De Vlaamsche School. Jaargang 25

Kroniek.

Antwerpen. Den 26ⁿ Juli werd plechtig en hartelijk de 25^ste verjaring herdacht van de aanstelling van den heer J. Janssens, als eerste muziekmeester der Antwerpsche burgerwacht. Te dezer gelegenheid werd met veel bijval uitgevoerd een Jubelmarsch, vervaardigd door den jongen en veelbelovenden toonkunstenaar Jos. Huybrechts.

- In het lokaal van het Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen werd den 27ⁿ Juli namens de Antwerpsche burgerwacht aan den heer burgemeester L. de Wael zijn portret aangeboden, geschilderd door Jos. Delin. Het zal op de aanstaande driejarige tentoonstelling te zien zijn.

- Verschenen; De eerstelingen van A.H. Borgmans, opgedragen aan den heer J. van Beers en bevattende Moeders jaarfeest en Werda! voorgedragen op een feest in den Mozartskring te Borgerhout.

- De zinnebeeldige schilderij van M.I. Van Brée, voorstellende De stad Antwerpen en de Schelde, herinnerende aan het uitvoeren van de door Napoleon I ontworpene havenwerken, welke zich thans op eene der puien van het stadhuis bevindt, gaat hersteld worden. Dit stuk werd uitgevoerd in 1804 en moest volgens eene beslissing van den municipalen raad van 4 Juni 1806 in de raadszaal geplaatst worden. (Zie 1868, blz. 46.)

- In de kerk der abdij van Tongerloo zijn twee nieuwe geschilderde glasramen geplaatst, uitgevoerd door Stalins en Janssens, voorstellende: 1. den Heiligen Norbertus die de Sint-Michielskerk te Antwerpen ontvangt van den proost Hildolphus en Waltmannus als eersten abt aanstelt (dit raam is geschonken door eene Antwerpsche familie en bevat de afbeelding der patronen van de ouders der schenkers Guilielmus en Petronella). Het tweede raam, voorstellende: De dood van den heiligen Norbertus, en daarnevens de heiligen Egidius en Isabella, is een geschenk van wijlen juffrouw Peeters, van Westerloo. Twee nieuwe biechtstoelen in ojivalen stijl volgens de teekening van den bouwmeester der kerk P.P. Stoop zijn uitgevoerd door Frans Brandt en de heiligenbeelden door Edw. Mareels.

Herenthals. Onlangs zagen wij met genoegen dat het binnenste der groote kerk eindelijk gansch van de oude kalklagen ontdaan is (zie 1874, blz. 41) en het gebouw buitenwaarts uitmuntend hersteld wordt; het is te hopen dat men ook weldra het smakeloos geschilderde hoog altaar zal doen wegnemen welk het koor en den schoonen tempel ontsiert. De heeren Stalins en Janssens van Antwerpen zijn gelast met de herstellingen en schildering van glasramen. Een daarvan, geschonken door dokter J. Heylen, zal den heiligen Joannes voorstellen. Wij nemen de vrijheid de aandacht in te roepen van den zeer eerw. heer deken op den erbarmelijken toestand der schilderijen van Antoon Van Ysendyck (zie 1876, blz. 6, 100 en 126), achter het hoogaltaar; eene dezer schilderijen zou dienen verdoekt te worden.

Brussel. In de zaal van den gemeenteraad zal een borstbeeld van den in Mei overleden burgemeester J. Anspach geplaatst worden. De vervaardiging is opgedragen aan den heer Simonis. Buitendien zal de heer J. Portaels een groot portret van Anspach schilderen, ook voor het stadhuis.

- Bij koninklijk besluit van 16 Juli zijn de volgende heeren benoemd als keurmeesters in den prijskamp van toonzetting over 1879: Peter Benoit, bestuurder van de Antwerpsche muziekschool, F. Servais, leeraar bij het Brusselsch conservatorium, J. Van den Eeden, bestuurder van het conservatorium te Bergen, G. Meynne, toonzetter te Brussel.

Gent. Aangenaam is het ons te vernemen dat ook in deze stad, evenals te Brugge (zie blz. 99), zich eenige smaak openbaart voor het herstellen van merkwaardige oude huisgevels Onder andere zijn in de Catelijne- en de Lievestraat twee schilderachtige oude gevels opgewerkt in hun oorspronkelijken trant.

Rousselare. De door ons op blz. 32 aangekondigde dichtbundel. Rijzende sterren van K.M. Pol De Mont is verschenen; hij is opgedragen aan Hendrik Conscience die van den dichter een getuigenis heeft afgelegd, waarbij hij verklaart doordrongen te zijn van het ‘vast geloof’ dat aan De Mont eene ‘lange, glansrijke loopbaan is voorbereid.’ Conscience's vertrouwen zal gedeeld worden door allen die de gedichten van den heer De Mont kennen.

Buitenland.

Amsterdam. In eene zaal van het Trippenhuis, verborgen achter een linnen overtrek, is eene houten zoldering aangetroffen, welke, na ontdaan te zijn van eene dubbele laag lijmverf, versierd bevonden werd met een fraai en goed bewaard schilderwerk, voorstellende, in zooverre men heeft kunnen nagaan, de Triomf van Venus.

[p. 115]

- In den dierentuin zijn twee levende paradijsvogels ontvangen. Ruim een jaar geleden waren de twee die men toen bezat gestorven. (Zie onzen jaargg. 1878, blz. 193.)

Rotterdam. Ter gelegenheid van het zilveren jubelfeest van Rotte's Mannenkoor werd in deze stad op 18 Juli de Rubenscantate van J. de Geyter en Peter Benoit op merkwaardig voortreffelijke wijze uitgevoerd. Aan den heer Benoit werd door het opgetogen publiek eene luisterrijke hulde gebracht. De plaatselijke drukpers gewaagt van de Rubens-cantate niet slechts op zeer vleiende wijze: een verslaggever in de Nieuwe Rotterdamsche Courant noemt haar een ‘grootsch,’ een ‘geniaal werk.’

- Den 28ⁿ Juli werden openbaar verkocht de schilderijen welke zich bevonden in de woning van L. Pincoffs, den ontrouwen voortvluchtigen bestuurder van de Afrikaansche Handelsvereeniging. Eene schilderij van Bouguereau, van 1868, Het parelsnoer, bracht 3450 gl. op, een groot landschap van Leickert, 470 gl., een Amsterdamsch stadsgezicht van Vertin, 210 gl., een stuk van Springer, 303 gl.

Utrecht. Bij J.L. Beijers zal eerlang verschijnen eene volledige uitgave der gedichten van Anna Roemers, bezorgd door den beroemden Nic. Beets.

Parijs. Bij de laatste staatsbegrooting is omtrent 1,700,000 fr. toegestaan aan de verschillende schouwburgen, te weten: 800,000 fr. aan de groote Opera, 300,000 fr. aan de Opera comique, 240,000 fr. aan de Comédie Française, 60,000 fr. aan het Odéon; het overschot dient voor het verleenen van hulpgelden aan muziekconservatoriums in de departementen.

- De Italiaansche beeldhouwers hebben te Parijs eene bestendige tentoonstelling ingericht.

- Voor het schoonmaken en schilderen van den schouwburg de Comédie Française is eene som van 300,000 fr. besteed. Een berichtgever, die de thans voltooide werken bezichtigde, schrijft daarover onder andere het volgende: het plafond, in den vorm van een halfrond, is beschilderd met zeer groote zinnebeeldige en geschiedkundige figuren, vier groepen uitmakende: aan de zijde van het tooneel zit Frankrijk met Molière, Racine en Corneille; rechts en links zijn trappen geschilderd waarop al de hoofdfiguren van Molière prijken; op de onderste trede ziet men Regnard, Marivaux, Beaumarchais en Voltaire; daarboven, in de wolken, twee zijdelingsche groepen van figuren uit de treurspelen van Corneille en Racine, en nog hooger, tegenover het tooneel, Apollo, omringd van de muzen. Deze samenstelling, een werk van Mazerolle, bevat meer dan 100 figuren, terwijl het oppervlak des plafonds 360 vierkante meters bedraagt. In het midden van het plafond bevindt zich eene half ronde vergulde roos, waarin de lichtkroon hangt.

- In de wandelzaal van de Comédie Française is een marmeren beeld van Georges Sand geplaatst.

- Te Gonesse (Seine-et-Oise) heeft een inwoner eene inrichting voor bejaarde dieren geopend. Men vindt er een muildier van 40 jaar, eene koe van 36 jaar, eene spreeuw van 31 jaar, een varken van 25 en eene geit van 18 jaar.

Nancy. Ter gelegenheid van het in deze stad opgerichte standbeeld van A. Thiers (zie blz. 100) wordt de opmerking gemaakt, dat Nancy als het ware de stad der standbeelden mag worden genoemd. Aldus treft men er gedenkteekens aan van den Poolschen koning Stanislas, van den beroemden plaatsnijder en teekenaar Callot, van den landhuishoudkundige Mathieu de Dombasle en van generaal Drouot.

Turijn. In deze stad is het bronzen standbeeld gegoten, bestemd om geplaatst te worden op het gedenkteeken welk in Turijn zal opgericht worden ter nagedachtenis van het doorboren der Alpen. Het standbeeld (meer dan 4 meters hoog en 6000 kil. zwaar) stelt den genius der wetenschap voor, die op een rotsblok de namen schrijft der ingenieurs Grattoni, Grandis en Sommeiller.

Londen. Henry Bessemer, de uitvinder der naar hem genoemde manier van verstaling en die rijk geworden is door de uitvinding van een middel om het vroeger zeer dure ultramarijn-blauw (bleu d'outremer) buitengewoon goedkoop verkrijgbaar te stellen, is door de koningin in den adelstand opgenomen. Hij werd, van geringe ouders, in 1813 geboren te Charlton-Hertfordshire.

- Den 27ⁿ Juli preekte de aartsbisschop van Canterbury in het oudste Londensche bedehuis, St.-Peter's-upon-Cornhill, ter viering van het zeventienhonderdjarig bestaan dier kerk. Volgens de overlevering werd deze kerk in het jaar 179 gesticht door Lucius, die te boek staat als de eerste christelijke koning van Brittannië. Hoe het gebouw ontsnapte aan de vervolgingen der Romeinen en aan de verwoestingen der Saksers wordt niet gemeld,

- De beeldhouwer Boehm is gelast met het maken van een levensgroot standbeeld van den in Zoeloeland gesneuvelden prins Louis-Napoleon; het schijnt te zullen geplaatst worden in eene kapel der Westminsterabdij; de prins zal vechtend voorgesteld worden.

- Den 15ⁿ October 1879 zal het eene halve eeuw geleden zijn, dat de eerste locomotief van Stephenson in gebruik werd genomen. In 1830 werd de eerste spoorlijn, die van Liverpool naar Manchester, tot stand gebracht, en in 1878 bezat alléén Europa reeds een spoorwegnet van 154,523 kilometers. Noord-Amerika alleen heeft een spoorwegnet van 127,470 kilometers. Men berekent, dat het kapitaal, hetwelk is besteed om alle spoorwegen ter wereld aan te leggen, ongeveer 75 milliarden franks vertegenwoordigt.

- Als merkwaardig wordt vermeld, dat van de onlangs verschenen goedkoope uitgaaf eener Engelsche vertaling van het van 1781 dagteekenend werk van den Duitschen wijsgeer Kant (1724 + 1804), Kritiek der reine rede, in korten tijd 10,000 exemplaren verkocht werden.

- In de eetzaal van Kingsbridgehospital, te Cantorbery, zijn onder de afgewasschen kalklagen der gewitte muren muurschilderingen ontdekt, die onder andere voorstellen den moord van Thomas Becket, een levensgrooten Christus, de apostelen, het Laatste Avondmaal, de vier evangelisten enz.

Berlijn. Zeven of acht voet onder den grond nabij Rotenburg is door dr. Moesta, den geleerden aardkenner, het overschot van een overoud eikenbosch ontdekt; buitengewoon groot is het getal welbewaarde stammen; een dezer is 18 meters lang en heeft 1 1/2 meter middellijn. Men wil dit eikenhout voor beeldhouwwerk gebruiken.

- Aan de Berlijnsche hoogeschool is door de nakomelingen van W. Grimm 6000 mark geschonken, ter stichting van een Grimm-fonds, waaruit prijzen zullen worden toegekend aan de schrijvers der beste werken op het gebied der Duitsche letterkunde en kunstgeschiedenis. (Zie over Grimm onze jaargangen 1872 en 1873, blz. 72 en 18.)

- In Pruisen werd in 1877 voor eene waarde van ruim 355 millioen frank uit den grond gedolven. De waarde van de steenkolen was ruim 234 1/2 millioen, van het veen ruim 35 1/2 millioen, van zinkerts bedroeg de waarde ruim 12 1/2 en van kopererts ruim 8 millioen, van zwavel ruim 1,904,000 fr., van looderts ruim 846,000 fr., van asphalt ruim 719,000 fr., van rotszout ruim 634,000 fr., van bruinsteen-erts ruim 211,000 fr., van zilver- en goud-erts ruim 27,500 fr., van nikkel-erts omtrent 4250 fr,

- Volgens een Duitsch schoolblad heeft de minister aan de

[p. 116]

examen-commissiën bevolen zich strenger te betoonen bij de toelating der onderwijzeressen, omdat... er te veel komen. Alleen in de Rijnprovincie wachten 200 gediplomeerde onderwijzeressen op benoeming.

Keulen. Als zeker wordt gemeld, dat de Keulsche dom in 1880 zal voltooid zijn. Met de toppunten van 8 meters hoogte, die de torens moeten kronen, is een begin gemaakt.

- Het Kunstverein te Salochurn heeft aan het gemeentebestuur van deze kleine stad voor 12,000 fr. eene schilderij van Holbein, voorstellende Onze-Lieve-Vrouw, verkocht. Bij tusschenkomst van twee zijner leden, twee schilders, had het Kunstverein in 1856 de bedoelde schilderij voor eene kleinigheid gekocht van het bestuur der Allerheiligenkapel te Grenchen, waar zij vuil en vergeten in eenen hoek hing. Tot het einde der xvii^e eeuw behoorde het stuk aan de St.-Uruskerk.

- In het tijdschrift voor openbare gezondheid van dr. Bisenz wordt het volgende medegedeeld: de heer Franz Mötz, pastoor te Puchkirchen, had de verkeerde gewoonte, zijne pennen met de punt naar boven in den inktpot te steken, als hij met schrijven gedaan had; onlangs, toen hij een boek wilde neerleggen, stak hij zich aan een van de roestige stalen pennen in de hand, maar zoo onbeduidend, dat het nauwelijks te bespeuren was; toch werd hij reeds den volgenden dag ziek en het bleek al spoedig dat bloedvergiftiging bestond; op den derden dag was niet alleen de hand, maar ook de arm tot aan den schouder vreeselijk gezwollen; na een lijden van twee maanden volgde de dood.

- Te Leer zijn bij het afgraven van den dusgenaamden Röseborg (Reuzenberg) in den grond aschkruikjes (urnen) gevonden.

Moskou. De Russische geneesheer Malarevsky geeft den raad om als middel tegen de toenemende bijziendheid onder studeerende menschen, de boeken te drukken met witte letter op zwart papier. Hij beweert door ondervinding te weten, dat die verandering heilzaam werken zou.

- In een bosch tusschen Solowizy en Borzy worden door de boeren opgravingen gedaan naar 49 millioen (!) roebels die, volgens eene oude kroniek, daar zouden begraven zijn met andere kostbaarheden door Ivan den Verschrikkelijke. Er wordt beweerd, dat een paar gouden hoefijzers werden gevonden.

Wiscounsin. In deze stad bestaat eene fabriek die degelijks 16,000 kilos papieren kareelen maakt. De papiermassa wordt bewerkt in persen welke door waterdruk worden gesloten. Deze grondstof wordt gezegd ondoordringbaar te zijn voor vocht en voortreffelijk de koude te weren. (Zie in verband hiermede onzen jaargang 1877, blz. 112.)