Boekbeoordeeling.
Dicht- en prozawerken van Jan Van Rijswijck, uitgegeven door Jan Van Rijswijck, Jz., met eene levensschets door Max Rooses.
Van de bovenstaande uitgave is, ter drukkerij van L. Janssens, Kerkstraat, Antwerpen, de 17e aflevering verschenen. De 18e, welke ter perse ligt, zal de levensschets van den gunstig gekenden volksschrijver bevatten; daarmee worden de dichtwerken, twee deelen, vervolledigd, en op deze zullen de prozawerken onmiddellijk volgen.
Wie herinnert zich Van Ryswycks humoristische en stekelige dagbladartikels niet, uit de Grondwet en den Koophandel? zijne geestige voordrachten en kernachtige redevoeringen op de meetings, vol eigenaardige zetten en kwinkslagen, pittig en hekelend, want hij noemde de zaken bij haren wezenlijken naam, spaarde aan niemand de waarheid, sprak, als het een vrij man betaamt, rondborstig zijne meening uit, zonder er zich in het minst om te bekreunen, dat deze of gene er zich door gekrenkt waande. Hij was inderdaad een echte volksman, die hetzij hij zijne gedachten in rijm of onrijm voordroeg, immer een onmetelijken bijval genoot.
In onze verbeelding zien wij hem nog op de meetings, waar hij de menigte aan zijn geestig en niet zelden bijtend woord hield geboeid. Zijne stentorstem doorklonk de ruime zaal der Variétés; zijne taal was voor iedereen bevattelijk, want de volksspreuken waren hem eigen, en hij maakte daarvan, zoowel in verzen als in proza, ruimschoots gebruik. Altoos, hij ware dan ernstig of luimig, stelde hij al de overige sprekers in de schaduwe; hij was immer de held van den avond, het troetelkind der toegestroomde menigte.
Zijne dagbladartikels vonden niet minder bijval dan zijne redevoeringen, alhoewel hij in zijne polemiek, dikwijls vrij onzacht te werk ging. Wee dezen of genen collega, die in eenen pennetwist, hem te na was durven komen; duur moest hij den onbesuisden aanval boeten, en zonder kleerenscheuren kwam hij er nooit van af. Jan greep hem ongenadig vast, legde hem op den kapblok en sloeg er zoo doldriftig op neer, dat de spaanders er om heen rinkelden. Als staaltjes daarvan, noemen wij de vinnige artikels tegen de hoofdopstellers van den Avenir en van het Handelsblad, waarin die heeren zoo duchtig werden afgezweept, dat zij er, lang nadien, nog het spoor van droegen.
Welnu, al die artikels, met zijne redevoeringen en voordrachten, zullen in zijne prozawerken opgenomen en met genoegen herlezen worden. Zij verdienen wel voor het nageslacht te zijn bewaard.
De uitgave dezer gezamenlijke dicht- en prozawerken strekt den zoon van den volksschrijver tot eere; dit is de schoonste hulde, welke hij der nagedachtenis zijns vaders brengen kan, want daardoor zal hij hem eene blijvende gedenkzuil hebben opgericht.
De werken van Jan Van Ryswyck zijn keurig gedrukt; elke aflevering bevat 48 bladzijden en kost maar 50 centiemen. Hopen wij slechts, dat voortaan de afleveringen elkaar wat sneller zullen opvolgen, dan dit tot nu toe het geval is geweest.
J. Staes.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd