De Vlaamsche School. Jaargang 26

Kroniek.

Antwerpen. Het huis van Plantijn, welk dagelijks (Zaterdags uitgezonderd) kosteloos kan bezichtigd worden, werd in 1879 door meer dan 66,000 personen bezocht.

- Wijlen H. Van Peene's tooneelwerken worden herdrukt. Men kan er voor inschrijven in den, boekhandel L. Janssens, Kerkstraat, 38.

- Het nieuwsblad Scarborough Weekly Post maakt hoogst loffelijk gewag van twee portretten, te Scarborough geschilderd door den Antwerpschen kunstschilder Henry Neumans. Deze portretten ten voeten uit naar den persoon geschilderd, zijn die van W.J. Rocke, burgemeester van Scarborough in 1871, en van J.N. Smith, den tegenwoordigen burgemeester dier stad.

- De 60 vaste leden van de Maatschappij tot Aanmoediging der Schoone Kunsten hebben den 3ⁿ November eene met kleuren afgezette oorkonde, gevat in eene gebeeldhouwde lijst, uitgereikt aan de heeren Jac. Cuylits, N. De Keyser en Em. Geeelhand, ter herdenking van den dag waarop zij, 25 jaren vroeger, verscheidenlijk benoemd werden als voorzitter en eersten en tweeden ondervoorzitter van de maatschappij. De heer Th. Smekens hield eene toepasselijke aanspraak. De afzetting in kleuren was gedaan door den heer J. Anthony, de omlijstingen waren gemaakt volgens teekening van den heer P. Dens, alsmede de tesschen, waarin de stukken werden aangeboden en met wier uitvoering de boekbinder J. Mössly gelast was geweest. (De Vlaamsche School gaf in 1862, blz. 133, een welgelijkend portret van den heer J. Cuylits, gegraveerd door Jos. Nauwens.)

- Den 8ⁿ November hebben de gezamenlijke leeraren der koninklijke academie en den griffier den heer N. De Keyser zijn portret aangeboden, op koper gegraveerd door J.B. Michiels (zie 1879, blz, 172). De heer De Keyser vertrekt binnen kort voor eenigen tijd naar Spanje.

- Het dekenaal schoolcomiteit heeft den dichter Frans Willems, gewezen cantonalen schoolopziener van het lager onderwijs, benoemd tot algemeen bestuurder der vrije parochiale scholen.

Brussel. De prijs voor een gedicht in de Fransche taal, over het tijdperk 1830-1880, is toegewezen aan den heer C. Potvin. (Zie, in verband hiermede, onze blz. 78 en 169.)

- Ter gelegenheid van het landsjubileum, had de Société bibliographique belge eene prijsvraag uitgeschreven voor eene stelselmatige en volledige bibliographie der Belgische en vreemde werken, uitgegeven van 1830 tot 1880, zoo over de algemeene als de bijzondere geschiedenis van België sedert de eerste tijden tot aan het overlijden van Leopold I, met eene inleiding, de bijzonderste werken aanduidende die buitendien over hetzelfde onderwerp verschenen. Rechters waren: de heeren Kervijn van Lettenhoven, voorzitter, Poullet, Piot, S. Bormans, H. Helbig en Kurth, leeraar van geschiedenis bij de Luiksche hoogeschool, verslaggever. Twee stukken waren ingekomen, tot wier bekroning op gelijken voet, met algemeene stemmen op eene na, besloten werd, onder betuiging van den wensch dat de schrijvers hunne beide werken tot één zouden versmelten. De bekroonden zijn de heeren Leo Lahaye te Luik en Frans De Potter te Gent.

- In het staatsblad is het volgende koninklijk besluit

[p. 185]

verschenen: ‘Overwegende dat de uitgave van het Woordenboek der Nederlandsche taal het hoogste belang oplevert voor de taal en de letterkunde van het gedeelte des Belgischen volks, waarvan de Nederlandsche taal de moederspraak is; willende daarenboven een nieuw bewijs geven van Onze belangstelling in het welgelukken eener onderneming, welke mag beschouwd worden als een duurzaam gedenkteeken en een onderpand der broederlijke eendracht tusschen de Belgische en Hollandsche taalgenooten, de minister van binnenlandsche zaken is gemachtigd om op de gelden, te zijner beschikking gesteld voor de aanmoediging van de letterkunde, jaarlijks eene som te besteden van 4000 fr. ten voordeele der uitgave van het Woordenboek der Nederlandsche taal.’ Tot commissaris bij de commissie voor uitgaaf van het woordenboek is benoemd dr. J.P.J, Heremans, hoogleeraar te Gent.

- Met de meeste ingenomenheid maken wij melding van het bericht volgens welk aan de Brusselsche hoogeschool een leergang van Nederlandsche letterkunde is gesticht, die zal gegeven worden door den heer Alfons Willems.

Gent. Bij I.S. Van Doosselaere is van de pers gekomen het Jaarboek van het Willemsfonds voor 1881 met bijdragen van P. Geiregat, Edw. Verschaffelt, D. Sleeckx, Em. Hiel, Th. Coopman, G. Antheunis, L. Buyst, J.J.L. Ten Kate, Bennink Jansonius, Fresius en andere.

Brugge. De kunstschilder E. Verbrugge, die den 2^en prijs van Rome behaalde (zie blz. 153), is den 23ⁿ October in zijne geboortestad plechtig ingehaald; de gemeenteraad stuurde hem eenen brief van gelukwensching.

- Voor het museum van oudheden gaat de doopvont van Zedelghem afgegoten worden. Dit merkwaardig stuk is van Doorniksch arduin; rond de kuip is de legende van den heiligen Nicolaas van Myra afgebeeld.

- In den prijskamp van den Vlaamschen Broederbond (zie 1880 blz. 121), voor eenen lofzang op Jan Breidel en Pieter De Coninck, werd de 1^e prijs toegewezen aan het stuk met kenspreuk: Gezegend land, de 2^e aan den heer Sevens te Lapscheure.

- De commissie van monumenten heeft beslist, dat de 10 beelden welke in den gevel van de Oude Griffie zullen geplaatst worden, in koper zullen gegoten worden. (Zie, in verband hiermede, onzen jaargg. 1878, blz. 114 en 1880, blz. 27.)

Oostende. 15 September bezocht Z.M. de koning het Hôtel Continental, waar Jan Van Boers 300 landschapschilderingen van zijne hand (waartusschen een paar honderd schetsen) had tentoongesteld. Z.M. nam van den schilder een landschap als geschenk aan.

Ath. 26 September werd in deze stad op de Grootemarkt het standbeeld van den befaamden rechtsgeleerde Defacqz ingehuldigd.

Namen. De zoo gunstig bekende dichter P. De Mont is benoemd als leeraar van Nederlandsche taal en letterkunde aan het stedelijk atheneum.

Buitenland.

's-Gravenhage. Op de Oranje-Nassau-tentoonstelling hebben de heeren Victor Bouton van Parijs, Alfred Grenser van Weenen en Felix Van der Taelen van Antwerpen, belangrijke inzendingen gedaan en aan de koninklijke bibliotheek geschonken; de heer Bouton gaf vier belangrijke werken van zijne hand over de tornooien, de heer Grenser eenige geslachts- en wapenkundige studiën, terwijl de heer Felix Van der Taelen een schoon handschrift schonk over de familie van Borselen, alsmede zijne merkwaardige studie over Joanna Maria Van der Genst, moeder van Margaretha van Parma,

- De heer L. De Taye, bestuurder der academie te Leuven, is benoemd tot ridder in de orde van den Nederlandschen Leeuw.

- Uit deze stad werden door den kunsthandelaar S., in de laatste week van October, 50 kisten, gevuld met oudheden en kunstvoorwerpen, in twee wagons verpakt en naar Parijs gezonden, om in de roepzaal van Drouot te worden verkocht.

Amsterdam. De heer C.L. Lotsy heeft aan het koninklijk penningkabinet geschonken 18 gouden en zilveren gedenkpenningen, op de gebroeders De Witt en hun treurig uiteinde betrekking hebbende, benevens twee gedrevene zilveren portretplaten der voornoemde staatslieden.

- Het Genootschap ter bevordering van natuur-, genees- en heelkunde vierde op 12 October zijn 90-jarig bestaan en besliste te dier gelegenheid de belangrijke en uitgebreide boekerij van het genootschap aan de stedelijke hoogeschool aan te bieden.

- De Willem Barents, gezagvoerder Broekhuysen, is 30 September van den tocht naar de Noordpoolstreken te IJmuiden teruggekeerd. (Zie onze blz. 113.)

- Voor Thalia's prijskamp van tooneelletterkunde zijn ingezonden 16 blij- en 14 tooneelspelen.

- Ter gelegenheid van de sedert eenigen tijd in zwang gekomene geschilderde panoramas, wordt in herinnering gebracht, dat reeds in 1818 in verschillende steden van Holland in eene verplaatsbare tent een groot dergelijk panorama zichtbaar werd gesteld, voorstellende De overwinning van Waterloo op 18 Juni 1815, geschilderd door de zeer verdienstelijke kunstenaars, M.L. Moritz, J. Kamphuizen. C.L. Hansen en G. De Kruyff. Eigenaar was de heer E. Maaskamp.

- 19 October werd onder het bestuur der heeren Roos in de Brakke Grond eene schilderijen-veiling gehouden. Onder andere zijn toegewezen: B.C. Koekkoek, Landschap, voor 1607 gl.; J.G. Meyer van Bremon, Gebed, 388 gl.; A. Rieger, Waterval, 401 gl.; Henriëtte Rönner, Honden, 440 gl.; P. Van Schendel, Groenmarkt, 1100 gl.; Eug. Verboeckhoven, Landschap met vee, 788 gl.; W. Verschuur, Paarden, 814 gl.

- 19 en 20 October werden uit de verzameling van jhr. Van de Pol en van den heer Gruyter onder andere verkocht: David Bles, De arme musicus, 500 gl.; A. Cornet, H. Grotius op Loevestein, 101 gl.; B.C. Koekkoek; Landschap,, 1470 gl.; Leon, De rol der wet, 425 gl.; L. Meyer, Schipbreuk, 480 gl.; G.J.J. Van Os, Dood wild en vruchten, 280 gl.; P. Van Schendel, Markt met kaarslicht, 1000 gl.; P.J. Schotel, klein zeestukje, 118 gl.; E. Verboeckhoven, Vee, 710 gl.; W. Verschuur, Landschap met paarden, 740 gl.; id., De stal van een paardenspel, 260 gl.; S. Verveer, Riviergezicht, 450 gl.; A. Waldorp, Haven met schepen, 320 gl.; J. Weisenbruch, Stadsgezicht, 410 gl.; J.P. Gruyter, Zeegezicht, 200 gl.; G. De Lairesse, Onderwerp uit de Romeinsche geschiedenis, 155 gulden.

- 20 October werd de kleine verzameling oude schilderijen en portretten van mev. Huydecoper, van Utrecht, te Amsterdam verkocht. Onder andere werden toegewezen: F. Bol, een mansportret, 60 gl.; H. Goltzius, een manskop, 211 gl.; F. Mieris, twee portretten, 90 gl.; P. Pourbus (1576), het portret van Jacob de Moor, 245 gl.; Van Santvoort, een portret ten voeten uit van Adriane Rosecraus, 445 gl.; A. De Vries (1640), een portret van David de Moor, 430 gl.; J.C. Droogsloot, een vroolijk gezelschap, 170 gl.; F. Hals, een vrolijk gezelschap (1624), 345 gl.

- Op eene veiling van oud porselein, in het O.-Z. Heerenlogement te Amsterdam gehouden in de maand October, werd 725 gl. besteed voor zes blauwe Chineesche koppen en schotels met het randschrift: ‘L'empire de la vertu est établi jusqu'au bout de l'univers.’

- Er is sprake, in 1881 eene tentoonstelling te houden van hulpmiddelen voor den boekhandel.

[p. 186]

Rotterdam. De stedelijke academie van beeldende kunsten, schrijft eene prijsvraag uit (alleen Nederlanders kunnen mededingen) voor het bekomen van een plan van een kunstnijverheidsmuseum met daaraan verbonden school, in eene stad van 150,000 inwoners. Eerste prijs 500 gl., 2^de, 300 gl. Het programma is verkrijgbaar bij P.J.J. Huybers, bewaarder van de academie.

- Sedert eenige jaren legt men er zich in verschillende landen op toe om ook in protestantsche kerken uitvoeringen van kerkmuziek met groot orkest te laten plaats hebben. Aldus werd den 25ⁿ October in de protestantsche groote kerk te Rotterdam de Kerkelijke Cantate van Daniël Lang uitgevoerd door 200 zangers en zangeressen met begeleiding van orgel en koperen blaasinstrumenten. De kerk was proppens vol en de uitvoering voldeed uitstekend.

Utrecht. Den 22ⁿ October, op eene veiling in het naburige Jutphaas, werd betaald 4000 gl. voor een Saksisch tafelservies. Een prachtig Fransch porseleinen (Sèvres) ontbijtservies, bestaande uit 5 stuks, een landschap voorstellende, dat op de verkooping voor 120 gl. werd toegewezen, werd later onder de kooplieden voor 1800 gl. verkocht. Van 9 bronzen voorwerpen werden enkele ingehouden op 1510 gl., en de overige alle verkocht boven 1000 gl. Twaalf ivoren schilderijtjes, waarvoor 11,200 gl. geboden was, werden niet toegewezen. Deze ivoren voorwerpen, verheven gewerkt, zijn vervaardigd door den beeldhouwer Frans Van Bossuit, die in 1692 te Amsterdam stierf. Men vindt ze afgebeeld in het werk getiteld Cabinet de l'art de sculptures, par le fameux sculpteur François van Bossuit, exécuté en ivoire ou ébauché en terres-cuites, verschenen in 1727 bij M. Pool te Amsterdam. Volgens wordt verzekerd is er buiten de veiling meer gl. voor betaald en zijn zij naar Parijs vertrokken. Het Nederlandsche staatsbestuur kocht de levensgroote portretten van den staatsman H. Van Beverninck en diens vrouw Johanna le Gillon, in 1670 geschilderd door J. De Baen.

Groningen. In deze stad gaat de firma Craninckx & c^o van Brussel, een panorama stichten, voorstellende het beleg van de stad Groningen in 1672, geschilderd door den heer Madiol, een te Brussel gevestigd Groninger.

Leiden. Het rijksmuseum van oudheden heeft ten geschenke ontvangen een naar gissing voorhistorische beitel, dezer dagen to Giessen in eene kleilaag gevonden, op eene diepte van 3 meters onder den grond. De beitel is van buitengewoon harden en gladden zwarten steen, van onder wigvormig geslepen en van boven, waar men veronderstelt dat een handvat werd bevestigd, eenigszins ruw; heeft eene lengte van ongeveer 0^m12 en is aan de onderzijde 4 of 5 centimeters breed.

- Aan 's rijks volkenkundig museum is door den rajah Sourindre Mohun Jagore te Calcutta aangeboden eene verzameling Hindoesche muziekinstrumenten en eenige geschriften over de muziek der Hindoes. Van Z.M. den koning ontving de rajah eene zilveren medaille als blijk van waardeering.

Goes. De Nederlandsche Kunstbode schrijft het volgende: ‘Een der fraaiste zoo niet de fraaiste dorpskerk van Holland en Zeeland is die van Kapelle bij Goes. Zij heeft drie schepen, twee chooren en een grooten toren met een hooge en vier kleine steenen spitsen. Zij is vooral merkwaardig door het beeldwerk dat haar versiert en door fijne profileeringen die haar kenmerken. Onlangs heeft het kerkbestuur de geprofileerde rondstaven, die de vensters om het choor versierden, zonder eenige noodzakelijkheid weggekapt en alles vlak geportland!’ Wij vernemen anderzijds dat de laatste hand is gelegd aan de herstelling van het in dezelfde berk bestaande kostbare praalgraf van Hieronymus van Tuyll van Serooskerken, heer van Stavenisse. Dit gedenkteeken is het werk van den beroemden Rombout Verhulst. Het levensgroot wit marmeren beeld van Van Tuyll in ridderkleeding dat op het graf ligt, was jammerlijk geschonden, de 32 marmeren kwartierwapens waren grootendeels verminkt, meestal door den moedwil van kinderen, die men in de kapel van het praalgraf liet spelen. De herstellingen, voor het grootste gedeelte bekostigd door den in 1879 overleden baron W.R. Van Tuyll, werden onder de leiding van den heer F. Nagtglas uitgevoerd door den bekwamen Middelburgschen beeldhouwer Den Hollander.

Sluis. Het stadhuis dezer kleine stad, welk voor schooner gehouden wordt dan dat van Middelburg (welk laatste men afgebeeld kan zien in onzen jaargang 1872, blz. 138), zal naar het schijnt groote herstellingen ondergaan voor staatsrekening.

Tilburg. Aan de Bredasche Bedding is eene zoogenaamde model-arbeiderswoning opgericht die er net uitziet en nauwelijks 500 gl. van bouwen heeft gekost; het huisje is van hout, doch met kalk en tegels waterdicht gemaakt; het dak is van hout. Het huis is droog, warm, rein en duurzaam.

Parijs. De Fransche staat heeft voor 60,000 fr. van eene weduwe uit de wijk Batignolles-Clichy te Parijs eene schilderij aangekocht, die toogeschreven wordt aan Ribeira. Op het stuk is een gedeeltelijk als soldaat gekleede landman afgebeeld die een verband legt op eene wond aan zijn linkerbeen.

- 21 October is de Comédie Française begonnen haar 200-jarig bestaan te vieren met eene reeks voorstellingen van de meesterwerken van Molière, Corneille en Racine.

- Een gedeelte van het archief van het Fransche ministerie van buitenlandsche zaken gaat in het licht gegeven worden. Volgens opgemaakte lijst, bestaat het archief uit meer dan 4000 folianten, buiten de eigenlijk gezegde briefwisseling. Aan den uitgever is door het ministerie een hulpgeld van 2000 fr. per deel beloofd. Allereerst zullen verschijnen de voorschriften aan Frankrijks buitenlandsche gezanten gegeven, van den Westfaalschen vrede tot in 1789.

- 2 October heeft een brand de kamers vernield (schade 300,000 fr.) die de prefect der Seine bewoonde in het dusgenaamde Flora paviljoen, een onderdeel der Tuileriën en dus ook van den Louvre. Naar aanleiding daarvan wordt de vraag gesteld, of het voor het behoud der museums met hunne kunstschatten niet voorzichtiger ware geene woning in een museum meer toe te laten.

- Op den hoek van de Sint-Martensstraat staat een toren, die gebouwd werd in de xii^e eeuw en weleer deel uitmaakte van het kasteel van Jan zonder vrees, in de Berensstraat. Het gemeentebestuur wilde hem doen afbreken, omdat hij ongeveer twee meters uitsprong maakt buiten de lijnrichting. Gelukkiglijk is van dit voornemen afgezien, dank zij de pogingen van de Maatschappij voor de geschiedenis van Parijs en een heftigen brief van Victor Hugo, welke laatste in deze gelukkiger is geweest dan met zijn schrijven voor het behoud van den zoo jammerlijk en nutteloos afgebroken Blauwen Toren te Antwerpen. (Zie blz. 18, 67, 72 en onzen jaargg. 1879, blz. 195.)

- De heeren Clemandot en Fremy vervaardigen eene nieuwe soort van glas, dat volkomen op paarlemoer gelijkt, bij middel, naar het schijnt, van gewoon glas, dat onder hooge drukking blootgesteld is aan de werking van verdund chloorwaterstofzuur.

Sens. In deze kleine Fransche stad is een standbeeld van Jan Cousin ingehuldigd, gemaakt door Regnault Cousin, een veelkunstenaar, was tevens plaatsnijder, wiskundige, beeld-

[p. 187]

houwer, schilder en schrijver; zijn Livre de perspective (1566) en zijn boek getiteld Vraie science de pourtraicture (1572) zijn nog steeds zeer geacht. Als beeldhouwer is hij vooral bekend door het praalgraf dat hij voor admiraal Chabot vervaardigd heeft (thans in het museum van de Louvre), alsook door het borstbeeld van Frans I en het bronzen beeld van keizer Karel V. In de schilderkkunst volgde hij Michel Angelo na.

Angers. 24 October werd in deze stad, die den vereerde zag geboren worden, het standbeeld onthuld van den uitstekenden beeldhouwer. P.J. David (1789 † 1856).

Nizza. 15 December wordt in deze stad eene tentoonstelling van schoone kunsten geopend. Belgische inzenders zullen, wanneer hunne stukken niet verkocht worden, voor de terugzending over de Belgische staatsspoorwegen vrijgesteld zijn van vrachtkosten. Daarentegen moet voor het opzenden betaald worden.

Neuburg. In het naburige Auvernier, is weer het overschot van een dorp van paalwoningen ontdekt, volgens deskundigen uit het bronzen tijdperk afkomstig.

Londen. Er is een toestel uitgevonden, om bij het zingen de kracht van de stem te vergrooten, bestaande uit twee gouden plaatjes, die in den mond, achter de tanden, tegen het gehemelte worden bevestigd en zoodanig van vorm zijn, dat zij het geluid versterken.

- Sedert eenigen tijd is eene school voor houtsnijkunst geopend in de Albert Hall te Kensington. Zij wordt zeer druk bezocht; het getal vrouwelijke leerlingen is bijzonder groot.

Birmingham. 3 October werd in deze stad, met eene redevoering van den leeraar Huxley, het Mason Science College geopend, eene wetenschappelijke stichting van den 85-jarigen sir Josiah Mason, die daaraan 170,000 pond sterling (omtrent 425,000 fr.) ten koste legde en bij de opening aanwezig was.

Berlijn. In deze stad worden door eenen Rus, den heer V. Kordig, proeven genomen met eene lichtstof bestaande uit eene verbinding van naphta met eene door den uitvinder geheim gehoudene stof. De vlam, met deze nieuwe olie verkregen, kan geen brand veroorzaken; kledingstoffen, met deze olie besprenkeld en daarna in vlam gezet, zoodat zij aan vuurzuilen geleken, bleken na de uitdooving geheel onbeschadigd te zijn. Een pond dezer olie kost 50 pfennig (minder dan 1/2 fr).

- 1 November is op het Leipziger-plein het standbeeld van veldmaarschalk graaf Wrangel onthuld.

Dusseldorp. Op de tentoonstelling (zie blz. 131) is gestolen een leerboek in handschrift van den schilder E. Moratzky, leeraar aan de nijverheidsschool, handelende over sieraadwerk, kunstnijverheid en kunstgeschiedenis, opgehelderd met vele teekeningen. Het boek was drie vingeren dik, in quarto-formaat, gebonden in zwart lederen band en met een dik koord in den rug op de tafel vastgehecht.

- De tentoonstelling is den 1ⁿ October gesloten. Zij werd bezocht door 1,056,000 personen die intreegeld betaalden. De winst, die de onderneming heeft afgeworpen, wordt op 625,000 fr. geschat. Er waren 1084 schilderijen te koop, gezamenlijk geschat op eene waarde van 2 1/2 millioen frank. Ruim 130 schilderijen vonden koopers. Van de winst zal echter 120,000 mark moeten betaald worden voor het vergoeden van schade aan de diergaarde, waarin de tentoonstellingsgebouwen waren opgericht.

Mainz. De houten palen van de Rijnbrug, die tusschen 793 en 803 door Karel den Groote werd gebouwd, worden uit het water opgehaald, om plaats te maken voor eene nieuwe overbrugging. Als merkwaardig wordt gemeld dat deze palen, die meer dan 1000 jaar in het water hebben gestaan, meestendeels nog zoo goed bewaard zijn, dat zij op nieuw zullen kunnen verwerkt worden. Ook het ijzer, waarmede de palen gedeeltelijk zijn voorzien, heeft slechts weinig van den roest geleden en is nog bruikbaar.

Constanz. Over het gedenkteeken ter eere van Huss is moedwillig door iemand eene flesch inkt uitgegoten.

- D^r. H. Sevin, te Mosbach in Baden, laat het werk van Uolrich Richental, Concilium ze Costenz, 1414-1418, photographeeren. Slechts 40 exemplaren zullen er van gemaakt worden; 24 waren den 7ⁿ October reeds besteld, tegen 150 mark ieder; na 1 November kost ieder exemplaar dat alsdan nog overblijft 250 mk.

Zerbst. De bibliotheek van het stedelijk gymnasium ontving in 1877 van den leeraar G. Schwartz, te Birmingham, zes losse bladen, klein octavo-formaat, ten geschenke, welke een doorloopend reisverhaal behelsden, aan het eind slechts gedeeltelijk vernietigd, van een Vlaamschen zeeman die in 1502-1503 Vasco da Gama vergezelde op zijn tweeden tocht naar Indië. De heer Stier, bestuurder van voornoemd gymnasium, heeft het reisverhaal laten herdrukken en daaraan eene Duitsche vertaling toegevoegd.

- Uit Stade wordt van 13 October bericht dat op den dusgenaamden Hüttenberg bij Hagen, een groot getal aschkruikjes (urnen) zijn gevonden, liggende van zuid-oost naar noord-west in rijen, O^m58 diep in den grond. Men vond aldaar onder andere ook eene goed bewerkte bronzen naald, eene bronzen lansspits en vele bronzen messen.

Munchen. Voor den wedstrijd, in 1878 door het bestuur van den hofschouwburg uitgeschreven, werden ontvangen 30 treur-, 31 tooneel- en 38 blijspelen. Daarvan is het blijspel Bijgeloof, van E. Werner (Elisabeth Buerstenbinder), geschikt geacht om opgevoerd te worden, wat eerlang zal geschieden, waarna zal worden beslist, of het werk al dan niet zal worden bekroond.

- Volgens wordt gemeld zou het den lichtteekenaar Albert gelukt zijn, een landschap naar de natuur, eene kopie van een oud portret en een afbeeldsel van een Oostersch tapijt met hunne oorspronkelijke kleuren te voorschijn te brengen, zoodat de lichtbeelden op fijne waterverfschilderingen gelijken.

Weenen. D^r. Ilg heeft ontdekt dat een levensgroot portret der gemalin van keizer Karel V, hangende in eenen gang van het slot Ambras, geschilderd is door Titiaan. Het stuk is reeds overgebracht naar het museum in het Belvedere (te Weenen).

- Een ingenieur heeft aan den gemeenteraad een plan ingediend van eenen tramway, waarop de wagens niet door paarden of stoom, maar door een ijzeren touw voortgetrokken worden. Tusschen de riggels, op gelijke hoogte met de straatsteenen, wordt eene ijzeren buis gelegd, die van boven geheel open is en waardoor het ijzeren koord loopt, dat in voortdurende beweging gehouden wordt. Aan het touw kan de voerman door middel van een bijzonder toestel het rijtuig vastmaaken en het alzoo gemakkelijk in beweging brengen. Eveneens zou het rijtuig zonder moeite kunnen losgemaakt worden.

- De voltrekking van het huwelijk van kroonprins Rudolf met prinses Stefanie van België is op 15 Februari 1881 vastgesteld. Volgens wordt gemeld zullen een aantal voorname kooplieden en fabrikanten uit Weenen het jonge paar eene kas ten geschenke aanbieden die omtrent 100,000 Oostenrijksche guldens kosten zal en op wier schuifladen waterverfschilderingen van de beroemdste kunstenaars des lands zullen worden aangebracht, voorvallen uit het leven van prins Rudolf voorstellende.

Rome. Blz. 154 gewaagden wij van den internationalen prijskamp voor het maken van een gedenkteeken ter eere van koning Victor-Emanuel. Hij is thans ambtelijk geopend. Opvatting, stijl en keuze van de plaats van oprichting, staan de

[p. 188]

mededingers vrij. Het gedenkteeken mag 9 (negen) millioen kosten. De ontwerpen zullen de handteekening en het adres van den vervaardiger dragen, of eene spreuk, herhaald op den buitenkant van een brievenomslag, waarin het adres van den zender. De wedstrijd sluit den 23ⁿ September 1881, om 5 ure des namiddags. De ontwerpen moeten te beginnen met 25 Augustus 1881 afgegeven worden op het secretariaat van de koninklijke commissie bij het departement van binnenlandsche zaken. Zie voor de prijzen onze voormelde blz. 154. Om eenen prijs te bekomen, zal men ten minste 10 goede punten moeten verkregen hebben. Het toekennen der prijzen verbindt het staatsbestuur niet tegenover de mededingers ten opzichte van de keus van het uit te voeren ontwerp; de vervaardiger van het uitgekozen ontwerp zal niet kunnen vorderen dat aan hem bij voorkeur de uitvoering worde opgedragen.

- Het gedenkteeken dat ter nagedachtenis van Z.H. paus Pius IX zal opgericht worden door de overlevende kardinalen gedurende zijne regeering benoemd, zal geplaatst worden in een grafkelder van de kerk Sancta Maria Maggiori. Het graf waarin de stoffelijke overblijfsels van den overleden paus zullen berusten, en waarvoor deze uitdrukkelijk gewild heeft dat niet meer dan 2000 fr. werd besteed, zal geplaatst worden in de Basiliek van den heiligen Laurentius, op de via Tiburtina, nabij het gemeenschappelijk kerkhof.

Milaan. Er zijn steden in Italië, waar het toegelaten is, overledene menschen te verbranden, in plaats van ze te begraven. Onder andere is zulks het geval te Milaan, op wier algemeene begraafplaats een lijkoven bestaat, naast welken thans een gebouw gaat opgericht worden, ter bewaring van de asch der verbrande lijken. Het gebouw zal 126 kleine nissen bevatten, waar de kruikjes met asch zullen bijgezet worden. Onder het gebouw zullen kelders gemetst worden, ook voor aschkruikjes bestemd.

Venetië. Van 15 tot 22 September 1881, wordt in deze stad een internationaal aardrijkskundig congres gehouden, waaraan eene internationale aardrijkskundige tentoonstelling zal verbonden zijn. Gewone congresleden betalen eene bijdrage van omtrent 15 1/2 fr., begunstigers omtrent 43 fr. Voor alles wat het congres betreft kan men zich wenden aan het volgende adres: Al comitato ordinatore del 3^o congresso geografico internazionale, 26 via del collegio romano. Roma. De koning van Italië is tot beschermheer, de koning der Belgen tot eerevoorzitter van het congres gekozen.

Mantua. Er worden aanstalten gemaakt om in September 1882 het 1000-jarig feest van Virgilius plechtig te vieren. Voor geheel Europa zal eene inschrijving opengesteld worden om den dichter een grootsch gedenkteeken op te richten.

Barletta. 17 October is in deze stad een standbeeld onthuld, opgericht ter eere van Massimo d'Azeglio, de schrijver van den beroemden roman Ettore Fieramosca, la dissida di Barletta.

Palermo. Het stadsbestuur laat door Benedetto Civiletti een standbeeld van koning Victor-Emanuel maken. Voor het model in pleister zal hij 30,000 lires ontvangen.

Madrid. Al de afbeeldingen, die men kent van D. Calderon de la Barca (zie onze blz. 167) zijn gemaakt toen hij een oud man was. Nunez de Arre heeft nu echter eene fraaie kopergravure ontdekt, die naar alle waarschijnlijkheid Calderon weergeeft zooals hij er in zijne jeugd moet uitgezien hebben. Hij draagt er de kleeding van kapitein der kurassiers. Het portret is klein en schijnt een geschenk geweest te zijn, zooals in Calderons dagen de heeren aan hunne verloofden deden.

San-Francisco. Op den Hamiltonberg die 4000 voet hoog en tusschen de 15 en 20 mijlen zuid-oostwaarts van San-Francisco gelgen is, zal de sterrewacht gevestigd worden, voo welke de heer James Lick, die den 1ⁿ October 1877 overleed, eene erfmaking van 3,703,700 franken heeft gedaan. De kijker voor deze sterrewacht zal de krachtigste zijn die er tot hiertoe bestaat. Hij zal waarschijnlijk vervaardigd worden bij den beroemden glasslijper Feil, te Parijs. De lucht boven den Hamiltonberg is zoo helder, dat de bekende sterrekundige van Chicago, Burnham, er met gewone kijkers in twee maanden tijds gezegd wordt 42 nieuwe dubbelsterren te hebben ontdekt. Hij was er heen gezonden door de bestuurders van Licks stichting om waarnemingen te doen.

Japan. In dit land verschenen in 1878 niet minder dan 5317 nieuwe werken in 9967 deelen. In de hoofdstad Yedo bestaan 128 verschillende gazetten. De meest verspreide is het dagblad Yomiuri Schimbun, waarvan dagelijks 20,000 exemplaren gedrukt worden.