De Vlaamsche School. Jaargang 28

Nederlandsch Panopticum.

Te Amsterdam, in de Amstelstraat, is den 18ⁿ Juli een Nederlandsch Panopticum geopend, zoo prachtig en belangrijk, dat de bezichtiging ervan alleen de reis uit België naar Amsterdam waard is. Met inbegrip van wat er voor de bouwplaats is betaald, heeft de op- en inrichting van het Panopticum, dat eene bebouwde oppervlakte heeft van 1300 vierkante meters, meer dan 800,000 gl. gekost. In het benedengebouw is eene weidsche herberg en restauratie met leeszaal gevestigd. Het Panopticum bevindt zich in de bovenzalen. Onder andere kan men er Nederlands schilderachtige kleederdrachten en gewoonten aanschouwen in onderscheidene groepen wassen beelden en zoo ook door een binnenhuis op het eiland Marken, waarvoor alles op Marken zelf is aangekocht. Het Panopticum bevat afbeeldingen van een groot getal beroemde Nederlandsche personen, te beginnen met Z.M. den koning, die men er onder andere zien kan in zijne kleeding als ridder van de Engelsche orde van den Kousenband (voor deze kleeding werd meer dan 2000 gl. uitgegeven). Voorts komen er de beelden voor van Z.K.H. Alexander prins van Oranje (die echter niet heeft willen poseeren), van Z.K.H. prins Frederik, van de generaals van der Heijden, van Swieten, Verspijck enz. (deze hoofdofficieren poseerden persoonlijk voor den maker hunner beelden, de heer Castan, van Berlijn). De groep vorstelijke personen telt 26 levensgroote beelden. Het Panopticum vertoont, onder meer, de woonkamer van het koninklijk gezin in het paleis te 's-Gravenhage en niet alleen zijn de kleederen geheel gelijk aan die welke door de doorluchtige personen worden gedragen, maar ook de meubelen, gordijnen, behangsels en schilderijen zijn volkomen dezelfde. Aan het Panopticum is een fabelachtig schoone wintertuin verbonden. In de eetzaal, fraaie muur- en plafondschilderingen de muren prijken met groepen Delftsche tegels naar schilderijen J. van Bosboom, H. ten Kate, A. Mauve, J. Maris, J. Israëls en H.W. Mesdag. De wintertuin wordt verfrischt door eenversche lucht aanbrengend stoomwerktuig (stelsel Siemens). De toegang kost 50 centen.

Evengoed als men tegenwoordig niet meer reist, maar aankomt, kan men beweren, dat veel menschen niet meer lezen, maar inzien.
J. Soutendam.