Wie gaf den Belgischen prinsen les van Nederlandsch?
In den tijd werd veel gesproken over het punt of Conscience, ja dan neen, aan de Belgische prinsen les van Nederlandsch heeft gegeven. ‘De algemeene overtuiging is,’ zoo schreef mij laatst de heer Max Rooses, ‘dat Conscience den prinsen nooit een oogenblik les gaf. Kunt gij de gegrondheid dier zienswijze omstooten of ze toelichten door oorspronkelijke oorkonden, doe het dan.’
Ik heb voor mij eene massa brieven en stuks liggen, die betrekking hebben tot de opvoeding en het onderwijs der Belgische prinsen: eigenhandige brieven van den koning en de koningin, instructies van den gouverneur aan de leeraars, brieven van die leeraars aan den gouverneur, enz.
Een dezer stuks is getiteld ‘Projet soumis au Roi. - Instructions générales pour messieurs Montegnie et De Briey’ en geteekend door den heer E. De Lannoy, gouverneur der prinsen. Na eene lange reeks algemeene aanbevelingen, bevat het stuk ook de verdeeling van de uren voor de verschillende lessen en oefeningen.
Daar lees ik:
‘De 9½ à 10 h. - Ecriture 3 jours de la semaine; flamand et allemand les trois autres jours. Ce sera encore M. Montegnie qui assistera à ces leçons.’
En verder:
‘Les princes lisent et prononcent le flamand trèscorrectement; la leçon devra avoir particulièrement pour but de les habituer à parler cette langue.’
Wie was de leeraar met dit onderwijs gelast? Wel heb ik afzonderlijke instructies gevonden voor den leeraar van geschiedenis en aardrijkskunde, voor den leeraar van Fransch en Latijn, voor den leeraar van rekenkunde en zelfs voor den turnmeester. Van het Nederlandsch wordt verder geen woord gerept; ik vind de taal zelfs niet eens genoemd: noch in den langen, hoogst belangrijken brief van den koning aan den gouverneur, noch in de talrijke brieven der koningin aan de prinsen of aan den gouverneur, noch in de brieven der onder-gouverneurs.
Uit de tegenwoordigheid van den heer Montegnie aan de lessen van Nederlandsch mag men niet besluiten dat hij zelf die les gaf: aan de lessen van alle leeraars was een der onder-gouverneurs tegenwoordig.
A. Vermast.