De Vlaamsche School. Jaargang 31

Boekaanbevelingen.

Gretry, door Ed. Gregoir.

Dit werk vormt een lijvig boekdeel van 400 bladzijden, dat wij sinds lang hadden moeten vermelden, niet alleen om de belangrijkheid van zijnen inhoud, maar ook en vooral om den onwankelbaren moed, dien de schrijver, sinds jaren, aan den dag legt in het opsporen en uitgeven van oorspronkelijke en geschiedkundige bescheiden nopens de toonkunst en het leven en streven van groote toonkunstbeoefenaren van het land. Daardoor heeft hij reeds veel bijgedragen tot de ontwikkeling, de waardeering en de bevordering der toon-, tooneel- en zangkunst. Het boek over Gretry is opgedragen aan de stad Luik; men moet niet denken, dat de heer Gregoir zich bepaalde bij het verzamelen van allerlei bescheiden, uit archieven en boekenverzamelingen opgedaan; nauwgezette beschouwingen, juiste opmerkingen en oordeelingen, die van de uitstekendste kennissen getuigen, verbinden het geheel tot een duurzaam gewrocht. Op het eerste gezicht komt de lezing van het boek nog al zwaartillend voor; maar bij nader onderzoek laat het de beste indrukken. Na lezing van dit werk, mag men zeggen, dat men den handel en wandel van den beroemden Luikenaar kent.

Het boek bevat, behalve een snedig voorbericht, de aanwijzing van den oorsprong der familie Gretry; een overzicht van Gretry's geboorte-, jeugd- en kinderjaren. Voorts behandelt het in eene reeks bont afwisselende hoofdstukken, de volgende onderwerpen: Gretry te Rome, te Geneve; zijn eerste bijval; zijne aankomst te Parijs in 1767; zijne wederwaardigheden aldaar; zijn huwelijk; hulde hem te Luik bewezen in 1780; Gretry bestolen in 1791; brief van Gretry; Willem Tell; betuiging in den Gentschen schouwburg ter zijner eer; ontwerp van muziekschool te Luik; benoeming als lid van het Fransch instituut; Lisbeth-hymne, gemaakt ter gelegenheid der opening van de Boetkapel; Anacréon chez Polycrate; operas gespeeld in 1807; Gretry en zijn verblijf in de Ermitage te Montmorency; uitvoering van Reus Antigonus, te Antwerpen in 1807; de niet opgevoerde operas van Gretry en verschillende werken; de bewerking van Gretry's operas; de instrumentale werken van Gretry; zijne godsdienstige zangstukken; de handschriften van Gretry; de muziek van Gretry in den vreemde; beoordeelingen van verschillende Duitsche geschiedkundigen over Gretry's muziek; uitzicht en karakter van Gretry; zijne drie dochters; Gretry harmonist; Gretry tijdens de Fransche republiek; Gretry als schrijver en wijsgeer; zijne leerlingen; zijne reizen; bijna senator en vereerd met het legioen van eer in 1803; zijne bekroning in de Opera Comique; fortuinstoestand; zijne portretten, borst- en standbeelden; onverdraagzaamheid van eenen kunstbeoefenaar; wederinvoering van het oud repertorium; Gretry's partitiën en bijval van zijne muziek in 1804; overlijden van mevrouw Gretry-Grandon; de schoonste dagen van Gretry's leven; hulde hem te Parijs gebracht in 1809; Napoleon en Gretry; ontwerp om Gretry's naam aan eene openbare plaats te geven te Luik; inhuldiging van de Gretryplaats in 1811; een glorierijk jaar uit Gretry's loopbaan; overlijden en begrafenis van Gretry; overlijdens-akte en inlichtingen over zijnen dood; Gretry te Antwerpen, te Brussel en te Luik vereerd; populariteit van zijne muziek na zijnen dood; zijn testament van 1809; vereering in de Opera Comique; lof van Baillot; verkoop zijner meubelen; eerste verjaardag van zijn overlijden; inhuldiging van Gretry's hart in 1816; gedenkteeken; zijne lofrede; inhuldiging van de nieuwe tooneelzaal te Brussel; idem te Luik; verjaardag van Gretry's geboorte; vertooningen te Luik in 1822-1823; hulde aan Gretry op het tooneel te Brussel; rechtsgeding over Gretry's hart; briefwisseling; plechtige vertooning in den Feydauschouwburg in 1824; de Odeonschouwburg en Gretry's muziek; bekroning van zijn borstbeeld te Parijs in 1828; Gretryfeest te Luik in 1828; volksfeest te Luik in 1841; oordeel van Barère over den beroemden Luikschen toonzetter; ingenomenheid van het volk met Gretry's muziek; gedichten Gretry aangeboden; werken over Gretry; verschillende beschouwingen over Gretry, enz.

Deze opgave zal ongetwijfeld voldoende zijn om alwie waarlijk belang stelt in den roem en de grootheid onzer landgenoten het boek van den heer Gregoir te doen waardeeren en aangezien de edele toonkunst vele beoefenaars telt, zullen zeker niet weinigen met het werk van den onvermoeibaren schrijver willen kennis maken. De heer Ed. Gregoir heeft een schoon, duurzaam en nuttig gedenkteeken voor Gretry opgericht. Zijn werk is met zorg gedrukt bij Jos. Dirix, Markgravestraat n^r 6, te Antwerpen; het kost fr. 10, welke prijs gering is te noemen, wanneer men nagaat, dat men daarvoor een belangrijk geschiedkundig werk bekomt van ruim 400 bladzijden groot formaat.

[p. 17]

Antwerpsche reizigers, van de vroegste tijden tot op heden, door J. Staes.

Wij vestigen de aandacht van het publiek in het algemeen en van onze lezers in het bijzonder op het fraaie boekdeel, hetwelk onder den aangehaalden titel reeds eenigen tijd geleden werd uitgegeven door den heer Lodewijk Janssens, dien wij verdienden lof toezwaaien om de zorg, door hem aan de stoffelijke uitvoering besteed. Het boek is met eene nieuwe en duidelijke letter op goed papier gedrukt, in een gemakkelijk formaat.

Van de levensschetsen, in het werk opgenomen, verschenen er eenige in ons tijdschrift. Zeer zeker zullen onze lezers zich dezelve nog met genoegen herinneren.

Het boek van den heer Staes beslaat ruim 500 bladzijden. De Antwerpenaren, over wier reizen in den vreemde door den bekwamen schrijver wordt gehandeld, zijn de volgende: Abraham Ortelius, Jan Van der Linden, Jan Baptist Grammaye, Pieter Van den Broecke, Balthazar Gerbier, Frans Pelsaert, Jan de la Flie, Pieter de Bishoven, J.B. Lunden, Balthazar Moretus, Jan Andries Cobbe, Jan Coenraets, Balthazar Solvyns, kolonel Rottiers, Lodewijk Vleeschouwer, pater Le Grelle, pastoor Visschers, Ch.J. Van den Nest⁽¹⁾, Florent Lysen, Pieter Claessens, Hendrik Verdyen, Jan de Man, Jan Baptist Huysmans⁽²⁾, Theofiel Verbist, Frans Vranckx, C.F.J. Pieraerts, J.E. Beauvois, Jan K.W. Nauts, dokter J.J.F. Haine, Max Rooses, enz. Buitendien wijdt de heer Staes een hoofdstuk aan verschillende Antwerpsche reizigers, meest schilders, beeldhouwers en plaatsnijders, daar hij het onnoodig achtte, ieder hunner in een afzonderlijk opstel te behandelen. Tot deze laatsten behooren Bartel Spranger, den 21ⁿ Maart 1546 geboren; Matthys en Pauwel Bril, in 1550-56 geboren; Jan Roos, in 1591 geboren; Justus Sustermans, in 1597 geboren; Antoon Van Dyck; Abraham Genoels (1640); J.P.A. Tassaert; W. Coebergher; G. Edelinck; Jacob Wemmers; David Haeckx; E. Schelstraete; D. Van Bombergen; P.J.J. Benoit.

Een boek, waarin de lotgevallen van een zoo groot getal personen worden beschreven, kan naar den inhoud natuurlijk wel niet anders dan zeer afwisselend zijn, en dit is met het werk van den heer Staes ook inderdaad het geval. Wij gelooven niet, dat het door iemand onvoldaan zal worden uit de hand gelegd. Het is daarbij in vele opzichten een zeer leerzaam boek, zonder in het minst droog of stroef te zijn. Men weet, voor het overige, dat de heer Staes zich niet licht zal bezondigen aan stroefheid.

In de samenstelling van zijn veelomvattend werk heeft de heer Staes blijk gegeven van groote verdiensten. Het is ons een genoegen dit te mogen aanstippen, onder vermelding dat wij reeds van onderscheidene zijden zeer vleiende getuigenissen nopens de Antwerpsche reizigers hebben hooren afleggen.

De prijs van het lijvige boek is fr. 5.

Veel kleintjes maken één groot. Des morgens één uur vroeger op, dan hebt gij eene maand levens uitgewonnen. P.G.C.

(1) Zie de Vlaamsche School 1871, blz. 159.

(2) Zie de Vlaamsche School 1862, blz. 70.