De Vlaamsche School. Jaargang 28

[p. 136]

Geïllustreerde Geschiedenis der Muziek
door J.C. Boers, volledig in ongeveer 28 afleveringen à 30 cents.

EMIL NAUMANN.

Welke is de verhevene macht, die in onze hedendaagsche maatschappij dagelijks honderdduizenden in de diepste stilte doet nederzitten, tot luisteren dwingt en treft en roert tot in het diepst der ziel?

Welke is de schoone dochter des hemels, die op alle volken zonder onderscheid, eene betooverende en onweerstaanbare macht uitoefent, door eene taal te spreken, die niet evenals het werk des dichters, eerst moet worden vertolkt, maar onder alle hemelstreken wordt verstaan?

Muziek is haar naam, de kunst der tonen, die zulk eene toorvermacht bezit en zulke wonderen werkt; zij is onder hare zusteren, de poëzie, de bouwkunst, de beeldhouwkunst en de schilderkunst, die welke met het gevoelen en het leven van den tegenwoordigen tijd, het innigst is verbonden, omdat zij de eigenaardige en hoogste uitdrukking is der kunst, ook in onze eeuw. - Wat den geest en het hart des menschen streelt en roert, kan hem op den duur niet uitsluitend een bron van vreugde en genot blijven, hij wil het ook begrijpen en verstaan, omdat hij gevoelt, dat het alleen dan het krachtige middel tot hoogere vorming kan worden.

Dit hebben duizenden ervaren ook op het gebied der muziek. Daaruit is het te verklaren, waarom de belangstelling in de geschiedenis van het ontstaan en de ontwikkeling der Toonkunst, in hare tweeledige betrekking tot het persoonlijk leven en tot de maatschappelijke beschaving, in de laatste twintig jaren zoozeer is toegenomen, dat de beteekenis dezer kunst thans een te voren ongekend peil heeft bereikt. Die levendige belangstelling toch, welke in de toonkunst niet alleen wil bewonderen en genieten, maar den menschelijken geest wil doorgronden in zijn diepste wezen en zijne meest verhevene uitingen, heeft, onder den naam ‘muziekwetenschap’ eene literatuur in 't leven geroepen, welke zich sedert twintig jaren steeds verder uitbreidt, en de belangstelling in de geschiedenis en de aesthetica der muziek in een ruimen kring heeft verbreid, terwijl vroeger slechts enkele vakmannen haar hunne aandacht schonken.

Terpsichore naar het standbeeld in het Vaticaan te Rome.

Niettegenstaande al het voortreffelijke, in de laatste jaren door uitstekend bekwame mannen aangeboden, om te voldoen aan het verlangen naar degelijke ontwikkeling op muzikaal gebied, ontbrak er nog altijd een werk, dat zich ten doel had gesteld, naast het verhaal, ter aanvulling en verduidelijking, ook afbeeldingen, behalve de geschiedkundige schets ook belangrijke documenten te geven, als een type van den geest van vroegere tijden, en tevens den lezer te boeien, zoowel door aesthetische en wetenschappelijke aanwijzingen, als door rechtstreeksche geschiedkundige bewijzen en getuigenissen omtrent de toenemende ontwikkeling der muziek.

Geboortehuis van Mozart te Salzburg. 1756 † 1791.

Dit doel beoogt het hier aangekondigde werk, welks titel luidt: Geïllustreerde Geschiedenis der Muziek.

Als eersteling op dit gebied, roept het die belangstelling en welwillen de beoordeeling in, welke aan eerste proefnemingen op een onbetreden veld gewoonlijk ten deel mogen vallen.

De schrijver van dit boek is voor zulk een arbeid de geschikte man. Zijn ‘Deutsche Toondichter’ dat reeds een 4ⁿ druk beleefde, is een volksboek geworden en zijn werk de ‘Toonkunst in de geschiedenis der beschaving’ heeft bij zijne ambtgenooten algemeenen bijval verworven.

De heer J.C. Boers, de algemeen bekende weten schappelijke muziekkenner, heeft dit werk grootendeels gevolgd.

[p. 137]

Aan wetenschappelijke grondigheid paart hij eene taal, zooals van een kunstenaarsgeest mag worden verwacht.

Muziekmakende groepen van Egyptische gedenkteekenen.

De talrijke illustratieën zullen er toe bijdragen om het boek tegelijk onderhoudend en leerzaam te doen zijn.

Arabier, de Raba bespelende.

Om den toestand der muzikale beschaving in verschillende tijdperken aan te wijzen, hebben wij proeven verzameld van verschillend notenschrift uit de middeleeuwen tot onzen tijd, facsimilés van oude titelbladen, schouw burg-affiches en handschriften, afbeeldingen van de voornaamste muziekinstrumenten uit de oudheid, zoowel als uit de laatste tijden, van gebouwen, die in de geschiedenis der muziek, van hoog belang zijn, van historisch als waar erkende tooneelen uit het leven van vermaarde toondichters, portretten en gedenkteekenen van beroemde mannen, enz. Zoo bopen wij een boek te geven, dat bestemd is een echt ‘huisboek’ voor den beschaafden stand te worden.

Muziekmakende engel naar Fra Bartolomeo. 1475 † 1517.

Moge deze geschiedenis der toonkunst, die-niet alleen van het woord gebruik wil maken, maar ook van de aanschouwelijke voorstelling, die zoowel door eene artistieke uitvoering nut wil stichten, als door tot dusver onbekende of weinig bekende overleveringen en gedenkteekenen uit de geschiedenis der muziek tot gemeen goed te maken, haar veelzijdig doel bereiken en het hare bijdragen tot een helder en grondig oordeel over de meest populaire aller kunsten - de muziek.

De uitgever, Joh. YKEMA. 's-Gravenhage.

De geïllustreerde geschiedenis der muziek verschijnt in ongeveer 28 afleveringen à 30 cents per aflevering en zal ongeveer 70 vel druks van 8 pagina's bevatten.

Elke aflevering zal zijn afwisselend van 2 of 3 vellen druks.

Enkele losse platen, muziekhandschriften enz., zullen buiten den tekst worden gedrukt, terwijl een prachtige staalplaatafdruk: De heilige Coecilia voor Rafaël als titelplaat zal worden geleverd. Voor deze afzonderlijke platen worden voor ieder 10 cents in rekening gebracht. Een prachtband zal worden gereed gemaakt.