De Vlaamsche School. Jaargang 29

[p. 13]

Onze-Lieve-Vrouwetoren te Antwerpen.

Daar men,

Teekening van T. Fourmois, steendruk van L. Seghers en zonen.

te eeniger tijd, namelijk ten gevolge van de verbreeding der Scheldekaaien (zie blz. 6), zal verplicht zijn nogmaals de Suikerstraat te Antwerpen breeder te maken (zij werd reeds verbreed in 1847), achten wij het niet ongeschikt, de nevensgaande afbeelding van O.-L.-Vrouwetoren op te nemen, gezien van op de Suikerrui. Zij is, op steen, geteekend naar eene lichtteekening, door wijlen den kunstschilder T. Fourmois (zie 1871, blz. 160). Door de verbreeding van de Suikerstraat en een klein gedeelte van de Oude-Koornmarkt, zou men een veel beter gezicht bekomen op het onderstel van den Antwerpsch en bouwkundigen reus, die, zooals men weet, ontdaan wordt van de kleine en grootere huizen die er tegen aangebouwd zijn. De eerste, voor zooveel wij konden nagaan, die in onzen tijd het gedacht dezer ontmanteling uitsprak, was wijlen de heer ridder Julius van Havre. Hij vestigde er de aandacht op van den gemeenteraad, waarvan hij deel uitmaakte, in eene der laatste zittingen van het jaar 1854 (zie de Vlaemsche School van 1855, blz. 8). Over den toren, den beiaard, de klokken, de kerk en hare inwendige versieringen verschenen een aantal aanteekeningen in onderscheidene jaargangen van ons tijdschrift. Eene nieuwe dergelijke nota volgt achter dit opstel.

Men weet, dat de bouw van O.-L.-Vrouwetoren begonnen werd onder de leiding van Pieter Appelmans Janszoon, die in 1434 stierf en opgevolgd werd door Jan Tac, gestorven in 1449, en later door meester Everaerd, die met de leiding der werken gelast bleef tot in 1473. Deze laatste werd vervangen door Hermannus de Waghemakere de oude, die de werken bestuurde tot in 1502 en opgevolgd werd door zijnen zoon Dominicus, die, van 1521 tot 1530, ter zijde gestaan werd door Rombout Keldermans, van Mechelen.

Op verschillende tijdstippen, zeggen de geschiedschrijvers Mertens en Torfs, ‘heeft men de hoogte van onzen toren willen kennen en denzelve gemeten; maar het is vrij zonderling, dat men telkens verschillende uitkomsten heeft verkregen.’

[p. 14]

Inderdaad. Volgens J.B. Wouters, meester steenhouwer, die in 1774 de maat van den toren nam, bedroeg zijne hoogte 431 voet en een hal ven duim.

J. Blom (1748 + 1825) gaf in 1800 de hoogte aan als beloopende 424 voeten en 7 ½ duim. Men weet dat de Franschen in 1798 de kerk en den toren wilden doen afbreken; J. Blom schijnt nuttig werkzaam te zijn geweest om deze ramp te voorkomen.

F.D. Witdoeck, in 1810, stelde de hoogte van den toren op 122 meters 80 centimeters.

Volgens F. Stoop, die, in 1824, eene keurige teekening van den toren vervaardigde (zie 1864, blz. 69), zou hij 122 meters 90 centimeters hoog zijn.

L. Serrure (1799 + 1844) en P.B. Bourla (zie 1868, blz. 2) gaven, in 1825, de hoogte op, als bedragende 122 meters 925 millimeters.

In 1827 werd met de herstelling van den toren een begin gemaakt. Sedert dien werden de werken voortgezet onder de leiding der bouwmeesters P.B. Bourla, F.J. Stoop (zie 1862, blz. 3), P. Dens en thans onder die van den stadsingenieur G. Royers.

D.V.S.