De Vlaamse School. Nieuwe reeks. Jaargang 2

Muziekschool
Jaarlijksche openbare oefeningen van Juli-Aug. 1889
(Vervolg, zie bladz. 148)

Leergang van kamermuziek; leeraar M. Bessems.

Ieder leerling in het bijzonder noemen zou ons bij het getal der juffrouwen te ver voeren; daarom bepalen wij ons groep II vier juffrouwen (klavier) M.M. Julius Schrey (viool) Frans van Wesenbeke (vioolcel) en groep III twee juffrouwen (klavier) M.M. Edmond de Herdt (viool) Josef van der Avort (vioolcel) te bespreken.

Groep II speelde het 5^e trio van Reissiger, waarvan in het andante een lief thema op den voorgrond treedt, hetwelk echter in oktaven voor viool en cel, en in navolging op het oktaaf tot in het oneindige wordt herhaald. Schrey liet wel eens wat aan juistheid te wenschen, terwijl van Wesenbeke, hoewel warmen toon bezittend, zich op meer fijnheid zou moeten toeleggen. De klavierpartij werd achtereenvolgens door de vier juffrouwen gespeeld, die ieder het hare bijbrachten tot welgelukken.

Groep III bracht het III^e trio van L. van Beethoven. Het geniale wat u dadelijk bij het hooren van Beethovens scheppingen tegenstraalt miste ook hier zijne werking niet, en helderde de gelaatstrekken der aanwezigen op. De Herdt en de begeleidsters waren zeer goed voor hunne taak opgewassen; van der Avort had den een of anderen schrik beet, die hem ontzenuwde en zijne begeleiding zoo ondergeschikt deed zijn dat men bijna er niets meer van hoorde, terwijl in solo volzinnen de juistheid, haar wettig aandeel niet van hem ontving. Het verwonderde ons, daar deze leerling zich anders zeer ernstig op zijne studie toelegt. Over het geheel genomen was de voordracht van dezen leergang zeer belangrijk.

Leergang van harp; leeraar M. Wieland.

Harp is als solo-speeltuig in den beginne zeer ondankbaar. Dat koude, ziellooze, soms schrille getokkel kan niet opwegen tegen het naast verwand speeltuig - het klavier. Men moet kunstenaar zijn en groote bedrevenheid bezitten om zijne toehoorders gedurende een half uur te boeien.

Met min of meer vaardigheid speelden juffr. Carolina de Keersemaeker en M. Frans Lenaerts eenige nummers; of beide deze leerlingen met de 2 jaren studietijd sinds 1887 nu juist gewoekerd hebben, betwijfelen wij eenigszins; getroffen door hunne vorderingen werden wij zeker niet.

De twee andere leerlingen verdienen afzonderlijk besproken. Juff. Helena en Bertha Thiele gaven beurtelings blijken van haar talent. Daar is reeds zekere virtuositeit in het spel van eerstgenoemde. Laatstgenoemde, hoewel nog zeer jong, schijnt alle hoedanigheden te bezitten eene kunstenares te worden. Haar spel getuigt van zeer veel oefening, zeer veel aanleg, zeer veel gevoel. De moeilijke, door haar uit het hoofd gespeelde nummers kwamen vlekkeloos tot hun recht, en met warmte sloten wij ons aan, bij de daverende toejuiching der aanwezigen. Ter uitvoering van het slotnummer - Thema en Cadenza uit ‘de Rhijn’ van Peter Benoit - door den leeraar bewerkt, voegden zich nog twee leerlingen bij het viertal en, met den heer Wieland aan het hoofd werd dit harpen-septuor ten gehoore gebracht.

Leergang van zang, Juffrouwen en Heeren.
Leerares Mevr. de Give-Ledelier.
Leeraar M. Fontaine.
Voleindende afdeeling.

In verband met het persoonlijk talent der leerlingen, stelt men, bij zulken titel de hoogste eischen aan het onderwijs; met a.w. mindere of meerdere, door de natuur geschonken gaven aangenomen zijnde, vraagt men zich af: hoe werden door de leeraars deze gaven, in houding, uitspraak en dramatische voordracht tot hare edelste uiting gevoerd? Voor voleindende afdeeling verbeelden wij ons al niet minder te mogen voorop stellen. Ziehier de beantwoording.

Juffr. Emily Kirby beschikt over eene altstem van middelbare kracht en tamelijken omvang, de lage tonen zijn klankvol. Hare houding is goed. Van hetgeen zij zong hebben wij bijna niets verstaan; dit is gedeeltelijk te zoeken in haren engelschen tongval en keelklank.

Zoodra men iemand niet verstaat, kan men minder oordeelen over voordracht.

Instinktmatig gevoeld, hebben wij niet veel.

Juffr. Maria de Keersemaeker heeft eene lieve, buigzame sopraan; tamelijke kracht en grooten omvang. Houding is goed. Verzekeren alles goed verstaan te hebben, kunnen wij niet. Deze juffrouw heeft veel dramatisch gevoel, en weet, hetgeen zij zingt, in toon en voordracht uit te drukken.

M. Hendrik Hoeben is lichte tenor; houding uitstekend; eveneens uitspraak.

Hij geeft zich veel moeite zanger te zijn zooals het behoort, en poogt bij goede voordracht alles te doen wat in zijn vermogen is.

M. Bernard Tokkie bezit eene middelbaar krachtige basstem van uitgebreiden omvang en aangenamen klank. Zijne houding laat niets te wenschen. Uitspraak is nog niet geheel vrij van zeker keelgeluid. Persoonlijk gevoel heeft deze zanger veel; men ziet wat op dat gelaat; daar is uitdrukking en zeggingskracht.

M. Albrecht Baets heeft het leeuwendeel aan kracht. Zijne bariton klinkt in den middenomvang overweldigend.

[p. 169]

In de hooge toonen (fa-fa-kruis-sol) soms wat benepen. Een zeker zweven om den toon, uit overmaat van geluid misschien, kon ons noch vroeger, noch nu behagen. Houding, gepaard aan kloeken lichaamsbouw, is uitstekend. Uitspraak voor zooverre de meer dan slechte nagalmen der zaal toelaten, eveneens.

Leergang van orgel; leeraar M. Callaerts.
Voleindende afdeeling.

De uitgevoerde nummers (ondanks Mendelssohn) schenen ons niet zoo belangrijk toe als die der hoogere afdeeling. Bestaat de meerdere voleinding der studie in het vele gebruik van crescendo, tremulant, vox humana-virginea, angelica, of hoe men het noemt, ja - dan werd hier meer geleverd.

Meer ontwikkelden in deze richting roemen de voordracht zeer. Volgaarne sluiten wij ons daarom bij hen aan, en brengen hulde aan de geoefendheid der spelers.

Leergang van viool; leeraar M. Colijns.
Hoogere afdeeling.

Eene schoone klas, die van M. Colijns; degelijke leerlingen worden hier gevormd, terwijl zij, die eenen hoogeren aandrang in zich gevoelen dan juist de zoogenoemde ‘broodmuzikanterij,’ geene betere opleiding ontvangen kunnen. Afwisselend deed de leeraar zijne leerlingen te zamen, en ieder afzonderlijk optreden. De samenoefeningen bestonden uit eene reeks kernachtige studiën, met of zonder klavierbegeleiding. De beide eersten waren wat onvast en gejaagd; de volgenden steeds beter en artistieker. De solo voordrachten brengen ons tot afzonderlijke bespreking der leerlingen.

Juffr. Emma Labaer speelde het zeer gekende Fantazie-Ballet van De Beriot. In den aanvang wat minder zuiver, herstelde de toon zich langzamerhand. Hare techniek getuigt van veel studie; de streek mist echter nog, de noodige gespierdheid, hetgeen bij minder natuurlijke kracht van den arm, slechts na veel langduriger oefening dan voor een man noodzakelijk is, te verkrijgen valt. Deze leerlinge die verder nog, zich met het grootst geduld en vasthoudendheid op den zang en het klavierspel toelegt, en dan nog tracht door bestudeering van harmonie en contrapunt, de theoretische moeilijkheden der muziekkunst te doorworstelen, verdient om dat pogen alleen reeds, een hartelijk woord van aanmoediging.

M. Edmond de Herdt wordt een kunstenaar. Reeds zeer groote vingervaardigheid, mannelijke kracht in den boog, edele toon, diepgevoelde voordracht. Jammer - hij trekt iets met den linker schouder... als hij zich dat nog ontwennen kon? Bij zulk eenen kunstenaars aanleg past toch zeker eene vlekkelooze houding. Men zou zich kunnen voorstellen dat wij hier te veel roemen? - neen, toch niet; wij weten wat Edmond de Herdt voor vier jaar geleden was, en zijn zeker dat hij zich, op deze wijze voortgaande, eene schitterende toekomst maakt.

M. Julius Schrey mist, rechtuit gesproken, dàt alles, wat ons bij de Herdt aantrekt. Wèl is er veel techniek, een losse rechterarm; maar de ernst en de bezieling des kunstenaars, spreekt ons niet uit het spel van dien leerling.

M. Bernard Galliaert die reeds zeer ver gevorderd was, als laatst genoemde twee leerlingen, nog hunne 3^e positie oefeningen speelden, heeft de vier sedert verloopen jaren, ons inziens maar weinig benut; zeker is er groote geoefendheid noodig ter uitvoering van de door hem voorgedragen gedeelten uit Bach's 6^e sonate; maar homogeen klonken de tweestemmige trekken toch niet, en dat wèl te verkrijgen is het schoone. Deze leerling bedenke dat rust roest, en tevens dat het hoogste punt door hem nog niet werd bereikt.

M.J. Bacot hoorden wij niet dezen keer. Ieder kunstenaar en liefhebber weet echter, hoe schoone houding, edele toon en voordracht dezen leerling boven allen doen uitmunten.

Leergang van klavier; leeraar M. Bosiers.
Hoogere afdeeling.

Veel goeds kunnen wij van deze klas, eilaas, niet zeggen. De tegenstelling met de gelijke juffrouwen afdeeling, was zeer in het oog loopend. M. Frans Lenaerts heeft de beste houding en de meeste voordracht, hij is echter het minst gevorderd; dit laatste hindert minder, daar men bij ernstige studie toch stellig iets van dezen leerling verwachten kan. M. Lodewijk Arras speelt met den arm, hetgeen hij zich moet ontwennen. Over voordracht spreken wij geen woord. M. Edward van den Broecke vertolkte in een chaos van klanken allerlei, behalve gevoel; maar m'n lieve God, dat deed hij voor drie jaar geleden, ook reeds! Wij kunnen er niets aan doen de waarheid te moeten zeggen; men schenke ons daarom eene nadere ontleding.

Leergangen van notenleer; leeraren, twee juffr. van Thillo
en M.M. De Schacht, Lenaerts, Moreels.

Zeer belangwekkende voordracht, die getuigt van den ernst waarmede de grondbeginselen der muziek aan de school worden onderwezen. Geene instelling kan zich dan ook op zulk een groot aantal leerlingen beroemen, die deze klassen volgen.

Sluiting der openbare oefeningen
2^e Voordracht van den leergang van samenzang
Leeraar M. Fontaine.

Men voerde ‘de Leye’ uit van Peter Benoit, begeleid door klavier en orgel; de bariton-solo werd door den heer Baets zeer kranig gezongen.

2^e Voordracht der gezamelijke leergangen van viool
Leeraar M. Tillemans.

Nog eens onze bewondering uitgedrukt over dezen leergang. Het largo van Händel, hoe gekend ook, blijft zijnen roem getrouw. De begeleiding van orgel en harpen geeft een verheven indruk. Alle eer aan M. Tillemans, voor de degelijke instudeering.

...... en de orkestklas dan, die sedert jaren op

[p. 170]

papier staat? Waarom heeft men daarmede geene voordracht mogen geven? Voor ongeveer een anderhalf jaar geleden opnieuw ingesteld, heeft zij zich, na een ziekelijk bestaan van een jaar, in den laatsten tijd zeer verbeterd; getuigen: M. Jan Blockx, M. Schmidt, lid der commissie, en M. Tillemans, voornoemd. Het kost dan ook maar eenige woorden aan den heer Bestuurder, om enkele nog ontbrekende krachten aan te vullen. Naar men ons verzekert, heeft de laatste ziekte van den heer Benoit, hem verhinderd de klas te komen keuren voor eene mogelijke uitvoering - en dat zal de reden zijn. Wij verwachten daarom later eens iets van deze klas te hooren.