De Vlaamsche School. Jaargang 24

Kroniek.

Antwerpen. Ter gelegenheid der algemeene tentoonstelling van Parijs is de kunstschilder K. Verlat, eerste leeraar der schilderkunst aan de koninklijke academie van schoone kunsten, bevorderd tot officier van het Eerelegioen van Frankrijk; te dezer gelegenheid hebben de bestuurder, de regent, de griffier en al de leeraren zich ten huize van den heer Verlat op den Oever begeven ten einde hem geluk te wenschen over zijne nieuwe onderscheiding. De heer bestuurder N. De Keyser voerde het woord namens de academie. De bijeenkomst was uiterst gulhartig. De bezoekers hebben een geruimen tijd in des kunstenaars werkplaats doorgebracht waar onder andere een groot tafereel prijkte getiteld: Blinde moeike (alias blindemanneke, het bekende kinderspel), besteld door den heer Warocqué van Brussel. De heer Verlat toonde aan zijne bezoekers de door hem vervaardigde portretten (snaaksche navolgingen) der leden van den Antwerpschen gemeenteraad, een geschenk voor den heer burgemeester L. de Wael bestemd.

- Den 17ⁿ December heeft de gemeenteraad beslist voor het museum aan te koopen De overtocht der bruggen van A. Plumot, mits 3000 fr., en De hoefsmid van A. De Braekeleer, mits 2000 fr. Beide stukken waren dit jaar te Brussel tentoongesteld. Het staatsbestuur verleent voor deze aankoopen 2500 fr. hulpgeld.

- Door het breken eener ruit van het dakraam, waaronder Ducaju's marmeren beeldje van Leopold II in het museum staat, is het gevest van 's konings degen verbrijzeld. Om dergelijke ongelukken te voorkomen zal onder de dakramen een metalen netwerk worden aangebracht. De degen is reeds weer aaneengezet door den beeldhouwer.

- De uitgevers van Conscience's werken kondigen eene vierde uitgaaf aan van de volledige werken des wereldberoemden schrijvers.

Mechelen. Het portret ten voeten uit van keizer Karel VI, geschilderd door Jan Van Orley in 1717, en welk zich bevindt in eene zaal van het stadhuis, is verdoekt en hersteld geworden.

Brussel. Bij koninklijk besluit van 27 November is goedgekeurd de overeenkomst tusschen den minister van binnenlandsche zaken en het gemeentebestuur van Elsene voor het oprichten van een gedenkteeken ter eere van A. Wiertz te Elsene.

- Tusschen den minister van buitenlandsche zaken en vertegenwoordigers van Belgische maatschappijen voor nijverheid en handel wordt onderhandeld over het stichten van een museum van Belgische voortbrengselen te Shanghae, in China, en een museum van Chineesche voortbrengselen in België.

- De 2047 Belgische vrouwen die deelnamen aan den optocht bij gelegenheid van 's konings zilveren bruiloft, ontvangen ieder eenen gedenkpenning, benevens een door de koningin onderteekend diploma. (Zie onze blz. 138.)

- De besturende commissie der driejarige tentoonstelling heeft den Meester schilder van Jan Verhas (zie blz. 168) aangeduid om op steen gesneden te worden door J. Schubert. Alwie 10 loten neemt zal eenen afdruk van de plaat ontvangen.

- De academie van België looft eenen prijs uit van: a. 1000 fr. voor een pleisteren beeld van de Lente, 1^m25 hoog; b. 600 fr. voor het snijden van eenen gedenkpenning van 's lands 50-jarige onafhankelijkheid, zullende het pleisteren of wassen model 0^m20 middellijn moeten hebben. - Vóór 1 September 1880 te zenden op het secretariaat der academie.

- Volgens wordt gemeld heeft een ongenoemd Belgisch liefhebber voor 300,000 fr. de laatste schilderij van Meissonier De kurassiers en de heer Van den Eynde De twee vrienden van denzelfden schilder voor 120,000 fr. gekocht.

- Volgens dagbladen zou de heer Ed. Fetis een ongekenden schilder uit de xvii^e eeuw ontdekt hebben die zijne werken met zijnen naam teekende en nochtans in geene levensbeschrijvingen voorkomt. Men zou te Antwerpen op eenen zolder een zeer gehavend tafereel aangetroffen hebben, voorstellende De edelmoedigheid van Scipio, geteekend door den bedoelden meester met name: Michael-Angelo Immeraet, niet te verwarren met den landschapschilder Philips Augustijn Immenraet. M.A. Immeraet werd op 22 October 1656 te Antwerpen lid van de Sodaliteit der bejaarde jonkmans⁽¹⁾ en in 1663 en '64 behoorde hij tot de St.-Lucasgilde, aan welke zijne huisvrouw in 1665 de doodschuld kweet. Door den heer A. Goovaerts is over dezen schilder en zijne familie een schrift aan de koninklijke academie van België gezonden, welk in handen is gesteld van de heeren Fetis, Siret en de Burbure om waardeering en verslag.

- Het staatsbestuur laat voor het rijksmuseum het marmeren borstbeeld maken van wijlen Napoleon Godecharl, die zijne nalatenschap aan het land heeft achtergelaten om daaruit beurzen te stichten voor beoefenaars van beeldende kunst. (Zie onzen jaarg. 1876, blz. 22 en 49.)

Brugge. Op 30 November, heeft de gemeenteraad besloten tot de verbreeding der Gruuthuusestraat. (Zie blz. 171.)

- Door den raadsheer Van den Abeele is voorgesteld eene schilderij of muurschilderingen in het stadhuis te bestellen aan den Bruggeling E. Legendre, bestuurder van de academie te Doornik.

Bergen. Het 6^e nationaal festival van klassieke muziek zal op 6 en 7 Juli 1879 plaats hebben in de rijschool van het paardenvolk. Jan Van den Eeden, de bestuurder der muziekschool, zal het orkest en de kooren leiden. De medewerking van al de muzikanten des lands is ingeroepen.

(1) Zie Liggeren der Sint-Lucas-gilde door Rombouts en Van Lerius, 2^e deel.

Buitenland.

's-Gravenhage. Toen Vlaanderens Kunstroem, de Rubenscantate van Peter Benoit en J. de Geyter (zie blz. 114), op het concert van de maatschappij De Toekomst met grooten bijval werd uitgevoerd, bestond het kinderkoor uit 100 kleine jongens. Het prachtig stuk maakte op de hoorders een diepen indruk. Aan Peter Benoit, die zelf de uitvoering leidde, enden dichter die mede aanwezig was, werd geestdriftig hulde gebracht.

- Volgens wordt gemeld heeft koning Willem III, die zich in den echt gaat begeven met de 21-jarige prinses Emma van Waldeck-Pyr mont, aan den Belgischen schilder Du Bois de

[p. 193]

taak opgedragen het portret te vervaardigen van de aanstaande koningin van Nederland.

- Op het graf van den uitmuntenden schrijver P. Lindo (zie onzen jaarg. 1877, blz. 56). te Eik-en-Duinen, is een door zijne vrienden bekostigden zerk geplaatst, waarop Lindo's naam, een lauwerkrans en de volgende woorden uit een werk van den overledene zijn gebeiteld: ‘Plant bloemen op uw pad, roei de distels uit, opdat een dankbaar mensch, vroeger of later, uw voetspoor zegene.’ De zerk is omringd van een hekje van geslagen ijzer en zilverbronzen kleur.

Amsterdam. In de vogelgalerijen van Natura Artis Magistra zijn twee levende paradijsvogels ontvangen door Leo Laglaize naar Europa overgebracht. (Zie over paradijsvogels onzen jaargg. 1874, blz. 85.)

- Er is spraak, in deze stad, eene tentoonstelling van oud aardewerk in te richten.

- Stracké heeft het borstbeeld van Potgieter, bestemd voor het graf van dezen schrijver, voltooid. Het is op meer dan levensgrootte uitgevoerd, gehouwen uit ravazione-marmer die gezegd wordt tegen onze luchtgesteltenis bestand te zijn en zal in eene tempelvormige zwart gepolijste nis worden geplaatst.

- Op het stedelijk archief is bevonden, dat het door Joost van den Vondel omstreeks 1648 in de Warmoesstraat bewoonde en intusschen herbouwde huis, thans 110 is genummerd.

- Volgens wordt gemeld heeft de plaatsnijder M.C. De Vries jr. een middel gevonden om de kopergravure op andere wijze dan de gebruikelijke dienstbaar te maken aan de boekdrukpers. Het is minder kostbaar dan de houtsnede en levert volgens den uitvinder meer zekerheid op voor het behoud van den eigenaardigen geest van het oorspronkelijke, hetzij dit eene teekening, gravure, ets of schilderstuk is. De teekenaar behoeft zelf niet op koper te werken. Zijne teekening wordt door den uitvinder op metaal overgebracht.

- De onlangs in de dierengaarde aangevoerde 100,000 Californische zalmeieren (zie onze blz. 172) zijn reeds alle uitgeloopen. Volgens het groot getal vischjes in de vijvers te oordeelen, is de proef wel geslaagd. De jonge zalmpjes schijnen bestemd om te beproeven de Limburgsche Maas weder met deze vischsoort te bevolken.

- De Kamper congrescommissie (zie blz. 162) heeft als volgt vastgesteld het programma voor de viering van den 5ⁿ Februari 1879, wanneer het twee eeuwen zal geleden zijn dat Joost van den Vondel stierf: 4 Februari, 's avonds Vondel-concert in het Park; voordracht van een toepasselijk gedicht door dr. Schaepman; 5 Februari, tentoonstelling van voorwerpen welke betrekking hebben op den persoon en de werken van Vondel; nederlegging van eene kroon op Vondels graf; des avonds in den stadsschouwburg vertooning van Vondels Leeuwendalers en van een blijspel van J. Alberdingk Thym (waarin de persoon van Vondel aanschouwelijk wordt voorgesteld), getiteld: De zegepraal der schoonheid.

- De groote gouden medaille des konings voor inzenders op de tentoonstelling der schilderijen enz. in Arti et Amicitiae, is dit jaar niet toegekend; de gouden medaille is toegewezen aan mej. Maria Vos, te Oosterbeek, de zilveren aan den heer J.F. Berg, te Amsterdam, de bronzen aan den heer J. Vrolijk, te 's-Gravenhage.

- In het museum Fodor zullen worden bijgezet de gravuren, etsen en teekeningen, betrekking hebbende op Amsterdam en door den heer L. Splitgerber geschonken.

Rotterdam. 23 November is M. Nyhoff in deze stad overgegaan tot de openbare verkooping der bibliotheek van wijlen dr. A. de Jager (zie onzen jaargg. 1877, blz. 72). Onder andere zeldzaamheden daarin voorkomende, verdienen genoemd: Vader ons in xx Duytse en Noortse talen, Vocabularius Latinis, Gallicis, Theutonicis verbis scriptu, een honderdtal boeken over spreekwoorden, vele taalkundige werken enz.; voorders platen, brieven van beroemde personen enz.

- Blz. 76 vestigden wij de aandacht op het Archief voor Nederlandsche kunstgeschiedenis uitgegeven onder het bestuur van Fr. D.O. Obreen. Wij doen dit thans andermaal, naar aanleiding der verschijning van de twee eerste afleveringen van het tweede deel. Onder andere belangrijke bijdragen daarin voorkomende, wijzen wij op de aanteekeningen over de Amsterdamsche plaatsnijders der xvii^e eeuw, medegedeeld door N. De Roever. Toen Romeyn de Hooghe in 1680 Amsterdam verliet om zich metterwoon in Haarlem te vestigen, waren er 110 plaatsnijders, grootendeels door hem gevormd, in 't gildeboek van St-Lucas ingeschreven.

- De kunstschilder Schipperus is vanwege den koning gelast, het kasteel van Arolsen, bewoond door des vorsten aanstaande gemalin, prinses Emma van Waldeck-Pyrmont, op doek te brengen.

- Veel bijval verwerft in deze stad eene in het Notarishuis tentoongestelde schilderij van den Antwerpschen schilder Alexander Struys, voorstellende De laatste oogenblikken van doctor Marten Luther.

- In deze stad is tot stand gekomen eene Vereeniging voor Geschiedenis en Kunst die in de bovenlokalen der Beurs (haar door de stad in gebruik gegeven) een museum gaat openen van voorwerpen die uit een oogpunt van geschiedenis of kunst waarde hebben.

Leiden. Bij A.W. Sijthoff is verschenen eene nieuwe uitgaaf van Ten Kate's vertaling van Miltons Verloren Paradijs.

's-Hertogenbosch. Alhier is eene Germaansch-heidensche begraafplaats ontdekt, waarin lagen eenige grove aschkruikjes.

- Ter gelegenheid van het jubilé der terugkomst in deze stad van het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van den Bosch, is onder andere daaraan ten geschenke gegeven geworden eene uit fijn goud gedreven kroon, van uitstekend schoon fatsoen, bezet met 400 diamanten, zoo groote als kleine; de band bevat, behalve verschillige diamanten rozetten, twee schildjes met de wapens van mgr. A. Godschalk, bisschop te 's-Hertogenbosch, en van de stad. Op den band staan prachtige bloemsieraden, die eveneens bijna geheel uit diamanten zijn samengesteld. De kroon is van boven gesloten met acht fijn gedrevene bogen; op den knoop verheffen zich vijf leliën van gedreven goud.

Utrecht. Op 's rijks munt wordt een gedenkpenning van het 3^e eeuwfeest der unie van Utrecht vervaardigd.

Grave. Er was gemeld, dat het zilveren keteltje van Maximiliaan, graaf van Buren, door deze gemeente voor 700 gl. verkocht aan den heer Lambert de Ram, te Bergen-op-Zoom, uit dezes handen voor 12,000 gl. overgegaan was aan eenen koopman in oudheden te Brussel. De heer de Ram heeft dit bericht tegengesproken en verklaard, dat het keteltje nog steeds in zijn bezit en niet te koop is.

Drongelen. Onder deze Nederlandsche gemeente zijn ter diepte van 1 meter uit den grond gehaald twee oude potten van eenvoudigen vorm die half vergane beenderen bevatteden en gehouden worden voor Germaansche urnen, waarin de asch van verbrande lijken bewaard werd.

Zaandijk. In deze Nederlandsche gemeente wordt eene tentoonstelling van... schaatsen voorbereid.

Arnhem. Juffrouw Susanna Maria Van der Vliet, wonende te Nijmegen, heeft voor de arondissements-rechtbank den eed als gezworen vertaalster afgelegd. Zij is de eerste vrouw, die in deze betrekking optreedt.

[p. 194]

Leeuwarden. Bij H. Kuipers is verschenen het eerste deel van een werk van W.B.S. Boeles, getiteld: Frieslands hoogeschool en het rijksathenaeum te Franeker, 506 blz. versierd met 10 platen. Het 2^e deel zal de levensschetsen van ongeveer 200 leeraars en ettelijke portretten bevatten.

Groningen. Onlangs vergrootte de Provinciale Groninger Courant haar formaat; thans bericht zij, dat zij eerlang haar oud formaat zal hernemen, ten verzoeke harer lezers die het grootere blad ongeriefelijk vinden.

Middelstum. In de Nederlandsche hervormde kerk zijne oude muurschilderingen ontdekt: een O.-L.-Vrouwebeeld met het kindje op den arm, een engel, een wapenbord enz. Alles is echter weer overgewit.

Lochem. Den 5ⁿ November is op het kerkhof dezer gemeente onthuld het gedenkteeken ter nagedachtenis van W.C.H. Staring (zie onzen jaargg. 1877, blz. 96), bestaande uit een ruw stuk graniet (afkomstig uit den grond van het landgoed des overledenen, De Boekhorst), versierd met een bronzen medaillon van 0^m75 in doorsnede. Het werd gemaakt door den beeldhouwer Stracké te Amsterdam.

Parijs. In het paleis der Tuileriën zal tijdelijk een museum van sieraadkunde worden ingericht, hoofdzakelijk samengesteld uit kunstnijverheidsvoorwerpen die op de algemeene tentoonstelling prijkten.

- Door den prins van Wales is aan het museum van Sevres geschonken eene grafstede uit plateel gemaakt, en welke op de wereldtentoonstelling in de Indische afdeeling prijkte.

- Te Champigny is opgericht een gedenkteeken voor de gesneuvelden in den veldslag die er 8 jaren geleden tusschen de Franschen en Duitschers werd geleverd. Het bestaat uit een gewelfden gang, uitgegraven in eenen heuvel, en die in platten grond drie zijden vormt van eenen rechthoek, ongeveer 20^m00 diep en 35^m00 breed. De twee uitgangen zijn monumentaal versierd met twee portieken van gehouwen steen. Daartusschen gaan twee trappen omhoog naar een terras dat met naaldhout beplant is en op welks midden een hardsteenen zuil staat met toepasselijk half verheven beeldwerk. Binnen in den gang, wiens gewelf van rondbogen ook uit gehouwen steen is gemaakt, zijn rechts en links zwart marmeren platen aangebracht, die in roode letters de nummers vermelden der regimenten waarvan de gesneuvelden (meer dan 3000 in getal!) hier begraven liggen. Ook Duitsche soldaten liggen er begraven; hun zerk is aangewezen met eene roode A.

- Bij Hachette is verschenen eene folio uitgave van Ariosto's Orlando furiose, vertaald door Du Pays en versierd met meer dan 500 teekeningen van G. Doré.

- In 1876-77 bestonden in Frankrijk 71,547 lagere scholen, waarvan er 9352 kosteloss onderwijs gaven. Er waren 25,418 jongens-, 29,126 meisjes- en 17,003 gemengde scholen. 51,657 scholen werden bestuurd door wereldlijke, 19,890 door geestelijke onderwijzers. Gedurende 1876-77 bezochten 2,400,882 jongens en 2,316,053 meisjes de openbare en bijzondere school. Men berekent dat ruim 600,000 kinderen van 6 tot 13 jaren buiten de school zijn gebleven. (Zie over het lager onderwijs te Parijs blz. 19.)

- De hooge regeering heeft aan de stad Parijs aangeboden, haar voor 3 millioen frank, te betalen in 6 jaren, het tentoonstellingspaleis op het Trocadero af te staan.

- Er was aangekondigd, dat te Parijs een troep van 50 kinderen, tusschen 8 en 14 jaren oud, tooneel- en dansvoorstellingen zou komen geven. De prefect van politie heeft ze verboden. De troep is daarop naar Londen vertrokken.

- De waarde van de boekwerken die in deze stad verschijnen bedraagt jaarlijks ongeveer 60 millioen frank, waarvan 1/4 op den uitgever Hachette komt, die niet minder dan 5000 menschen bezig houdt. Twee of drie uitgevers hebben ieder eenen omzet van meer dan 3 millioen frank, een twaalftal van 1 millioen en meer. Van die 60 millioen bedraagt de winst der uitgevers ongeveer 6 millioen. Het schrijversloon bedraagt niet meer dan 4 millioen. Voor 15 millioen frank aan boeken wordt jaarlijks uit Frankrijk uitgevoerd, terwijl de invoer slechts tusschen 4 en 5 millioen bedraagt. Daarvan maken de Engelsche boeken alleen 1/3 gedeelte uit.

- Het paleis van justitie, dat gedeeltelijk door brandstichters werd verwoest in 1870, gedurende het schrikbewind van de Commune, is thans nagenoeg geheel hersteld. In het groot portaal is, vervaardigd door Chapu, op een voetstuk van geel graniet een wit marmeren beeld van den beroemden rechtsgeleerde en staatsman Berryer geplaatst, tusschen twee zinnebeelden (ook van wit marmer), de gerechtigheid en de trouw voorstellende. Over Berryers beeld staat dat van Malesherbes, den geguillotineerden advocaat van Lodewijk XVI. Laatstgenoemd beeld bleef in den brand van 1870 gespaard.

- Een van de schoonste voortbrengselen der Italiaansche beeldhouwkunst op de wereldtentoonstelling, de Jeuner van Monteverde, is voor 80,000 fr. gekocht door de hertogin di Galliera uit Genua.

- In Parijs zijn proefnemingen gedaan met electriek licht toen de sneeuw de lucht verduisterde; de weerspiegeling van het licht op de sneeuwvlokken verdreef de duisternis op den grond en in de lucht. Men gaat ook de kracht van het electriek licht beproeven op mist die voor gaslicht ondoordringbaar is.

Vendée. Te Jart is het graf van een Romeinschen pretoriaan of legioensoldaat gevonden, bevattende onder andere een looden helm en eene werpspier met looden ring (rondelle).

Tours. Dumaigne's model voor een standbeeld van Rabelais is bij prijskamp bekroond. Het wit marmeren beeld moet tegen 1 Augustus 1879 gereed zijn.

Montpellier. De heer Brayas heeft zijne fraaie verzameling schilderijen ten geschenke gegeven aan het stedelijk museum. Tusschen de schilderijen bevinden zich niet minder dan zeventien portretten van den gever, geschilderd door Courbet, Delacroix, Ricard, Glaize, Cabanel en anderen.

Geneve. Buiten eene eikenhouten uit één stuk gemaakte boot die 7^m50 lang, 0m65 breed van achteren en 0^m55 van voren is, zijn aan het meer van Neufchatel nog gevonden een agaat (uit den steentijd) en een meesterlijke gouden oorring uit het bronstijdperk. (Zie blz. 172.)

Londen. In plaats van F. Grant (zie blz. 180) is tot voorzitter der Royal Academy benoemd Frederik Leighton, geboren in 1830 te Scarborough en die studeerde te Rome, Berlijn, Frankfort, Florence, Brussel en Parijs. Tot zijne meestbekende schilderijen behooren Cimabue (gekocht door Engelands koningin), Dante in ballingschap, Orpheus in den Hades, Romeo en Julia, Liederen zonder woorden, De ster van Bethlehem, Michel Angelo, Ariadne, Elektra aan het graf van Agamemnon, Clytemnestra enz.

- De Engelschman Paterson die de IJslandsche zwavelmijnen heeft gepacht, verdient daarmede ongehoorde schatten. De zwavelerts bevat 95% zuivere zwavel.

- De uitgever Murroy vereenigt jaarlijks de voornaamste boekhandelaars van Londen en andere steden waarmede hij zaken doet, aan eenen maaltijd in de taverne Albion, te Londen. Het is de gewoonte, dat de genoodigden, na afloop van den disch, bij hunnen gastheer inschrijven op de nieuwe werken die hij doorgaans onder de pers heeft. Op den maaltijd dezes jaars, heeft Murroy de gansche eerste oplaag van een nog niet gehe afgedrukt nieuw werkvan Smiles (5000 exemplaren)

[p. 195]

verkocht, terwijl hem tevens reeds 2000 exemplaren van de tweede uitgaaf werden besteld. Het bedoelde werk is de levensgeschiedenis van Robert Dick, den bakker van Turvo. (In onzen jaargg. 1877, blz. 43 en volgende, komt een uittreksel uit een werk van Smiles voor.)

- De heer Griffith heeft uitgevonden eene nieuwe witte verfstof waarmede hij het schadelijk loodwit wil vervangen. Zij dekt nog beter dan loodwit en kan weerstand bieden aan het weder.

- Dusgenaamde autotype-afbeeldingen van de teekeningen der oude meesters die zich bevinden in de koninklijke bibliotheek te Windsor gaan met vergunning van de koningin uitgegeven worden door sir Coutts Lindsay, in 4 portefeuilles; de twee eerste zullen bevatten 100 teekeningen van Lionardo, de derde de teekeningen van Rafaël en Michel Angelo, de vierde teekeningen van oudere Italiaansche meesters, Dürer, Claude enz.

- De bekende Engelsche kunstliefhebber John Henderson, dezer dagen overleden, vermaakte aan Oxford zijn Estruscisch aardewerk en aan de National Gallery zijne schilderijen waaronder de Alchimist (1643) van Sorgh en twee andere stukken dezes meesters, een fraaie Van der Capelle (1635), vier van Wijnants, een uitstekende S. Ruisdael, een buitengewoon fijne Berchem, een zeldzame Van Craesbeek, een Pynacker, P: Tijssens, W. Hondekoeter, A. Van der Neer, Van Goijen, een bekoorlijk gezicht op eene Hollandsche vaart van Van Os den jonge, twee Cuijps, J. Wouwermans, A. Van Ostade, A. en W. Van de Velde, Van der Heijde, een Teniers enz.

- In verband met hetgeen door ons is medegedeeld op blz. 107 over wat men noemt de belangrijke uitvinding van Lockyer, halen wij hier thans het bericht aan, volgens welk de Engelsche geleerde zou hebben bevonden, dat er in de schepping maar één element bestaat, namelijk zuurstof. Alle andere zoogenaamde enkelvoudige hoofd- of grondstoffen zouden niets zijn dan samengestelde lichamen, welke ontleed worden door en bij voldoende hitte. Naar het schijnt heeft Lockyer met behulp van een sterken electrieken stroom en bij zeer felle hitte goud vervluchtigd, dat alsdan niet meer zijn eigenaardig spectrum vertoonde, maar de lijnen van zilver, natrium of waterstof.

Berlijn. De beroemde hoogleeraar in de heelkunde dokter S. Langenbeek heeft aan de hoogeschool de mededeeling doen aanplakken, dat hij zijn college dit jaar niet kan houden, daar het lokaal waarin hij zijne colleges gaf zoo bouwvallig is, dat hij zijn leven en dat zijner toehoorders er niet aan wagen wil.

- Op de 21 hoogescholen in Duitschland zgn 18,600 studenten. Het grootste getal is te Leipzig: 2861; dan volgt Berlijn met 2569, terwijl er te Bonn, Breslau, Munchen en Tubingen meer dan 1000 studenten zijn.

- De 22 onderwijzersvereenigingen in Duitschland tellen ruim 30,000 leden.

- In deze stad is onder voorzittersschap van dr. R. Jannasch eene Vereeniging voor handels-aardrijkskunde gevestigd die een museum aanleggen en practischen raad en voorlichting verstrekken wil aan alle handelslieden die Duitschland zullen verlaten.

- Het marmeren voetstuk voor een standbeeld van prins von Bismark is geplaatst.

- Van G. Hensel is onder den titel Der Familie Mendelssohn een belangrijk werk verschenen, welk ook wetenswaardige bijzonderheden bevat over den toestand der joden in Duitschland in het midden der vorige eeuw. Onder Frederik Willem I waren de joden te Berlijn verplicht de wilde beren te koopen, die op des konings groote jachtpartijen werden gedood. Frederik-de-Groote dwong hen, als zij trouwden, tot vastgestelde prijzen, porselein te koopen uit de nieuwe koninklijke fabriek te Berlijn en zij mochten dan niet zelven uitzoeken wat zij wilden hebben, maar moesten aannemen wat hun gegeven werd; natuurlijk waren dit artikelen, waarmede de fabriek anders bleef zitten. Zoo werd Mozes Mendelssohn genoodzaakt twintig massief porseleinen levensgroote apen te nemen, waarvan eenige tot heden in de familie bewaard zijn. (Zie over Frederik-den-Groote en de voormelde koninklijke porseleinfabriek onzen jaargg. 1875, blz. 49.)

- Buhnen Almanach voor 1879 meldt, dat er in de wereld 400 Duitsche schouwburgen bestaan, met een personeel van 7000 personen wier namen allen in den almanak gedrukt zijn.

- Het bestuur van 't Pruisisch rijksarchief laat lichtteekeningen vervaardigen van 400 keizerlijke besluiten en andere stukken van de viii^e tot de xvi^e eeuw. Het werk zal plaats hebben onder de leiding van den hoofdarchivaris von Sybel; de kosten zijn begroot op 120,000 frank. De lichtteekeningen zijn in de eerste plaats bestemd voor de hoogeschoolbibliotheken.

Munchen. Voor een in deze stad uitgeschreven prijskamp van tooneelletterkunde werden ontvangen 192 treur-, 125 blijen 119 tooneelspelen.

- In 1879 zal in deze stad eene internationale tentoonstelling van kunst worden gehouden.

- Koning Lodewijk van Beieren, die reeds zoovele fraaie kasteelen bezit, doet er tegenwoordig een bouwen, hetwelk al de overige in pracht overtreffen zal, en wel in de Beiersche Alpen, op het eiland Herrenwoorth, te midden van het schoon gelegen meer Chiemsoe. Het gebouw zal eene navolging zijn van het paleis te Versailles. Niet eerder dan binnen 15 jaren zal het geheel voltooid kunnen zijn en de kosten worden op ongeveer 40 millioen frank geschat.

Wernigerode. De archivaris Jacobs heeft in de grafelijke boekerij gevonden het door Luther zelf opgestelde Marburger agenda voor 1527.

Stade. Onlangs vertoonde doctor Weiss in eene vergadering onderandere de volgende voorwerpen, gevonden in twee Hunnebedden te Wahrsow (in het vorstendom Ratzeburg): 2 aschkruikjes, een eikenhouten peilschacht, een ijzeren gordelhaak, een dito speerpunt, een dito mes met eene wollen stof omwonden, 25 bronzen knoopen, 2 bronzen dubbele knoopen, een bronzen zwaard van 0^m63 lengte, aan de twee kanten scherp en met een houten handvat, kleine stiften en eenige houtskolen.

Hamburg. Reeds jaren geleden werd in de nabijheid van Edemissen en Oedesse bij Peine een gat van 240 voet geboord, waaruit petroleum te voorschijn was gekomen. Hamburgsche ondernemers zijn thans bezig een gat te booren dat reeds 600 voet diep is, in de verwachting dat zij eene rijk vloeiende petroleumbron zullen vinden.

- In den prijskamp voor het bekomen van ontwerpen van een beeld van Lessing is F. Schaper uit Berlijn bekroond met een zittend beeld.

Ludwigsburg. Aan het geboortehuis van dr. F. Strauss gaat dezes bronzen borstbeeld worden geplaatst, vervaardigd door Paul Muller.

Konigschutte. Een werkman met name Ditman, in deze stad, heeft verscheidene borstbeelden uit steenkool gemaakt, waaronder een zeer fraai van keizer Wilhelm, dat door het gemeentebestuur is aangekocht.

Stuttgart. Dr. A. Van der Linde heeft in het licht gegeven: Gutenberg. Geschichte und Erdichtung aus den Quellen nachgewiesen waarin hij beschouwingen levert over de uitvinding der boekdrukkunst en de bekende aanspraken der stad Haarlem nader weerlegt. In het tweede deel van het boek komt eene uitgebreide omwerking van des schrijvers bekende Coster-

[p. 196]

legende voor; het bevat ook eene autobiographie, in Nederlandsche taal.

Weimar. Prof. Donndorf heeft in de groothertogelijke bibliotheek teruggevonden de oude oorspronkelijke vorm van Schillers beroemd borstbeeld door Dannecker geboetseerd.

Weenen. Op het kasteel van Praag zijn de volgende schilderijen uit den hoek gehaald, welke toebehoord hebben aan aartshertog Leopold Wilhelm van Oostenrijk, die ze te Antwerpen liet koopen

kerk van St-Germain-l'Auxerrois.

toen in deze stad de schilderijenverzameling van George Vilgiers, hertog van Buckingham, minister van Karel I, geveild werd: Diana en Acteon, van Titiaan, Loth uit Sodoma vluchtend, Hagar en Ismaël, Abraham en Rebecca, Esther en Ashaverus, Suzanna en de grijsaards, Centuri, alle van Paul Veronese, het portret van lady Vaux, door H. Holbein, David en Abigail, eene kopie naar Patma, 5 Bassano's, een Leandro Bessano, 2 Feti's. Al deze stukken, die namelijk op zolders stonden en lagen, zijn vrij sterk beschadigd. Buitendien bevatte het voornoemde kasteel een Adam en Eva en eene Hertenjacht met keizer Maximiliaan en den Keurvorst van Saksen, door Cranach, eene Bekoring van Antonius, door Lucas van Leiden, eene Bekeering van Paulus, door Pieter Breughel (van 1567), een Laatste oordeel, van F. Floris (van 1565), waarvan de tegenhanger zich in het museum te Brussel bevindt, benevens stukken van den Fluweelen Breughel, Cornelis Vroom, Roeland Savery, Paul De Vos, Frans Frank, Wolfvoet en Willem Van de Velde. Geheel deze belangrijke kunstschat, waarvan men het bestaan niet vermoedde, zal naar het nieuw museum te Weenen worden overgebracht.

Olympia. Dato 17 November wordt melding gemaakt van het vinden van oude hooggewerkte friezen van 0^m70, voorstellende vechtende mannen, uit kalksteen vervaardigd en beschilderd, een bronzen beeldje en een bronzen opschrift. (Zie blz. 92 van dezen jaargang.)

Australië. De Illustrated Australian News geeft in eene harer laatste afleveringen eene beschrijving en afbeelding van een Eucalyptus amygdalina, door de Australiërs beschouwd als de grootste boom ter wereld. Hij staat te Fanshaw, in het district Dandenang; van den grond tot aan de onderste takken heeft de stam eene lengte van 115^m08 en tot aan den top meet hij 131^m06. (Antwerpens Lieve - Vrouwetoren is dus slechts 17^m84 ½ hooger dan deze reus uit het plantenrijk.)