De Vlaamsche School. Jaargang 29

[p. 128]

Willem Geefs.
(Vervolg van blz. 118.)

Dinsdag 23 Januari, de dag der ter-aardebestelling, was des beeldhouwers werkhuis, Paleizenstraat n^r 22, te Schaarbeek,

Leopold I in de kamer van volksvertegenwoordigers.

in eene rouwkapel herschapen; mev. Geefs had die zelf helpen inrichten en kort voordat het stoffelijk overschot van haren echtgenoot naar de begraafplaats werd overgebracht, kwam de treurende vrouw in het werkhuis, om te zien of er alles behoorlijk in orde was. Op de doodkist, die van brandende waskaarsen was omringd, waren een groot getal kronen neergelegd. In de trapzaal van bet huis waren ter weerszijden beeldhouwwerken van den overledene, modellen enz., geplaatst. Toen de familieleden en vrienden in de rouwkapel vereenigd waren, hield de heer Ed. Fetis eene treffende redevoering, namens de koninklijke academie van België⁽¹⁾.

De lijkdienst, waarbij Z.M. de koning en Z.K.H. de graaf van Vlaanderen zich wederzijds lieten vertegenwoordigen door graaf John d'Oultremont en kapitein Burnelle, had plaats in de Onze-Lieve-Vrouwekerk van voornoemde gemeente. Den overledene werd als hoogwaardigheidsbekleeder van de Leopoldsorde groote krijgseer bewezen. Duizenden waren opgekomen om den uitstekenden man eene laatste hulde te brengen. Nadat het lijk was bijgezet in den familiekelder op het kerkhof van Schaarbeek, voerde de heer Jan Rousseau, bestuurder der afdeeling schoone kunsten, letteren enz. aan het ministerie van binnenlandsche zaken, nog in dezer voege het woord:

‘Messieurs, au moment où cette tombe va se fermer, je crois remplir un devoir civique, en venant au nom du Gouvernement, dire un dernier adieu à celui qui fut Guillaume Geefs. Il semble que toute la vie de cet artiste d'élite, type de vaillante énergie, d'infatigable ardeur, ait été vouée, dès le premier jour, à la glorification de la patrie. Sa carrière commence au monument de la place des Martyrs et à la noble statue du general Belliard, double souvenir de la conquête de nos libertés; elle s'achève au monument de Laeken, dédié par la reconnaissance de la nation au souverain qui a consolidé notre indépendance et dont Guillaume Geefs semble avoir fixé la sévère figure dans un type définitif. Dans l'intervalle Geefs a donné à la colonne du congrès son légitime couronnement; il a fait de nos plus illustres citoyens, de nos grands hommes d'Etat, des bustes qui resteront; son souvenir se liera ainsi indissolublement dans l'histoire à celui des luttes et des travaux qui ont fondé la Belgique nouvelle, et la postérité le verra toujours tel qu'il est représenté dans le tableau de Wappers, au premier rang des combattants et des vainqueurs de 1830, cette époque dont il résume d'ailleurs si bien, dans sa sculpture, le style encore classique et la tendance émancipatrice.

“Inclinons-nous, Messieurs, devant le maître et le patriote et saluons en Guillaume Geefs un artiste qui s'est fait honneur d'être en même temps un citoyen.”

Ten besluite sprak de Antwerpsche beeldhouwer Jos. de Cuyper de volgende redevoering uit namens de leerlingen van wijlen M.I. Van Brée, in leven bestuurder der koninklijke academie van Antwerpen:

Waarde kunstgenooten! Aan den rand van het stille graf, waarin het stoffelijke overschot van onzen dierbaren vriend, de met roem overladen beeldhouwer, Willem Geefs, voor altijd rust, voelt de Vlaamsche school van Antwerpen zich diep bedroefd om het afsterven van een der grootste mannen van onze eeuw, een van die welke voortkwamen uit de beroemde school van Mattheus Van Brée.

Antwerpen is de bakermat van den kunstroem van gansch België; uit zijne school is deze ontloken en glinsteren zal hij door alle toekomstige eeuwen. Met gelukkige overtuiging teeken ik hier de met faam beladen kunstenaars aan, die onder de leiding van Van Brée, zooveel glans verspreidden over Antwerpen.

De eerste leerlingen van dezen meester waren: P. Van Brée, geboren in 1786; L. Ricquier in 1792; F. De Braekeleer in 1792; B. Vieillevoye in 1801; A. Van Ysendyck in 1801; P. Kremer in 1801; Gust. Wappers in 1803; L. Mathieu in 1804; Willem Geefs in 1805; A. Pez in 1805; A. Wiertz in 1806; P. Van Schendel in 1806; J.B. De Cuyper in 1807; J. Van Rooy in 1808; F. Marinus in 1808; P. Jos. De Cuyper in 1808; Jozef Geefs in 1808; P. De Loosen in 1809; C. Wouters in 1811; A. De Smet in 1812; K. Schippers in 1812; N. De Keyser in 1813; L. De Cuyper in 1813; Jos. Correns in 1814; Hendrik Leys in 1815, en meer anderen, wier namen ons voor het oogenblik ontgaan; doch wij mogen zeggen dat al de kunstenaars die thans bestaan, de kleinzonen zijn van die Vlaamsche school, door Van Brée in 1804 gesticht. Eere aan wien eere toekomt! Aan den boom kent men de vruchten!

(1) Zie: Bulletin de l'académie royale des sciences, des lettres et des beaux-arts de Belgique, 1883, n^r 3, blz. 446.

[p. 129]

Rust zacht in uw door God gezegend graf, vriend Geefs! Onze stille gebeden zullen opklimmen ten hemel tot in den schoot der Godheid, waar wij hopen u weer te zien. Rust zacht, dierbare vriend, rust zacht en in den eeuwigen vrede!’

* * *

Leopold I op de congreskolom.

Wij hebben hooger vermeld dat de overledene bij laatste wilsbeschikking al zijne modellen vermaakt had aan het staatsbestuur; de regeering heeft echter vermeend deze gift, vanwege de talrijkheid der modellen, niet te kunnen aannemen. De inhoud van des meesters werkhuis werd den 15ⁿ Mei publiek verkocht, door den notaris Eliat, bijgestaan door den heer Leo Staes. Tusschen de menigvuldige nagelatene stukken, vermelden wij de volgende: marmeren borstbeelden van HH. KK. HH. Lodewijk-Filips, prinses Charlotte en den graaf van Vlaanderen; van den heer K. de Brouckere; marmeren beelden voorstellende: Cupido met eenen pijl; De slapende liefde; eene Jonge vrouw uit haar graf opstaande; bronswerken: De verliefde leeuw; Francisca di Rimini; Paul en Virginie; P.P. Rubens; werken in eikenhout: het kleinmodel van den predikstoel der St.-Pauluskerk te Luik; een Altaarblad, waarop de aanbidding van de H. Maagd en het kind Jezus; werken in gebakken aarde: Standbeeldje van P.P. Rubens; Francesca di Rimini; De engel des kwaads; een Grafgedenkteeken; een Rubensbeeldje; de heiligen Hubertus en Lambertus. Voorts nog voor het minst 175 loten modellen en afgietsels van allen aard. De minister van binnenlandsche zaken heeft evenwel de volgende voorwerpen uitgekozen om staats eigendom te worden: 1. Model van het gedenkteeken opgericht ter nagedachtenis van mev. Gardel te Philadelphia, 3 kleine groepjes en een halfverheven beeldwerk; 2. model van het beeld van Leopold I op de congreskolom, dat wij hier in plaat mededeelen; 3. al de borstbeelden van vaderlandsche mannen van beteekenis; 4. het model van het gedenkteeken van F. de Merode; 5. het standbeeldje van prinses Charlotte; 6. het standbeeld van generaal Belliard; 7. het liggende beeld van koning Willem I.

Onder het drukken van de hier verzamelde aanteekeningen, kwamen ons verschillende berichten en inlichtingen voorhanden, waarmede het vorenstaande in sommige punten zou kunnen uitgebreid worden. Vooralsnu zullen wij ons daarvan onthouden. Wellicht maken wij daarvan later gebruik, voor eene nieuwe en vermeerderde uitgaaf van onze aanteekeningen.

D.V.S.