De Vlaamsche School. Jaargang 27

Oudheidkundige tentoonstelling te Luik.

De merkwaardige oudheidkundige tentoonstelling, die te Luik in drie lokalen (het groot klooster der hoofdkerk, het gebouw der hoogeschool en het lokaal van de maatschappij Emulation), gehouden is en waarvan de sluiting plaats had op 13 September, was hoogst merkwaardig; zij was afgedeeld in 6 afdeelingen: 1. Schilder- en beeldhouwwerk, stempelsnijkunst, teekeningen en nabootsingen van werken van Luiksche kunstbeoefenaren; 2. oorkonden, handschriften, druk- en plaatwerken, plans en prenten; 3. penningen en zegels; 4. kunst op metalen toegepast: gouden, zilveren, koperen en ijzeren werken; 5. meubelen, geweven stoffen, kanten, muziektuigen, ivoor enz.; 6. pottegoed, aarde- en glaswerken en geschilderd glas. De tentoonstelling omvatte ruim 3000 voorwerpen van kunst en nijverheid uit het land van Luik. In het klooster bevonden zich schatten uit kerken, abdijen en verdere kloosters van het prinsdom Luik, eene verzameling eenig in hare soort, en veel belangrijker en beter gerangschikt dan degene welke het verleden jaar op de tentoonstelling te Brussel bijeengebracht was. Men aanschouwde in tien groote glazen kassen, echt zeldzame kerkelijke voorwerpen van kunstnijverheid, onder andere uit de xii^e en xiii^e eeuw, afkomstig uit Stavelot, Maastricht, Visé, Hoei, Namen en Tongeren, die zoo zorgvuldig worden bewaard, dat zij grootendeels slechts bij uitzonderlijke kerkplechtigheden zichtbaar gesteld worden. Dank aan de samenwerking van den heer Ch. de Luesemans, gouverneur der provincie, en van zijne hoogwaardigheid mgr. Vict. Jos. Doutreloux, bisschop van Luik, was de inzending verkregen van een buitengewoon groot aantal hostiekasjes, schotels, bekers, reliequieënkassen, bisschopsstaven, lessenaren, evangelieboeken, remonstransen, kelken, kazuivels en kerkgewaden van allen aard; daartusschen trok vooral de aandacht, de beenderkas van den heiligen Lambertus, versierd met 12

[p. 182]

Oudheidkundige tentoonstelling te Luik, 4^de afdeeling n^r 16.
Teekening van E. Van Marcke, houtsnede van wijlen J. Hemeleer.

in zilver gedreven beelden, benevens de in koper vergulde en verglaasde reliquieënkas van den heiligen Remaclus, die met 12 beelden prijkt, en welke wij hier in houtsnede mededeelen; zij dagteekent van omtrent 1225 en is 2 meters lang, 0^m60 breed en 0^m97 hoog; zij hoort toe aan de St.-Remacluskerk, van Stavelot. Voorts vele sieraden uit de Luiksche Sint-Pauluskerk van de xv^e eeuw, een aantal gesneden ivoren voorwerpen, fraaie koperen werken, als doopvonten, lessenaren, blakers, kandelaars enz., veelkleurig verglaasde gewijde voorwerpen, waaronder kostbare stukken van op het laatst der xii^e eeuw enz.

In de xi^e en xii^e eeuw werd, zooals men weet, uitnemend schoon glazuur- of brandschilderwerk gemaakt, eenerzijds te Limoges, anderzijds te Keulen.

In het bisdom Luik, waarschijnlijk te Maastricht, moet er een werkhuis bestaan hebben, waar men de overleveringen van de Rijnlandsche of Keulsche dusgenaamde smaltwerkers volgde; vooral was Maastricht befaamd om de schoonheid van zijn afwisselend groen, blauwgrijs en lichtblauw glazuur, dat met onovertroffen volmaaktheid en sterkte op gouden en zilveren werken werd aangebracht, en niet het minst op de met roem bekende gewrochten der Maastrichtsche goud- en zilversmeden.

Tusschen de oudste ivoorwerken mag men het middenpaneel rekenen dat het hiernaast afgebeelde Evangelieboek versiert en van de ix^e eeuw dagteekent, terwijl de vier zilveren hoekplaten tot de xiv^de behooren; zeer waarschijnlijk werden die aangebracht als het boek op nieuw gebonden is; van de vier gepolijste kostelijke steenen die het boordwerk vroeger versierden, is er maar één overgebleven. Het Evangelieboek is 0^m30 hoog en 0^m24 breed en behoort tot de schatten der O.-L.-Vrouwekerk van Tongeren.

In de hoogeschool was eene merkwaardige verzameling plaatdrukken bijeengebracht, betrekking hebbende op de geschiedenis der stad Luik, benevens handschriften van de ix^e tot de xix^e eeuw, waartusschen zeldzame exemplaren der school van Stavelot.

Eene gansche zaal was gevuld met geweven stoffen, waartusschen bij uitstek kostbare en zeldzame.

In de zalen van Emulation zag men kerkvoorwerpen, aardewerk, plateelwerk van Andennes en zeer zeldzame geblazen glaswerken, benevens koffers, kassen en meubelen met fijn beeldsnij- of drijfwerk, veelal uit de xviii^e eeuw.

Als een weergaloos kostbaar en merkwaardig stuk vermelden wij eene in het begin der xvi^e eeuw gemaakte altaartafel van den heiligen Dionisius, met een paar honderd daarin uitgesnedene veelkleurige beeldjes.

Onder de tentoongestelde schilderijen, op enkele uitzonderingen na, uitgevoerd door in het land van Luik geborene meesters, waren er, behalve die van onbekenden uit de xv^e eeuw, van; Margaretha van Eyck (?), J. Patinier, 14... + 1515, Q. Massys, 14. + 1530, L. Lombard, 1506 + 1566, Suavius Zutman of Ledoux, 1500 + 1567 (?), J. Ramey, 1580 + 1600 (?), H. Golzius, 1525 + 1583 (?), F. Floris, 1520 + 1570, G. Douffet, 1594 + 1660, B. Flemalle, 1614 + 1675, J.G. Carlier, 1638 + 1675, G. Gosuin, 1616 + 1691, Renier Lairesse, 1597 + 1667, Gerard Lairesse, 1641 + 1711, Ernest Lairesse, (?), W. Damri, 1610 + 1678, E. Fisen, 1655 + 1733, J.G. Delcour, 1632 + 1695. E. Quellin, 1607 + 1678, N. La Fabrique, 1649 + 1733, L. Dumoulin, 1665 + 1752, J.B. Coclers, 1692 + 1772, J.G.C. Coclers, 1715 + 1751, J. Dreppe, 1787 + 1810, Lambrechts, J.J.E.A. Ansiaux, 1764 + 1840, E.N.W. Rhenarsteine, 1758, E. Plumier, 1694 + 1733, De Ponthière, 1700 (?), J.I. Colin, Juppin, Morel, J. Riga, 1680 + 1725, M. Aubée, 1729 + 1806, N.H.J. de Fassin, 1728 + 1811, L. Defrance, 1735 + 1805, F. Mallieux, P.M.N. De Lovinfosse,...... + 1821, F. Seguin en Mej. Lhoest.

[p. 183]

De merkwaardige catalogus van deze tien eeuwen omvattende nalatenschap van de kunstvlijt onzer voorgeslachten, beslaat niet minder dan 550 bladzijden druks; de inleiding is geschreven door den heer Jos. Demarteau, de verhandeling over de oudste voorwerpen

Oudheidkundige tentoonstelling te Luik, 4^de afdeeling n^r 107.
teekening van. H. Michiels, houtsnede van wijlen J. Hemeleer.

is van den heer H. Schuermans, die over het glazuur, zilveren werken, van den zeer eerw. heer kanunnik E. Reusens, over de Luiksche schilder- en beeldhouwwerken, van den heer H. Helbig, over de munten, zegels en stempels, van den archivaris J. Alexandre, over uurwerken, tinnen voorwerpen enz, van den heer Julius Frésart, over meubelen, van den heer Julius Helbig, over tapijten, borduursels, weefsels en kanten, van den zeer eerw. heer kanunnik Dubois, over glas en pottegoed, van den heer H. Schuermans, over het Luiksch plateel, van den heer archivaris van de Casteele.

De catalogus vormt over zijn geheel een der belangrijkste boeken die een kunstliefhebber ter hand nemen kan. Het laat zich dan ook voorzien, dat de oplaag in korten tijd uitverkocht zal zijn en voor de exemplaren in den handel al spoedig opgeld zal betaald worden.

D.V.S.