De Vlaamsche School. Jaargang 26

Kroniek.

Antwerpen. Koninklijke academie van schoone kunsten. Voor den voorbereidenden grooten schilderprijskamp, gezegd van Rome, waren 18 mededingers ingeschreven, wien de volgende onderwerpen waren opgegeven; 1. Een gelaat, op natuurlijke grootte geschilderd, uitdrukkende de Wroeging van Caïn; de opvatting was meestal slecht: schier al de voorgestelde wezenstrekken waren verwrongen door gramschap en vertoonden geen spoor van wroeging; 2. Samenstelling van eene geschilderde schets, voorstellende: De engel die de geboorte van Christus aan de herders meldt; ook hier bleven uitvoering en besef van het onderwerp, op weinige uitzonderingen na, ver beneden het middelmatige; 3. Een naar het leven geschilderd mansfiguur, halflijfs en rugwaarts gezien; de meeste dezer schilderingen waren minder goed dan de studiën van dezen aard die voor de gewone jaarlijksche prijskampen der academie gemaakt worden. De beoordeeling had plaats op 24 April, door de op blz. 56 vermelde keurders. Uitslag: 1. R. Cogghe, van Moescroen; 2. C.J. Van Landuyt, van Brussel; 3. H. Hoeben, van Antwerpen; 4. F. Charlet, van Brussel; 5. L. Van Engelen, van Lier; 6. E. Verbrugge, van Brugge. Voor den eindprijskamp, op 29 April begonnen, is het volgende onderwerp gegeven: De Aduatiekers bij opbod verkocht; na de nederlaag der Nerviërs, in den veldslag van Presles, waren de Aduatiekers nog onder de wapens en maakten zij zich gereed om zich bij de Nerviërs te vervoegen; als zij den uitslag van het gevecht vernamen, sloten zij zich op, met al wat zij bezaten, in eene hunner sterkten, aan de Samber, gelegen te midden van rotsen, welke zij geloofden onbeklimbaar te zijn; Cesar omringde de plaats en bereidde zich om het belegswerktuig te gebruiken; dit ziende, dachten de Aduatiekers hunne toevlucht tot list te moeten nemen en veinsden zij zich over te geven; maar in den nacht, wierpen zij zich op de Romeinen; deze waren echter op hunne hoede; na een hardnekkig gevecht, bleven 4000 Aduatiekers op het slagveld en werden de overige teruggedreven; den volgenden dag deed Cesar de poorten der sterkte met bijlslagen verbrijzelen, wat zonder wederstand geschiedde; de bewoners werden met lijf en goed, onder de lans verkocht. (Ontleend aan den Cours abrégé d'histoire nationale van den eerw. heer Namêche.)

- De Quinten-Massysgilde had op 25 April in haar lokaal de prijsstukken tentoongesteld, door hare leerlingen voor de wedstrijden vervaardigd in het afgeloopen schooljaar. Tusschen de modellen bevonden zich, verschillende fraaie teekeningen, onder andere van den afgebroken Blauwen Toren, van de hand van den bouwmeester F. Baeckelmans. Den 2ⁿ Mei had in het lokaal van den Katholieken Kring de prijsuitdeeling plaats, onder voorzitterschap van mgr. Sacré, naast wien hadden plaats genomen de heeren bestuurleden der gilde, L. Hendrix, kunstschilder, G. Helleput, hoogleeraar te Leuven, René Moretus en anderen. De eerw. heer J. Aerts, onderpastoor in de Antwerpsche hoofdkerk, voerde het woord, uit naam van het bestuur. Het verslag, dat daarna voorgedragen werd door den secretaris, deed onder andere kennen dat in het afgeloopen schooljaar het getal leerlingen van 96 tot 240 geklommen was. De heer G. Helleput hield eene hoogst belangrijke redevoering over middeleeuwsche kunst. Eerste prijzen werden uitgereikt aan: a) bouwkundige klasse, J. Kockerols en Mich. De Bruyn, b) boetseerklasse, R. Loymans, c) sieraadklasse, F. De Bie en A. Stalins.

- In het museum van oude meesters gaat eene proef genomen worden met een nieuw vernis, bereid door den heer Blockx, op het Portret van mev. Van Doninck, geschilderd door C. Van Groenendael en in 1875 aan het museum vermaakt door de weduwe A. Van Doninck.

- De volgende schilderijen van het museum van oude meesters gaan hersteld worden: J.P. Horemans, n^r 200, Ontvangst van den abt van Sint-Michiels, geboren beschermer der schermersgilde, door den hoofdman J.B. Cornelissen, F.X.H. Verbeeck, n^r 487, Bezoek gebracht aan de schermersgilde door haren hoofdman en J.B. Vermoele, abt van Sint-Michiels, geboren beschermer. Reeds in 1868, blz. 194, zijn deze twee laatste tafereelen in het tijdschrift de Vlaamsche School door wijlen den heer Th. Van Lerius aangewezen als vuil, lichtelijk afgeblot, met blazen getrokken en deerlijk bemorst. Dus zal die staat van zaken sedert 12 jaren niet verbeterd zijn.

Brussel. Koninklijke academie van Belgié. Ridder L. de Burbure heeft bij den uitgever Ed. Hayez afzonderlijk de redevoering laten drukken die hij in September 1879 (zie 1879, blz. 159) in de academie heeft gehouden. Hij handelde over twee Fransche virtuozen, die in de 16^e eeuw te Antwerpen woonden, in den tijd van keizer Karel V, toen Antwerpen een zoo hoog toppunt van bloei had bereikt. Er werd dan ook in de goede stad niet weinig gefeest, gedanst, bruiloft gehouden en muziek gemaakt. Het was ook alstoen dat de afgevaardigden der Hanzesteden de gewoonte hadden zich dagelijks bij hunnen Beursgang te laten voorafgaan van pijpers of fluitspelers. Het Antwerpsche museum van oudheden bezit eenige hunner blaastuigen. Tusschen de muzikanten die zich destijds in Antwerpen kwamen vestigen, om de muziek te beoefenen, waren Georges Lehoys en Jean Hobreau, die samen eene overeenkomst voor notaris sloten om de kunst gezamenlijk uit te oefenen en de winsten te deelen. Deze overeenkomst heeft den heere de Burbure de gelegenheid verschaft om de zeden en den kunstgeest van het tijdvak goed in het licht te stellen, terwijl hij tevens het karakter zijner helden duidelijk doet kennen.

Gent. Uitslag van den prijskamp voor modellen van straatversiering, uitgeschreven door de Syndicale Kamer (zie onze blz. 27). 1^e prijs, A. Schoy, bouwkundige, 2^e, Masson, kunstschilder, 3^e, De Ryckere, allen te Brussel woonachtig; 4^e, Jos. Ryssens, bouwkundige te Antwerpen; eervolle vermelding, het ontwerp Fides et amor. Keurders waren de heeren C^t. Verhaeghe de Naeyer, E. Varenbergh, J.F.J. Heremans, Bureau, Th. Canneel, Pauli en Versavel.

[p. 73]

- Bij S. Leliaert, A. Siffer en c^o is verschenen het Jaarboek van het Davidsfonds voor 1880, uitmakende 216 blz., bevattende, buiten een almanak en een aantal afdeelings- en andere verslagen, letterkundige en wetenschappelijke opstellen van de heeren P. Willems, H. Claeys, P. de Mont, Anten, Daems, de Sadeleer, J. Bols, Fr. De Potter, J. Broeckaert, R. Moroy, Bets, Flamen enz.

- Bij J. Vuylsteke is verschenen het Jaarboek van het Willemsfonds voor 1880, bevattende, buiten eenen almanak en onderscheidene stukken betreffende de vereeniging, bijdragen van P. Geiregat, B. Block, Ed. Verschaffelt, P. Fredericq, J. Michiels, H. De Hoon, G. Antheunis, Emanuel Hiel, Fr. De Meyere, V. Van de Weghe, Th. Coopman en anderen.

Aalst. De Mechelsche horlogemaker Ed. Michiels is gelast een nieuwen beiaard voor de stad te maken.

Kortrijk. De bouwmeester De Geyne heeft zijn volledig plan ingediend voor het maken van eene afsluiting aan de communiebank en het altaar in de aloude kapel der graven van Vlaanderen. De kosten zijn geschat op 15,600 fr.

- De heer Ed. Michiels, horlogemaker te Mechelen, heeft een electriek uurwerk op den stadstoren geplaatst en is ook gelast een nieuwen beiaard voor de stad te leveren. De heer F.H. Smulders, van Maastricht (zie 1878, blz. 98 en 125), is gelast het klavierspel volgens zijn stelsel in te richten.

Nieupoort. Voor het zetten van muziek op Fr. De Meijere's cantate Hulde aan het onderwijs, is bekroond de heer L.F. Brandts Buijs, van Rotterdam. (Zie 1879, blz. 131)

Luik. Verschenen: Bulletin des excursions de l'association des instituteurs, bevattende de verslagen der handelingen en van bezoeken der onderwijzers in belangrijke nijverheidsinrichtingen zooals de zinkfabriek van de Vieille-Montagne van Angleur en de glasblazerij van Chênée enz.

Doornik. Wie deze stad bezoekt, mag niet nalaten haar merkwaardig museum van natuurlijke geschiedenis te gaan bezichtigen, welks lokaal onlangs merkelijk vergroot en verbeterd geworden is. Buiten zeer rijke verzamelingen versteeningen en delfstoffen, bezit het museum thans 980 zoogdieren, 4242 vogels, 499 kruipdieren en visschen, 86 kassen met insecten en 76 kassen met vlinders.

Buitenland.

Roermond. In de naburige gemeente Herten bestond tot voor korten tijd een heuvel van ruim 10 meters lengte, bekend onder den naam van Drusus-berg. Hij dagteekende uit den tijd der Romeinen en wordt verondersteld dienst te hebben gedaan als wachtpost aan de Maas, die daar blijkbaar onmiddellijk langs heeft gestroomd. Rondom met gras en struikgewas begroeid en bestaande uit taaien leemgrond, was hij door zoovele eeuwen heen gespaard gebleven, totdat, nu in de laatste jaren, het gemeentebestuur, welks eigendom hij was, toeliet hem af te graven en van het leem steenen te bakken. Thans blijft er van het aloude overblijfel zoo goed als niets meer over.

's-Gravenhage. De ridderzaal van het Binnenhof is thans geheel hersteld en vertoont zich wederom in haar oorspronkelijken luister voor het oog. Het grijze gebouw met zijne twee nieuwe met lei bedekte zijtorentjes met windvanen, zonnewijzer en antiek klokkespel, verheft zich statig. Het voormalig bordes is vervangen, aan den hoofdingang, door een overdekt portiek, in oud-Hollandschen stijl, rustend op vier zuilen en versierd met het Hollandsche wapen op een verguld veld. Een trap leidt naar dit voorportaal. Het voormalig stadhouderlijk kwartier gaat ook binnenwaarts verbouwd worden.

- Molière's Tartuffe, vertaald door den heer J.A. Alberdingk Thijm, is den 20ⁿ April met grooten bijval in deze stad ten tooneele gevoerd. (Zie 1879, blz. 160.)

- De schoolcantate der heeren J. de Geyter en P. Benoit, getiteld De wereld in! opgenomen in onzen jaargang 1878, blz. 102, werd den 21ⁿ April met den besten uitslag en onder grooten bijval in den Haagschen schouwburg voorgedragen door 300 kinderen van de stedelijke scholen, onder de leiding van den heer Nicolaï.

- In deze stad, in de Zeestraat, wordt een lokaal gebouwd voor een zee-panorama, dat zal geschilderd worden door den zeeschilder H.W. Mesdag.

- Bij Mart. Nijhoff zal eerlang een belangrijk geschiedkundig werk verschijnen, onder den titel: Lettres et mémoires de Marie, reine d'Angleterre, ontleend aan de familie-archieven der graven van Aldenburg-Bentinck en der barons Van Heeckeren van Wassenaer.

Amsterdam. Het rijksmuseum is in het bezit gekomen van een portretje van Margaretha van Parma, landvoogdes over de Nederlanden; zij is op gevorderden leeftijd voorgesteld, in een zwart kleed met een klein kraagje en eene witte muts; de achtergrond is groenachtig; het zeer merkwaardige portret is op hout en rond van vorm.

- Volgens wordt gemeld is het rijksmuseum in bezit gekomen van een goed geschilderd portret van den koning van Bohemen Frederik van de Paltz, door M. Mierevelt.

- In onzen vorigen jaargang, blz. 139, maakten wij gewag van de goud- en zilvertentoonstelling welk eerlang te Amsterdam zal geopend worden. De Engelsche regeering heeft den heer Wilfred Cripps gelast om, mits toelating van de eigenaars, van de merkwaardigste stukken electrotypische afgietsels te doen maken, uitsluitend voor museums bestemd. Na het nemen van 4 of 5 afgietsels worden de vormen vernietigd.

- Binnen kort zal een nieuwe catalogus der schilderijen van het rijksmuseum verschijnen, bewerkt door den heer bestuurder Kaiser.

- In de schilderijenveiling, den 20ⁿ en 21ⁿ April in Amsterdam gehouden (zie blz. 49) werden toegewezen een Achenbach voor 710 gl., een H.F.C. Ten Kate 1500 gl., id. 700 gl., Hendrik Leys 310 gl., L. Meyer 700 gl., A. Rönner 533 gl., A. Schelfhout 350 gl., C. Springer 760 gl., id. 670 gl., Schotel 350 gl. W. Verschuur 350 gl., W. Verschuur junior 775 gl., Eug. Verboeckhoven 410 gl., A. Waldorp 1050 gl.

- Op 20 en 21 April had de verkooping plaats der door ons op blz. 49 aangekondigde kunstvoorwerpen van wijlen den heer Copes van Hasselt, vrouwe Van Hasselt Delange en Cahen. De heer de Portalès van Parijs heeft voor 18,500 gl. de schilderij gekocht van Frans Hals, bekend onder den naam van Leve de Trou! door W. Unger geëtst en door C. Vosmaer beschreven (zie onzen jaarg. 1876, blz. 4). In het laatst der vorige eeuw veranderde dit stuk voor 17 gl. van eigenaar. De heer Goldschmidt, van Frankfort, kocht voor 4000 gl. een Kaarslicht van Gerard Dou, waarvoor in 1872, op de veiling Hodshon, 7000 gl. werd besteed. Dezelfde kocht een Dorpsfeest, geteekend David Teniers, voor 810 gl. Binnengezicht eener kerk van Emanuël de Witte bracht 7500 gulden op. Verder werden onder andere besteed voor een Dorpsfeest door Brakenburgh 800 gl; een J. le Duck 560 gl.; een miniatuurportret van een onbekende (4 bij 3 cent.) gold 50 gulden; een soortgelijk 140 gulden en twee dergelijke te zamen 185 gl. In de veiling van oudheden en porselein (zie blz. 49) bracht een Amsteleetservies 1320 gl. op.

Rotterdam. Door de heeren Van der Hoeven en Buijs is in deze stad, in de Witte-de-Withstraat, geheel voor eigene rekening, een ruim lokaal gebouwd, waarin zij een Museum voor Onderwijs en Kunst hebben geopend. Voornoemde heeren zijn handelaren in allerlei schoolgerieven en leermiddelen,

[p. 74]

waarvan het nieuw gestichte museum dan ook eene rijke en inderdaad opmerkelijke keuze oplevert, aanvangende van wat er noodig is voor leerlingen van bewaarscholen en opklimmende tot de benoodigdheden voor studenten van hoogescholen. Voor elk gebied van kennis en wetenschap treft men er verzamelingen aan. Benevens leerzaam speelgoed voor kindertuinen, letterkassen, telramen, maten en gewichten, vindt men er een schat van keurige en met oordeel gekozene voorwerpen uit het planten-, het delfstoffen- en het dierenrijk, een telegraaf, een telefoon, electrische werktuigen, heeteluchttoestellen, werktuigen voor de geluidsleer, spectroscopen, verrekijkers en microscopen. In geheel Europa bestaat geen dergelijk schoolmuseum. Het museum voor kunst is op de bovenverdieping, het schoolmuseum is beneden en ingericht om dienst te doen als bestendige tentoonstelling: al wat er in geplaatst wordt is te koop, evenals in het schoolmuseum. Onder andere treft men er thans in aan stukken van Schipperus, van Rotterdam, van Linse, van Rochussen, van Bosboom, van Eerelman, landschappen van mev. Mesdag-Van Houten, schilderijen van Pasini, van F.R. Unterberger, van Garrido, van Jan Van Beers, van Struys (De stervende Luther en eene verkleining van zijn Penningske der weduwe) enz. enz. Voor een klein inkomgeld is het tweevoudig museum dagelijks te bezichtigen. Bericht aan allen die Rotterdam bezoeken!

- Eerlang zullen in de zalen der academie van beeldende kunsten op de Coolvest publiek tentoongesteld worden ruim 150 uitgelezene schilderijen van beroemde Nederlandsche en andere hedendaagsche meesters, daartoe welwillend afgestaan door omstreeks 20 Rotterdamsche eigenaren.

Dordrecht. Ter gelegenheid der jaarlijksche algemeene vergadering van de Noord-Nederlandsche Toonkunstenaarsvereeniging (6 en 7 Mei) is het oratorium Bonifacius van Nicolaï (in Antwerpen reeds met grooten bijval in de Société de Musique onder leiding van Peter Benoit uitgevoerd) ten gehoore gekomen.

Dusseldorp. Den 9ⁿ Mei is alhier eene tentoonstelling van kunst en nijverheid geopend.

Stockholm. De Zweedsche rijksdag heeft een voorstel aangenomen, strekkende om aan professor Nordenskjöld en kapitein Pallander van de Vega ieder eene lijfrent van 4000 kronen toe te staan, en buitendien eene som van 50,000 kronen uit te deelen tusschen allen die aan de eerste omzeiling der oude wereld hebben deelgenomen. Professor Nordenskjöld is verheven tot den rang van baron; ook kapitein Pallander en de heer Dickson (die op den pooltocht wetenschappelijke waarnemingen deed) zijn in den adelstand opgenomen. Laatstgenoemde is tevens begiftigd met het grootkruis der Orde van de Ster, in welke orde bevorderd werd tot commandeur de heer Siberiakoff die de uitrusting grootendeels bekostigde. (Zie, in verband hiermede, blz. 43.)

Florence. In de veiling der schilderijen van prins Paul Demidoff (zie blz. 28) is groot geld besteed. Den 1ⁿ dag (15 Maart) was de opbrengst 408,050 fr., den tweeden dag meer dan 1,000,000 fr., den derden dag 1,049,56 fr. Onder andere werden toegewezen: een Backhuysen aan den aartshertog Michiel van Rusland voor 8200 fr.; Bizet, 4000 fr., aan Bourgeois; Flinck, 6000 fr., aan Suermond; Van Goyen, 5200 fr., aan E. André; van Huysem 23,000 fr., aan Jacson Jarves; Bellangé, De slag van de Moskowa, voor 10,000 fr., aan Mitchell; Drouais, De jonge vrouw, 10,000 fr.; baron Gérard, Napoleon I, 6000 fr.; Ruijsdael, Aan de oevers van de Maas, 25,000 fr., Greuze, Een kleine boer, 27,000 fr. (de twee laatstgenoemde stukken werden gekocht door den heer Van der Belt); een stuk van van Berghem, 18,100 fr., aan Bourgeois; een Van der Meer van Delft, 22,000 fr., aan de Raynard; een Metzu, 14,000 fr., aan Blake; Terburg, 13,000 fr., aan Riblet; een Wouwermans, 19,100 fr., aan Pickering; een Van de Velde, 48,000 fr., aan Dutuit, van Rouaan; de Verloren zoon, van Teniers, 81,000 fr., aan Wertheimer; De vijf zinnen, van denzelfde, 75,000 fr., aan de Boulogne; een Van Dyck, 150,000 fr., aan Berners; het portret van Spinola door Rubens, 81,000 fr., aan Berners; een landschap van Rubens, 29,000 fr., b^ron de Rotschild; eene schets van het plafond van Whitehall, door Rubens, 11,200 fr., aan Ciampolini; de schets van Christus in het graf, van Rubens, 7900 fr., aan de Marcuard; een Hobbema, 210,000 fr., aan Berners; J. Steen, Familieconcert, 34,500 fr., aan de Raynard; D. Teniers, Geslachte os, 16,200 fr., aan Jacson Jarve; Ruisdael, Waterval, 13,000 fr., aan Molena; id., Stadsingang, 11,200 fr., aan graaf J. Palfy; id., Werf, 8,100 fr., aan Molena. Onder andere kunstwerken gold eene gebeeldhouwde en vergulde tafel, stijl Lodewijk XIV, 19,000 fr., eene bronzen groep, voorstellende eene Zegevierende Venus, 25,200 fr., een kruis van gedreven zilver, uit het begin der xiv^e eeuw, gekocht voor het museum te Cluny, 11,000 fr., de troon van Juliaan van Medicis, in notelarenhout, Italiaansch snijwerk uit de xv^e eeuw, 18,500 fr. Bij den verkoop van behangsels golden vijf Gobelins, naar teekeningen van Boucher en vervaardigd voor het Groot Trianon, 109,600 fr., twee Gobelin-behangsels, voorstellende Lente en Zomer, uit de beroemde reeks der jaargetijden, 13,600 fr.; een Vlaamsch behangsel, voorstellende Het Laatste Oordeel, 10,000 fr.; vier andere Vlaamsche tapijten, voorstellende De triomf van Titus, 19,150 fr. Van de vazen vonden twee stuks van wit marmer, afkomstig van Versailles, meesterstukken van Clodion, koopers voor 70,700 fr. Een Gobelin, De zomer, 7600 fr.; groote theetafel en 22 stoelen, 6000 fr.; Vlaamsch tapijtwerk van op het einde der xv^e eeuw, 10,000 fr.; vaas in malakiet, 8000 fr.; de doopvont, vermindering in brons van den voorgevel der kerk van San-Giovanni te Florence, 8000 fr.; borstbeeld in wit marmer van Maria-Antoinetta, hertogin van Toskanen, 8100 fr.; twee Vlaamsche tapijtwerken uit de xvii^e eeuw, 7200 fr.; Concert der heilige engelen, Vlaamsch tapijtwerk, naar eene teekening van Jan Van Eyck, 29,000 fr; de Kalvarieberg, Vlaamsch tapijt, 7100 fr.; twee Roomsche mozaïeken, 12,608 fr.; groote vaas, stijl Medicis, in malakiet, 12,000 fr.; groote lichter, uit den tijd van Lodewijk XVI, 13,800 fr.; vier Vlaamsche tapijten, Lodewijk XVI, 2,100 fr.; groote kristallen kroonkandelaar, 7000 fr.; vier Vlaamsche tapijten uit den tijd van Lodewijk XVI, 19,150 fr. Twee kleine ronde leunzetels in paarsche zijde, werden toegewezen voor 6,650 fr.; een spiegeltafeltje van Feuchere 4000 fr.; een paar kroonkandelaars en eene pendule in malakiet, naar eene schilderij van Fragonard, 9200 fr.; eene pendule van Thomire in verguld brons, eenige oude Florentijnsche mozaïeken, en twee candelabres door Thomire, 7500 fr. Ook de porseleinen voorwerpen werden duur verkocht: eene groep in mat wit Sèvres-porselein, voorstellende Koningin Maria-Antoinetta, Frankrijk den dauphin, geboren 22 October 1781, aanbiedende, 17,900 fr.; twaalf nagerechtstelloorkens, Sèvres-porselein, uit de jaren 1757, 1770 en 1771, 28,500 fr.; twee vazen van graniet met versieringen uit den tijd van Lodewijk XVI, 66,000 fr.; eene vaas, door Catharina van Rusland aan de fabriek te Sèvres besteld en door haar vereerd aan Gustaaf III, 31,000 fr.; eene tafel van rozenhout, versierd met 32 platen uit Sèvres-porselein, vervaardigd op bestelling van gravin du Barry, 50,000 fr. De catalogus van deze verzameling die, zooals wij vermeldden, door den prins verkocht is ten voordeele der armen en ten behoeve van den nieuwen gevel der hoofdkerk van Florence, heeft meer dan 90,000 lire opgebracht.