De Vlaamsche School. Jaargang 23

Kroniek.

Antwerpen. Wij roepen nogmaals de aandacht op het werk van den heer Ed. G.J. Gregoir, getiteld Panthéon musical populaire. Het onlangs verschenen zesde deel, behelzende de geschiedenis der opera te Antwerpen en te Brussel, is vooral belangrijk. Het beslaat ruim 200 blz. dichtgedrukten tekst en bevat een echten schat van bijzonderheden en feiten, die men stellig nergens elders zoo volledig bijeenverzameld en geleidelijk uiteengezet vinden kan. De prijs van het boek is slechts 3 fr.

Mechelen. Stads archivaris heeft de noodige stukken verzameld voor het uitgeven eener volledige beschrijving en geschiedenis van 't voormalig paleis van Margaretha van Oostenrijk, waarin thans het gerechtshof is gevestigd. Dezelfde ambtenaar heeft belangrijke bescheiden bijeengebracht betreffende den handel in gouden leder, de Mechelsche klokkengieters en den brand van St.-Romboutstoren in 1687.

- De heer Ferdinand Werbrouck heeft het portret zijns vaders, geschilderd door Wiertz, aan het stedelijk museum nagelaten, benevens eene schilderij (welke hersteld is moeten worden), waarop de oude Antwerpsche vischmarkt is afgebeeld.

Turnhout. In de Sint-Pieterskerk, in de kapel van het H. Sacrament en in O.-L.-V.-kapel, zijn twee ramen van geschilderd glas geplaatst, vervaardigd door den heer Lévêque, van Beauvais. Het eene raam, geschonken door den heer Ant. Van Genechten, te Turnhout, stelt zinnebeelden uit het oude en nieuwe testament voor; op het andere raam, geschonken door den heer Glenisson vader, te Turnhout, zijn de 15 mysteriën van den Rozenkrans afgebeeld.

Brussel. De firma Bruylant-Christophe en c^o is de uitgaaf begonnen van de Histoire parlementaire de la Belgique de 1831 à 1880, bewerkt door den heer Louis Hymans en, met des vorsten vergunning, aan Z.M. den koning opgedragen.

- De bekende schouwburgbestuurder Strakosch heeft Mej. Estello de la Mar, die uit eene beurs van den koning van Holland bij Georges Cabel leerde zingen, aangenomen voor eene kunstreis door Europa en Amerika, die 5 jaar zal duren, tegen eene jaarwedde van 40,000 fr.

- De heeren L. Everaert en J. Bouchery kondigen de verschijning aan eener Geschiedenis van Klein Waalsch Brabant, omvattende de gemeenten Pepingen, Bellingen, Beert, Bogaarden, Leerbeek en de abdij van Cantimpré, opgeluisterd met twee platen door C. T'Felt. Prijs: 2 fr., vrachtvrij besteld.

Leuven. Op de laatste bijeenkomst der jury had de beoordeeling plaats van 28 modellen van standbeelden, bestemd voor de onderste nissen der stadhuistorentjes. Deze standbeelden zijn geacht personen voor te stellen welke tot den stamboom van Christus behooren. Zij werden vervaardigd door de heeren gebroeders Goyers, G. Pasteels, J. Courroit, F. Vermeylen, L. Raynaud, E. Godts, V. Petré en L. Van Emelen. De jury heeft 20 modellen goedgekeurd en er 8 nieuwe gevraagd. Ook werd goedgekeurd het model van den heer Smeesters voor het standbeeld van Lambertus Balderik, graaf van Leuven.

Gent. Het 23^e deel der Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen door de heeren F. De Potter en J. Broeckaert is verschenen, en bevat de monographieën der eerste gemeenten van 't land van Waas: Bazel, Belsele en Beveren.

Eene halve eeuw is er verloopen sedert dat Van den Bogaerde, arrondissementscommissaris te St.-Nicolaas, zijn bekend werk: Het Land van Waas, in het licht gaf. Voor dien tijd was het niet zonder belang: de geschiedschrijver De Bast noemde het een model van statistische beschrijving, maar wij aarzelen niet te zeggen, dat het niet meer voldeed aan de tegenwoordige noodwendig-

[p. 144]

heid. Het Land van Waas bestaat uit drie boekdeelen; het werk van De Potter en Broeckaert zal er tien tellen, voor welke de schrijvers niet alleen de archieven van den Staat, te Brussel en te Gent, het archief der stad, der gemeenten en parochiekerken hebben geraadpleegd, maar ook de archieven van 't bisdom van Gent, van het Noorderdepartement te Rijssel, van de voormalige abdij van Rozenberg, te Waasmunster, en de talrijke en belangvolle bescheiden, bewaard bij de groote familiën des lands van Waas, als bij den baron de Neve, te Waasmunster, en vooral de rijke verzameling geschiedkundige bescheiden, die bewaard worden op het kasteel van den graaf Vilain XIV, te Bazel.

St-Nicolaas. De heer A. De Wilde heeft het portret geschilderd van de eerw. overste der gasthuisnonnen alhier, haar aangeboden namens een aantal inwoners dezer stad, ter gelegenheid van den 50ⁿ verjaardag harer inwijding.

- De stadsbouwmeester Ed. Serrure heeft te Parijs, in het gesticht voor nijverheidskunst, een eeremetaal van 2^e klasse en een diploma bekomen, voor zijn werk over klassieke bouwkunde, voorzien van een aantal door hem zelf geteekende platen.

Dendermonde. In de kerk der gemeente Wichelen, gebouwd onder de leiding van den heer Ed. Serrure, stadsbouwmeester van S^t.-Nicolaas, beschildert de heer J. Janssens, van voormelde stad, het koor; het middenvak is bijna voltooid en stelt Christus zegenende voor, gehuld in een wit en rood gewaad. De voorstelling bezit over het geheel een oprecht godsdienstig karakter.

Doornik. Bij eene nieuwe rangschikking der boeken van de stadsbibliotheek, heeft men de volgende handschriften gevonden, welke niet vermeld waren in den catalogus: 1^o Vitae plurimorum sanctorum confessorum (dagteekent van de xiii^e eeuw en komt uit de S^t-Martensabdij, te Doornik; werd in 1863 gekocht te Gent, in de veiling der boekerij van den leeraar Van Alstein); 2^o een prachtig gebedenboek, geschreven op fijn perkament, rijk afgezet in kleuren (dagteekent, volgens schatting, van de xiv^e eeuw); 3^o Registre des vestures, professions, prémisses et morts des religieux de l'abbaie de S^t. Martin, à Tournai (foliant van 570 blz., geschrift van de xviii^e eeuw; de inhoud omvat de tijdruimte tusschen 1742 en 23 Maart 1799; er komen wetenswaardige bijzonderheden in voor, nopens wat er in de abdij en in Doornik is voorgevallen na de Brabantsche omwenteling); 4^o een foliant (geschrift van de xvii^e eeuw) over de halsrechtingen die in 't verloop van eenige eeuwen te Doornik hebben plaats gehad (opgesteld in de Fransche taal).

Buitenland.

's-Gravenhage. In den laatsten tijd werd het museum van hedendaagsche kunst verrijkt met de volgende schilderijen: Het voormalig weeshuis der hervormde diaconie te 's-Hage, door B.J. Van Hove, geschonken door wijlen H.M. de koningin; Het verdachte huis, door C. Rochussen; In het bosch, door J. Van de Sande Bakhuijzen; Het binnenbrengen van het wrak, door jonkheer E. Van Heemskerck van Beest. De drie laatstgenoemde stukken gekocht op de Rotterdamsche tentoonstelling van 1876. Het museum telt thans 31 schilderijen.

- Volgens eene mededeeling van den heer J.A. De Bergh, in 't dagblad het Vaderland, zou door den neer J. Van Speybrouck, in deze stad, voor eene geringe som, eene oude bevuilde schilderij, groot 1^m70 op 1^m50, gekocht zijn, die, na schoonmaak, gebleken is een stuk van Paulus Potter te wezen, veel voortreffelijker dan al de tot hiertoe van dezen meester bekende gewrochten. Er is op afgebeeld een jonge stier, die door zes honden wordt nagezet; een dezer heeft het dier bij de tong gegrepen, een zwijnshond zit hem op den rug, een derde hangt hem aan den buik, terwijl een vierde hond door den stier tegen eenen boom te pletter gedrukt wordt. Het stuk is geteekend: Paulus Potter pinx. Anno 1646.

Groningen. Het instituut voor doofstommen, in 't jaar 1790 in deze stad gesticht, heeft een verslag openbaar gemaakt, waaruit blijkt dat het gedurende zijn 87-jarig bestaan, 1199 doofstommen opnam. Daarvan werden 950 bekwaamd om in de samenleving te verkeeren, 61 werden weggezonden om bijzondere redenen, 51 wegens bekrompene verstandelijke vermogens, 19 wegens zinneloosheid, 20 wegens aanhoudende ziekelijkheid, terwijl er 98 in het gesticht stierven.

Parijs. Frankrijks nationale bibliotheek heeft van den hertog de la Tremoille ten geschenke ontvangen, een handschrift, in het jaar 1250 te Saint-Denis gemaakt. Het bestaat uit 67 bladzijden perkament en bevat eene levensschets van den heiligen Denis en de geschiedenis van het hem gewijde klooster, benevens een dertigtal zeer eigenaardige schilderingen.

- Een der grootste bazars der Fransche hoofdstad, geheeten Les grands magasins du Louvre, was, om het volk aan te lokken, op den inval gekomen, echte schilderijtjes toe te geven aan al wie voor een zeker bedrag goederen in zijne magazijnen kocht. Te dien einde hadden de eigenaars van den bazar eene overeenkomst gesloten met twee schilders, de heeren Alexandre en Schuttenbach, voor het leveren van verscheidene honderde schilderijtjes van eene hand groot, voorstellende zons-opgangen en ondergangen, maanlichten, landschapjes, zeegezichtjes enz. De schilders hadden vooraf een zeker getal stalen of modellen moeten zenden, welke goedgekeurd waren geworden door de heeren Chauchard en Henriot, die vanwege de eigenaars van den bazar als keurmeesters aangesteld waren. Hoeveel honderde schilderijtjes er reeds gemaakt werden is ons niet bekend; maar de eigenaars van den bazar beweren thans, dat de laatst afgeleverde dozijnen niet voldoen, dat zij slecht geschilderd zijn, en zij hebben mitsdien een proces ingespannen tegen Alexandre en Schuttenbach, ten einde de met hen geslotene overeenkomst te doen verbreken. De schilders willen daarin niet toestemmen; zij houden staan, dat hun werk, vergeleken aan de goedgekeurde modellen, niets te wenschen overlaat. In afwachting deze zaak haar verder beloop hebbe, heeft de voorzitter der Parijsche rechtbank de geweigerde schilderijtjes onder zegel doen stellen.

Stockholm. Binnen kort zal een lyrisch drama worden opgevoerd, waarvan de koning van Zweden en Noorwegen de schrijver is. Het draagt voor titel: Minne frau Upsala. De muziek is van Ivar Hallstrom.

Moscou. Mevrouw Nilsson, de vermaarde zangeres, heeft alhier eene verbintenis gesloten, volgens welke zij 7000 frank zal betaald worden voor iedere vertooning,