De Vlaamse School. Nieuwe reeks. Jaargang 3

Het nieuwe Museum van Schoone Kunsten te Antwerpen

In afwachting dat wij breedvoeriger over het nieuwe gebouw spreken, deelen wij de volgende bijzonderheden mede:

Het nieuwe Museum werd gebouwd naar het bekroonde plan der heeren Van Dyck en Winders, jeugdige Antwerpsche bouwmeesters. Het werd goedgekeurd door den gemeenteraad den 24ⁿ Februari 1883; men begon in September 1884 te bouwen en eindigde vijf jaar later, de schildering en gereedmaking uitgezonderd. De prijs der aanbesteding beliep 1,719,250 fr. Het voltooide gebouw kost nu twee en half millioen, en er blijft nog wat beeldhouwwerk te maken. De bouw meet 130 meters lengte op 60 breedte. De kleine zalen zijn 9 meters of 10.75 m. hoog, de twee groote zalen 15 m. Zij zijn alle langs boven verlicht volgens het stelsel in het nieuw schilderijen-museum van Weenen gevolgd. Nergens zal de lichtstraal rechtstreeks van buiten op de schilderijen vallen, maar immer er boven blijven. Geen twijfel of de dag zal overal voortreffelijk zijn. De groote zalen zijn derwijze gebouwd, dat men in geval van nood de schilderijen naar beneden in bomvrije kelders kan laten zakken, door openingen in de vloeren gelaten. Rondom het Museum ligt een park van anderhalve hectare, dat men nu aan het aanleggen is.

Binnenkomende bevindt men zich eerst in eene voorzaal, welke naar de trapzaal leidt. Deze laatste zal het fraaiste deel van het gebouw uitmaken: met hare marmeren trappen, hare muren beneden met marber bekleed, hooger op versierd met de schilderingen van De Keyser, welke uit de trapzaal van het oude Museum naar het nieuwe worden overgebracht, zal zij een prachtigen aanblik opleveren.

Het Museum bestaat uit twee verdiepingen. In de bovenste worden de schilderijen tentoongesteld. Rondom in geheel het

[p. 54]

gebouw loopt eene reeks kleinere zalen, 21 in getal; midden door loopen de twee groote zalen, de eerezalen. De grootste dezer beide, de Rubenszaal, is ruim 28 meter lang en 13 breed, de andere meet ruim 18 meter in de lengte. Men is volop bezig ze te schilderen en te decoreeren, en wat er van het werk gedaan is laat van het geheel een uitstekenden aanblik verwachten.

Van de 23 zalen zullen er 14 ingenomen worden door de oude meesters, 7 door de nieuwere en twee door schilderijen van historisch belang. Alles bijeen zullen er 592 meters rampe zijn. Enkele zalen zullen niet aanstonds benuttigd worden. In eene der kleine zal eene verzameling schilderijen aan de Antwerpsche Godshuizen toebehoorende, uitgestald worden. De commissie van het Museum heeft onderhandedelingen aangeknoopt met sommige kerkbesturen om stukken van waarde, die verloren staan in de tempels, naar het Museum over te brengen, tegen vergoeding of verruiling. Kon dit ontwerp slagen, konden sommige belangrijke werken, die nu nagenoeg niemand ziet en waarvan soms het bestaan onbekend is, naar ons Museum worden gebracht, het zou op verrassende wijze in aanzienlijkheid toenemen. Zoo bestaat er onder anderen nog in de Teirnincksche school eene schilderijénzaal, waarin enkele merkwaardige stukken voorkomen en bevindt er zich op het altaar der kapel aldaar een Christus aan het Kruis, die geteld mag worden onder Jordaens' meesterstukken. Niemand ziet het daar, dan zij die in het gesticht wonen, en deze zouden evenveel aan eene kopie als aan een origineel hebben. De vraag is opgeworpen of Rubens' meesterstukken de Afdoening en de Oprichting van het Kruis naar het nieuw museum zouden gebracht worden. Zij zal in ontkennenden zin beslist worden, indien zij zelfs besproken wordt door de bevoegde overheden. En het is spijtig voor publiek en schilderijen, dat dit zoo zal gebeuren. Het groen dekkleed, dat zij, zes dagen van de zeven, dragen ontsiert nu de kerk; in het Museum waren zij pronkstukken zooals er geen heerlijker in eenig Museum der wereld zouden te zien zijn.

Vooraleer de schilderijen naar het nieuwe Museum worden overgebracht, zullen er van de bijzonderste door den uitstekenden photograaf Braun afbeeldingen worden getrokken.

In de benedenzalen van een der vleugels van het Museum zal de verzameling der gravuren en photographiën naar Rubens werken, welke op last van stad en staat sedert jaren gevormd wordt, tentoongesteld worden. Deze verzameling, die ongeveer 1200 nummers zal bedragen, zal ongetwijfeld een der aantrekkelijkheden van het Museum en een treffend beeld van de weergalooze scheppingskracht van den grooten Antwerpschen meester uitmaken.

Gij klaagt, Vlaamsche tooneelschrijvers, dat men u niet speelt. Maar zorgt gij er wel voor, dat men u lezen zal? Ce qui ne vaut pas la peine d'être dit, on le chante. Is het soms niet met u: Wat niet waard is gelezen te worden, dat brengt men op het tooneel?
Arthur Cornette.