Hector Berlioz
door Ad. Jullien
De heer Jullien, de bekende uitgever van het leven van Richard Wagner (een prachtig verlicht werk in groot 4e), heeft voor weinige maanden eenen tegenhanger hiervan in 't licht gegeven, bestaande in eene dergelijke even grondige als sierlijk uitgevoerde studie over het leven en de toonwerken van den beroemden Franschen componist Hector Berlioz.
Deze heerlijke uitgave bevat veertien zinnebeeldige steendrukken van Fantin-Latour, twaalf portretten van den componist, drie platen buiten den tekst, en bovendien nog 122 plaatsneden van tooneelvoorstellingen, afdrukken van spotprenten, beeltenissen en handschriften veler kunstenaars enz.Ga naar voetnoot(1)
Hector Berlioz, ofschoon een Franschman, ligt ons nader dan menigeen wel zou denken. Zijne compositiën ademen in 't geheel niet den Franschen geest van Boiëldien, Auber, Adam, enz., maar staan voor een goed deel op Germaanschen grond geplant.
Het groote lijden van den genialen man was dan ook dat hij door zijn vaderland niet werd gezocht. Zijne voornaamste werken werden allereerst in het buitenland uitgevoerd, behalve zijn algemeen genoemd, ofschoon niet algemeen bekend, Requiem, een zijner eerste hoofdwerken.
Het was Fétis, toenmaals bestuurder van het Conservatorium te Brussel, die het eerst Berlioz' Enfance du Christ liet uitvoeren, en aan eenen anderen onzer muziekdirecteuren, aan Samuel, komt de eer toe allereerst de schoonheden van Les Troyens, een van 's meesters laatste werken, erkend en voor 't publiek gebracht te hebben.
Er bestaat dus, behalve den innerlijken geest der werken van den toondichter, ook nog eene uiterlijke betrekking tusschen zijne voortbrengselen en de Belgische kunstwereld, tusschen de Berlioz'sche scheppingskracht en de Vlaamsche School.
Een geest van energisch realisme heerscht in vele van 's meesters scheppingen. Somtijds gaat hij daarmede buiten de grenzen der toonkunst, maar blijft altijd nieuw, altijd verrassend, altijd buiten het gemeene, altijd vertoont zich persoonlijk de edele toondichter Berlioz.
Een zelfde realisme ('t is niet te ontkennen) heerscht in de Vlaamsche kunst, niet alleen in dit der tonen, maar zelfs in plastische uitingen der schoonheid.
Van de andere zij lag in Berlioz' geest toch ook idealiteit, uitgedrukt in zijne mis en in L'Enfance du Christ; die idealiteit van het Christelijk beginsel ligt ook al weder in onze eigene kunst.
Dit zijn redenen genoeg, waarde, lezers, waarom wij Berlioz' werken, zooals Jullien ons die nader beschrijft, van hart in de Vlaamsche School aanbevelen.
Het werk leert ons nog op treffende wijze den mensch Berlioz kennen,Ga naar voetnoot(1) niet alleen door den beschrijvenden tekst, maar ook door de merkwaardige geestesontwikkeling, die ons uit de portretten tegenstraalt, waarvan de jongste zoo recht den begaafden toondichter in zijne hoogste ontwikkeling en mannelijke rust vertoonen.
Jan. 1889.
Paul Alberdingk-Thijm.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd