De Vlaamse School. Nieuwe reeks. Jaargang 4

Boekaankondiging

Lichtstralen. - Leiden, Blankenberg & C^o, 1891, 114 bl., in-4^o.

Eene verzameling bijdragen in dicht en ondicht, wel meestal van stichtenden aard, doch zoo teenemaal vrij van alle geloofseenzijdigheid en dweperij, dat eenieder, welke ook zijne godsdienstige overtuiging zij, ze zonder eenigen aanstoot lezen kan.

De schrijvers van het grootste getal dezer bijdragen behooren, zoo ik mij niet vergis, tot die uitmuntende schaar van moderne theologen, welke het schoone woord verdraagzaamheid niet enkel nominaal tot leuze, maar tot wezenlijken leiddraad hebben uitverkoren. De strekking der door hen geleverde stukken is dus ook, op den keper beschouwd, veel meer eene zuiver zedelijke, dan eene dogmatische. Zeggen, dat mannen als P.H. Hugenholtz (Eene Verkwikking), J^o de Vries (Bij de Pyramiden), B. ten Haar Bz. (Een Vuurbaak op het Land), E. Laurillard, H.O. Schh. v.d. Loeff het leeuwenaandeel leverden, is terzelfdertijd borg spreken voor den ernst en de degelijkheid waarvan twee sonetten van Hélène Swarth nog de waarde verhoogen.

De uitvoering geeft van den kunstzin des uitgevers eenen hoogen dunk. Fraaie en vooral duidelijke karakters, stevig en prachtig papier, talrijke de éen min de andere meer artistieke kleurendrukjes, maken van deze Lichtstralen eene echte feestgave.

Welkom vooral is ons eene photogravure naar eene schilderij van Jozef Israëls, Eene Verkwikking: een pareltje van rein en diep menschelijk gevoel.

Litterarisch Album, verzameld door J.R. van der Lans. - Edam, J.M. Roldanus.

Eene uitgave, in den aard der voorgaande, doch nog prachtiger en rijker van uitvoering en meer algemeen genietbaar van inhoud.

Niet, dat ik zeer hoog oploop met de talrijke, overigens niet opzettelijk voor uitgaven als Lichtstralen en Litterarisch Album vervaardigde platen, hoe netjes zij dan ook door de Leipziger firma Karrer uitgevoerd werden. Ofschoon enkele, vooral zee- en landschapgezichtjes, mij vrij wel bevallen, zou ik toch veel meer prijs hechten aan reproduktiën van oorspronkelijke teekeningen van Nederlandsche kunstenaars, al moest ik mij dan ook met slechts vier of vijf illustraties tevreden stellen.

De inhoud is zoo keurig als verscheiden: gedichten van Helène Swarth, Fiore della Neve, E. Laurillard, Pol de Mont, A.L. de Rop, C. Honigh, B Roozen, J.J.L. ten Kate, en J.R. v.d Lans; novellen en schetsen van Melati van Java, Tan Nievelt, T. H de Beer, G v.d. Wald; eene bijdrage van J. G Frederiks omtrent een gedichtje van J.B. Wellekens en het haantje van den fraaien Amsterdamschen Westertoren, dat de Genestet in zijn liefelijk dichtverhaal: Het Haantje van den Toren, vereeuwigde. Uit Frederiks' artikel blijkt, dat de heldin van deze kleine schepping de schoondochter was van den uitmuntenden medestichter van De Gids, Willem de Clercq. Eene ditmaal opzettelijk voor het album vervaardigde photogravure van den Westertoren vergezelt deze bijdrage

De druk is waarlijk prachtig. Elke bladzijde is versierd met een lijstje van looftwerk. De band is uiterst smaakvol.

Maandrozen. - Kalender voor 1891. - J.M. Bredée, Rotterdam.

Een damesgeschenk in den vollen zin des woords! Zes-en-twintig bladzijden, in fijnen kleurendruk uitgevoerd, vertoonende aan den voorkant een land-, stroom- of zeegezicht, de dagberaming van eene der maanden omlijstende, en aan den achterkant eenige dichtregeltjes van Beets. de Genestet, Benninck, Jansonius, Tollens, ter Haar, ten Kate, Hasebroeck, en anderen, versierd met een bloemrandje, een vogeltje, of eenig ander motief.

De illustraties, ontworpen door S. de Niederhausen, zijn een echte wellust voor het oog.

Komaan, jong verliefd volkje in Zuid en Noord, dit boekje aangeboden - aan haar! En spoedig!

Pol de Mont.

De elfde aflevering van het Biographisch Woordenboek der Noord en Zuid Nederlandsche letterkunde der heeren J.G. Frederiks en F.J. Van den Branden is verschenen, gaande van Catharina van Rees tot G. Schroder

Gedichten in proza
door J.M. Brans. - Antwerpen, J.-E. Buschmann 1891.

Op vereerend verzoek van den schrijver, onzen geachten medewerker, stellen wij zijn boekje aan onze lezers voor. Gedichten in proza heet het en gewettigd is de titel, mits men het woord proza niet in al zijne beteekenissen opvatte en er slechts die van zijne rijmlooze taal aan late. Dichterlijk toch zijn de denkbeelden: een droomerig waas ligt over alle en keer op keer treffen wij herinneringen aan van vroeger dagen, weergezien door den nevel van den afstand; opwekkingen van dierbare wezens met lichtenden schemerglans door liefdevol herdenken hun om het hoofd getooverd; voorspiegelingen eener toekomst van hooger en edeler leven voor zich zelven en voor zijn volk.

De taal is verzorgd als die van een nauwgezetten dichter, in gebonden trant, die de fraaiste vormen, de welluidendste woorden, de ongemeenste wendingen niet te rijk acht om zijne meest geliefkoosde en hoogst geschatte vindingen uit te drukken.

De schrijver heeft er zich blijkbaar op toegelegd, wanneer hij zijne uitgelezen gewaarwordingen in die kostelijke taal uitsprak, te toonen dat men ook zonder rijmen en maten kan dichten. Zijn boekje wordt hierdoor een werk van verzorgdheid en vertroeteldheid.

De mijmeringen, waarin hij zich met welbehagen verdiepte, gaf hij lucht met verteedering; nu eens met ingetogenheid, dan weer met innigen gloed. De beelden, die voor zijn geest zweefden, de verzuchtingen, die in zijn gemoed opstegen naar den troon zijner idealen, gaf hij eene van die vlottende, mollige, zacht getinte, rijk geborduurde kleederen, waarin de nog half mystieke schilders der renaissance hunne engelen hullen, die de zalige zielen ten hemel voeren.

Op de volgende bladzijde drukken wij een der stukken uit den hierboven besproken bundel van J.M. Brans over.

Max Rooses.