Geschiedenis der gemeente Mortsel
met aanhangsels over Edeghem, Hove, Bouchout, Borsbeeck, Contich, Waerloos, Reeth en Aertselaer, door J.B. Stockmans.
Zoo luidt de titel van een nieuw werk, dat van het grootste belang is voor de geschiedenis der provincie Antwerpen. De eerste aflevering is verschenen ter drukkerij van F. De Coker, Hobokenstraat nr 36, te Antwerpen.
Het werk verschijnt in 3 afleveringen van 150 bladzijden, met kaarten en platen; iedere aflevering kost slechts 2 franks. In zijne hoofdafdeelingen omvat het werk; 1. Burgerlijk Mortsel, 2. Kerkelijk Mortsel, 3. Kapel van den Ouden-God en 4. Het voormalig Luythagenklooster.
Aan degelijke geschiedkundige stof heeft het den schrijver niet ontbroken. Voor wat de oudheid betreft, evenaart Mortsel de oudste dorpen van het voormalig graafschap Cantecroy.
Reeds in het jaar 1391 en zeker veel vroeger werd er gesproken van een gemeentezegel van Mortsel: ‘Wi Laureyns Volckaert ende Baude vander Borch, mannen van Costyns van Ranst, hebben op bede van de scepenen van Dieseghem, onse zeghele ane dese lettren ghehanghe.’
zegel der xive eeuw.
Het oudste en vermoedelijk ook allereerst gebruikte zegel vertoont den heiligen Benedictus, patroon der parochie, met boek en staf, rechtstaande op een wapenschild (gouden veld met drie palen van keel) en het randschrift: + Sigillum-Scabinorv-de-Mortsele-e-Bvsegheem.
Het hierboven in houtsnede medegedeeldezegel, naar een afdruk in groen was, tamelijk goed bewaard, is gehecht aan eene akte van 16 Februari 1515, berustende in de rijksarchieven, tusschen de zegels der oude commanderij van Pitsenburg van Mechelen. Hetzelfde wapen is aan de gemeente Mortsel bij koninklijk besluit van 5 Januari 1880 toegekend en derhalve nog in gebruik.
Heerlijke familiën hebben in grooten getale te Contich gebloeid. Van het leven en bedrijf in de xvie en de daaraanvolgende eeuwen, levert de schrijver een inderdaad boeiend verhaal, waaruit veel licht opgaat over de zeden en gewoonten van die tijden, zoo te Mortsel als elders. Opmerkelijk zijn de bijzonderheden over de bedevaartkapel van den Ouden-God, het klooster der Luythagen, den beeldenstorm tijdens het Wonderjaar (1566) in het land van Cantecrode, het krijgsvoeren, den landbouw enz. Stockmans' werk is eene wezenlijke aanwinst voor de vaderlandsche geschiedenis. Wij bevelen de inschrijving voor dit boek dan ook ten sterkste bij al onze lezers aan.
D.V.S.