van ridders en geharnaste ridders met gesloten vizier met hoofden van staal, langharige, langbaardige witkoppen van aartsvaders en apostelen met predikend uitgestrekte, breedhangende armen, vrome vrouwen in lange, losse floddergewaden, die geen lichamen schijnen te bergen, blonde, klare Christuskoppen en lijdende trekken van martelaren, bloedend op het vale, naakte vleesch. Maar ook zij weer verdwijnen, achter mij, in grijsheid en donker. En het donker wordt nu dichter en zwart, en de pilaren staan dichter en zwaarder, rijzen dichter omhoog naar hangende duisternis.

En ik ga verder in het donker en plotseling schijnt de lichte dag...... 't Is, als viel ik neer uit een hoogen droom, en ik sta vóor het dagelijksch leven op straat, waar kleine menschjes loopen heen en weer met de banale drukte van den dag.

II. Zondagavond

De Rijn stroomt diep onder het donker. Hoog, langs de oevers ruischt de stad, zwaar met bromgemurmel, dof als de waterslag van de zee. Langs de oevers en over de bruggen staan rijen van lichtjes, rondgeschaard als een leger in wijden zwaai. In het waterdonker weerspiegelen zij zwabbelend, spiralend met vloeiend gefonkel, somwijlen ook stilstaand recht neer in de diepte, in de gouden diepte. Over den stroom, voorttrekkend verborgen onder het donker, drijven lichtjes op schepen, die varen onzichtbaar, met hotsend gestoom en watergeplas. En stil hangen zij rond langs de oevers, op schepen, die stil liggen, met brokken verlicht en eilandjes schijnen, phantastisch zwart.

Hoog, door de woel-duistere lucht gaan de winden en op onzichtbare masten klapperen kleine vlaggen, als vleugelgevladder van vogels, die trekken door den nacht.

Langs de oevers hier en daar, gaan wandelende menschen, zwarte figuurtjes in den waaienden schijn der lantaren: het zijn verliefde paren, zij gaan dicht samen, zij voelen hun lijven vast bij elkander, zij verbergen hun kussen heimelijk in het donker, zij fluisteren zoete woordjes in den streelende wind.

Een lange lichtlijn loopt snel door het donker: het is de trein, die loopt over een brug. Hol, door de duisternissen wijd, stroomt het gedruisch.....

Het licht is heen, het gedruisch is weg: weer ruischt de stad, en de vlaggen klapperen in den wind, ééntonig,..... ééntonig in de donkerheid goudgevlekt.

Ver boven het troebel gemurmel der stad klept een klokje het Angelus: drie klare slagen, drie maal drie, klaar en hoog en vederlicht. Dan wervelen de tingelende klankjes aanhoudend en snel naar beneden over de stad en den Rijn. En nu beginnen er ook andere klokken te luiden, nu hier éen, dan daar éen, ver en nabij. Klankslagen, een wilde massa, klaar-hooge, donker-zware, slaan dwarrelend neer door den wind, en samen smeltend komen zij aan door den duisteren hemel.

En nu, hoog-alleen, boven allen en met dreunende macht, vallen de eerste slagen van den dom, langzaam, langzaam, statig. Dan luiden de domklokken samen. Als donkere wolken dalen de tonen neer over de aarde. Zij verduisteren het lichte geschetter van de anderen, die langzaam zwijgen...

Uit de hoogte alleen luiden de klokken van den dom, geweldig alleen, bruisend zwaar de lucht vol klank.

Langzaam verminderen de slagen...... Nu luidt nog een enkele klok, de groote klok van den dom. De slagen zinken langzaam; zuiver zingen zij uit in de verte, de een na den ander, altijd langer na den ander, altijd zachter..... Het stuk is uit.

In het donker ruischt de stad; de vlaggen klappen in den wind.

Emiel Erens.