Een voor schilder- en graveerkunst belangrijk werk
door J.F. Van Someren.
Met groote ingenomenheid vestigen wij de zeer bijzondere aandacht van de kunstminnaars op een belangrijk werk van meer dan 200 bladzijden, hetwelk de heer J.F. Van Someren, een der bibliothecarissen van de Amsterdamsche hoogeschool, in het licht gegeven heeft onder den titel: Essai d'une bibliographie de l'histoire spéciale de la peinture et de la gravure en Hollande et en Belgique (1500-1875). Als uitgevers van het keurig gedrukte boek, waarvan niet meer dan 300 exemplaren voor den handel bestemd zijn (een getal dat ongetwijfeld reeds spoedig te klein blijken zal), vinden wij op het titelblad vermeld de heeren Fred. Muller en co, te Amsterdam, en A.E.C. Van Someren, te Zutphen. De schrijver heeft zijn werk opgedragen aan zijne ouders.
De arbeid, waartoe de heer J.F. Van Someren zich heeft gezet en die hem, zooals hij verklaart en men ook gemakkelijk kan bevroeden, eene jarenlange inspanning heeft gekost, mag inderdaad veelomvattend genoemd worden.
Het doel, dat de schrijver zich had gesteld, bestond in niets minder dan de verzameling en rangschikking der nauwkeurig aangehaalde titels van alle gedrukte werken die tot in het jaar 1875 in Europa werden uitgegeven en aan de geschiedenis van de Hollandsche en Vlaamsche schilder- en graveerkunst zijn gewijd.
Van de vermelde werken, wier aantal 900 te boven gaat (ruim 500 daarvan kwamen den heer Van Someren persoonlijk in handen), zijn er 48 die nooit in den handel gebracht of waarvan minder dan 100 exemplaren gedrukt werden; 39 hebben betrekking op Rembrandt, 66 op Rubens. Slechts een paar honderd van de beschrevene boeken bevinden zich in bibliotheken van Holland. Voor al de overige heeft de schrijver zich tot het buitenland moeten wenden. Het behoeft wel niet gezegd dat België in het werk van den heer Van Someren eene breede plaats inneemt.
In de voorrede wordt tot deskundige lezers het verzoek gericht, dat zij zouden gelieven den schrijver de leemten en gebreken aan te wijzen, welke zij in de door hem opgemaakte lijsten mochten ontdekken, ten einde daarvan rekening zou kunnen gehouden worden in een later uit te geven Bijvoegsel, hetwelk de jaren 1876, 1877, 1878, 1879 en 1880 zal omvatten.
Wij brengen den heere J.F. Van Someren hulde voor wat hij heeft tot stand gebracht. Hij heeft een werk geleverd zooals er ons in den vollen zin des woords een ontbrak. Wellicht, de heer Van Someren doet dit zelf opmerken, zullen in de opsomming die bij gaf, werken vergeten zijn. Uit den aard der zaak kan dit wel niet anders waar een zoo uitgestrekt gebied te doorloopen viel. Wy denken echter, na een zeer aandachtig onderzoek, zonder aarzelen de getuigenis te mogen afleggen, dat, zoo het werk van den geachten verzamelaar niet alles vermeldt wat tot de daarin behandelde vakken behoort, het dan toch in ieder geval als hoofdzakelijk volledig zonder voorbehoud verdient te worden geroemd.
Als gids en vraagbaak zal het zeer zeker hoog te waardeeren diensten bewijzen.
De prijs van het Essai d'une bibliographie de l'histoire spéciale de la peinture et de la gravure en Hollande et en Belgique bedraagt slechts 6 fr. De druk, op fraai en sterk papier, is keurig verzorgd.
D.V.S.
Zelfzucht is de zonde aller zonden; door liefde wordt de mensch voor den hemel geboren.
P.G.C.