De Vlaamsche School. Jaargang 23

Kroniek.

Antwerpen. In den wedstrijd van 't genootschap Jan-Frans Willems werd de 1^e prijs toegewezen aan het verhaal Geerte, van W. Otto, te Amsterdam, de 2^e, aan het verhaal Lize, van mev. Lamping-Bosse, te Utrecht. De stukken van de heeren J. Boomers (Amsterdam), P. Van der Veen (St.-Maarten) en L. Janssens (Antwerpen) bekwamen eervolle meldingen.

- De heer Rob. Bosschaert van Bouwel heeft aan de tooneel- en zangafdeeling van den Burgersbond een vaandel geschonken, geborduurd door den heer Daenen. Het Ceciliabeeldje, dat het stuk versiert, is gemaakt door den beeldhouwer F. De Vriendt, de stok door den zilverdrijver K. Dutienne.

- Een Nederlander, P.C. Van den Eerenbeemt, sedert verscheidene jaren te Rome gevestigd, Piazza Borghese 79-91, verzendt rechtstreeks aan heeren bestellers, vrachtvrij per post, tegen bank- of postwissels, phothographiën en phototypiën en oleographiën. De lichtteekeningen bestaan vooral uit: portretten van Z.H. den Paus, costumen, gezichten, monumenten,

[p. 11]

klassieke beelden en schilderstukken, onder andere uit het Vaticaan, de villas Albano, Ludovisi, Este enz. Prijzen der photographiën per dozijn: 2 fr., in adreskaartformaat; 4 fr., in stereoscopenformaat; 18 fr., in groot formaat. In waterverf gekleurde phothographiën kosten het dubbel. Albums in linnen band van 5, 11, 16 en 35 fr. volgens het formaat en het getal platen. Ten gerieve onzer lezers, zullen wij ons gaarne gelasten, de bestellingen die zij den heer Van den Eerenbeemt zouden willen doen, aan hem over te zenden.

- J.E. Buschmann gaat eene volksuitgave der Volledige werken van Th. Van Ryswyck drukken, tegen 20 centiemen de aflevering. Alles te zamen, zullen er ongeveer 35 afleveringen verschijnen.

- Den 17ⁿ Januari herdacht de Koninklijke Harmonie Felicien David (zie 1876, blz. 147), door de uitvoering, onder medewerking van den Grisarskring, van mej. C. Cordier en de heeren E. Cabel en J. Nee, van stukken uit de volgende gewrochten des toonzetters: Lalla-Rouck, Herculanum, Christophe Colomb, Le Désert, enz.

- De commissie, aangesteld door den minister van binnenlandsche zaken, heeft, als nuttige boeken voor de jeugd, de Vaderlandsche liederen en het Panthéon musical populaire van den heer Ed. Gregoire in haren catalogus van prijsboeken gebracht. La Brabançonne, van denzelfden schrijver, wedervoer gelijke onderscheiding.

- De schilderij van F. Snyders, Zwanen en honden, in het museum, n^r 835, door ons in 1865, blz. 9, in plaat medegedeeld, gaat hersteld worden.

- Het Aardrijkskundig genootschap looft eenen prijs van 500 fr. uit, gegeven door den heer baron van de Werve en van Schilde, voor de beste en voldoende geachte levensschets van eenen reiziger, door afkomst of geboorte tot de provincie Antwerpen behoorende en die door zijne werken en ontdekkingen tot de bevordering der aardrijkskunde heeft bijgedragen, wezende tevens de aandacht der mededingers gevestigd op de Antwerpenaren Pieter Van den Broecke (1580), J.B. Grammaye, J.A. Coble (1682), F. Solvyns (1760). Een andere prijs van 500 fr. is te verdienen met eene beschrijving der Azorische-eilanden, alias Vlaamsche- of Terceira-eilanden, in verband met hunne volkplanting, van uit een Belgisch oogpunt beschouwd. Mededingende stukken in te zenden vóór 31 December 1877 aan den secretaris, Van-Leriusstraat, 37. De mededingers hebben de keus tusschen de Fransche en de Vlaamsche taal. De schrijvers mogen hunnen naam en hunne woonplaats slechts opgeven in een verzegeld briefje, gevoegd bij hunne stukken. Overtreding van die bepaling kan uitsluiting ten gevolge hebben; van het bekroonde gedrukte werk ontvangt de schrijver 50 exemplaren.

In de eerste algemeene vergadering van het genootschap, op 14 Januari, ten stadhuize, hield de heer L. Delgeur eene voordracht over den Slavenhandel.

Mechelen. Met ondersteuning van het rijk is voor 't museum aangekocht de plaasteren groep van J. Tuerlinckx, Onderricht in het fluitspel. De schilderij van Luc. Franchoys den jonge, Paus Honorius III, den regel van de Karmelietenorde goedkeurende, is verdoekt geworden.

Turnhout. In den laatsten tijd is de verzameling oudheden van den heer W.J.F. Van Genechten verrijkt met het volgende: eenige oude Egyptische voorwerpen, eene Japansche telloor van dusgenaamd eierschaalporselein, vier oude Perzische tellooren, eene oude Rouaansche ovalen schotel met figuren, een scodella van de beste Italiaansche school, enz.

Brussel. Blijkens opgaven, openbaar gemaakt door de commissie van statistiek, telt België 3,058,807 inwoners die Vlaamsch, 2,274,200 inwooners die Waalsch of Fransch en 43,179 inwooners die Duitsch spreken.

- Binnen kort zal de bouw van het paleis voor schoone kunsten, volgens de plannen van A. Balat, in aanbesteding gesteld worden. De kosten zijn geschat op 3 millioen. De voorgevel, in de Regenciestraat, zal 63 meters lang zijn. De grondvesten worden reeds uitgevoerd.

Gent. Met het onlangs afgedrukte 4^de deel is de belangrijke Geschiedenis der stad Kortrijk, van Frans De Potter, thans volledig verschenen. Het vierde deel beschrijft de voor Kortrijk gewichtige gebeurtenissen, voorgekomen sedert de regeering der graven van Vlaanderen tot in den dusgenaamden Franschen tijd. Het bevat ook verscheidene levensschetsen en is opgeluisterd met portretten en andere platen. De vier deelen, te zamen bij den schrijver genomen, kosten 22 fr. Uitgever: C. Annoot-Braeckman. Met de voltooiing dezer geschiedenis heeft de heer De Potter een veelomvattenden arbeid ten einde gebracht die ook voor de algemeene vaderlandsche historie zijn nut hebben zal. Onder welwillende vergunning van den verdienstelijken schrijver, ontleenen wij aan zijn werk de levensschets van Roeland Savery, op bladz. 9.

- Mev. weduwe Minard is in onderhandeling met het gemeentebestuur, om de merkwaardige verzamelingen van oudheden, nagelaten door haren echtgenoot, aan de stad te verkoopen. (Zie onzen jaargang 1875, blz. 165.) Naar het schijnt zou Rothschild, van Parijs, aan mev. Minard voorstellen tot aankoop hebben gedaan.

Dendermonde. De Oudheidkundige Kring gaat in druk uitgeven eene verzameling van staatsschriften betrekkelijk de stad en het voormalig land van Dendermonde. Zij zal, onder andere, over de jaren 1039 tot 1214, belangrijke akten bevatten.

IJper. Het gemeentebestuur laat de archiefstukken der xvi^e eeuw inbinden. Zij bestaan uit de volgende oorkonden: brieven der afgevaardigden van IJper bij de staten-generaal, 12 deelen; brieven der afgevaardigden bij de staten van Vlaanderen, 6 deelen; stukken over de Nederlandsche staten-generaal, 6 deelen; stukken over de statenvergadering van Vlaanderen, 3 deelen; brieven van Willem van Nassouwen en stukken hem aangaande, 3 deelen; stukken over Don Juan van Oostenrijk en brieven van dezen prins, 3 deelen; stukken van de onderhandeling der staten-generaal met den hertog van Anjou, 3 deelen; stukken over de Pacificatie, 2 deelen; brieven van voorname personen der xvi^e eeuw, zooals La Noue, De Lalaing, Valentijn van Pardieu, Marnix van St-Aldegonde, de graaf van Bossu, Pieter Van Melun, Gillis van

[p. 12]

Berlaimont, prins Jan Casimir, Lodewijk van Requesens en anderen, 4 deelen; stukken over Vlaanderen in 't algemeen, 4 deelen; stukken en brieven over Fransch-Vlaanderen, 4 deelen.

Iseghem. Het gezelschap Voor taal vereenigd looft de volgende prijzen uit: a. 100 fr., voor een gedicht ter herdenking van Leopold I (1831-65); b. 100 fr., voor eene geschiedkundige schets der Vlaamsche beweging, bijzonderlijk sedert 1860 (letterkunde, schoone kunsten, werken en streven van verdienstelijke mannen, bonden, congressen en volksvoordrachten enz.); c. 100 fr., voor een romantisch verhaal uit het Westvlaamsche leven onzer dagen. De mededingende stukken in te zenden vóór 1 Juli 1877 aan den heer secretaris Ad. Veranneman, te Iseghem, vergezeld van een verzegeld briefje, dat den naam en de woonplaats van den schrijver opgeeft.

Leuven. In 1875-76 telde de hoogeschool 1147 studenten.

- In den liederenprijskamp van het Davidsfonds werden prijzen toegekend aan stukken van de volgende schrijvers: E. Willems, te Brugge, P.K. Sneyseone, te Wambeeck, F. Rosel, te Mechelen, A. Joos, te S^t-Nicolaas, L. Lowet, te Aarschot, H. de Graaff, te Antwerpen, J. Michiels, te Hamme, A. Walgrave, te Gent, Van Hamme en een ongenoemde. Keurmeesters waren de heeren Hendrickx, te Wilsele, D. Claes, te Hasselt en Verriest, te Rousselare.

Hasselt. De herstellingswerken aan de St.-Quintenskerk vorderen goed. Voor de muurschilderingen, in de doopkapel uit te voeren door den heer G. Guffens, zal het rijk 10,000, de kerkfabriek 7000, de provincie en de stad ieder 1500 fr. geven.

Bergen. De heer L. Devillers, de nieuw benoemde stedelijke archivaris, houdt zich ieverig onledig met de rangschikking der vrij talrijke gemeente-archieven. Het oudste archiefstuk is een charter van 1201. De voor de geschiedenis belangrijkste oorkonden zullen gedrukt worden.

Buitenland.

Utrecht. Het getal studenten aan de hoogeschool over 1877 bedraagt 517.

- Vrouwen, die veel op naaimachines werken, klagen over hartkloppingen, benauwdheden en groote vermoeienis in de beenen. Thans wordt gemeld, dat D.W. Van Rennes, te Utrecht, een klein werktuig uitgevonden heeft, dat door gaskracht gedreven wordt (ééne gas-pit met Bunsenschen brander) en waarmede op de gemakkelijkste wijze naaimachines in werking gesteld worden. De kosten zouden slechts zijn 9 centen per paardenkracht per uur. De prijs der werktuigjes is 70 gl.

Haarlem. Prijsvragen van Teylers genootschap: 1^o Critische behandeling van P.C. Hoofts' Nederlandsche Historie, waarin de bronnen, die hij gebruikt heeft, en de wijs waarop hij die heeft gebruikt, beschreven en beoordeeld worden, en inzonderheid die berichten welke hij aan onuitgegevene bescheiden en aan mondelinge overleveringen heeft ontleend, worden getoetst aan hetgeen elders bekend is; 2^o Critisch overzicht van hetgeen overal sedert 1859 voor en tegen de leer der autogenesis of generatio spontanea is aangevoerd geworden. De prijs voor het besten voldoend gekeurd antwoord op ieder dezer vragen is 400 gl. De verhandelingen, in te zenden vóór 1 April 1878 aan het fundatiehuis van P. Teyler Van der Hulst, te Haarlem, moeten in het Nederlandsch, Fransch, Engelsch of Hoogduitsch goed en leesbaar met Latijnsche letter geschreven zijn door eene andere hand dan die van den opsteller, zonder naam en alleen met eene zinspreuk onderteekend, voorzien van een verzegeld briefje, dezelfde spreuk ten opschrift voerende en van binnen den naam en de woonplaats des schrijvers behelzende.

Op de prijsvraag in het vak der dichtkunde, waarvoor de termijn van inzending tot 1 April 1876 openstond, zijn geene antwoorden ingekomen.

De ‘wetenschappelijke historische beschrijving van Noord-Nederlandsche gildepenningen,’ van J. Dirks, te Leeuwarden, werd bekroond.

Zalt-Bommel. De groote toren alhier, een van Hollands merkwaardigste gebouwen, gaat hersteld worden onder de leiding van den bouwkundige J. Gosschalt, van Amsterdam, met geldelijke ondersteuning des rijks.

Limburg. In de Nederlandsche gemeente Berg-Terbijt is in December ll. eene belangrijke verzameling van oudheden gevonden, bestaande voor het grootste gedeelte in bronzen voorwerpen als bijlen met oortjes, messen, armbanden enz.

Parijs. In deze stad zal in 1878 bijeenkomen een internationaal congres van aardkundigen, onder andere om eenstemmigheid tot stand te brengen in de benamingen van de aardlagen en gelijkvormigheid in de wijze van tentoonstelling van aardkundige voorwerpen.

- De nieuwe porseleinfabriek en het dito museum te Sèvres zijn voltooid en ingehuldigd. De nieuwe gebouwen, 17 in getal, waarvan Laudin de plans leverde, zijn te zamen 1 hectare groot; de toebehoorende onbebouwde gronden ruim 4 hectaren. Tot hiertoe bedroegen de uitgaven 6 millioen; men rekent dat er nog 1 millioen kosten te doen zijn. De waarde van het porselein in 't museum wordt begroot op een tiental millioen.

Aix. In deze stad, de geboorteplaats van Mirabeau, is den 17ⁿ December een standbeeld ter eere van dien beroemden redenaar onthuld. Het is vervaardigd door den beeldhouwer Truphême, te Aix. Mirabeau staat afgebeeld met uitgestrekten arm, in de houding waarin hij gezien werd toen hij tot Dreux-Brézé, groot-ceremoniemeester van Lodewijk XVI, zeide; ‘Ga, zeg aan uwen meester dat wij hier zijn door den wil des volks, en dat wij deze plaats niet zullen verlaten, tenzij door de kracht der bajonetten.’

Nieuw-York. In de veiling der schilderijenverzameling van den heer Taylor Johnson golden onder andere: De Niagara, van Church, een Amerikaansch schilder, 12,500 dollars; Het Negerschip, van Turne, 10,000 doll.; De kaartspelers, van Meissonnier, 11,500 doll.; De naamoproeping van gevangenen in de Conciergerie, van Muller, 8200 doll.; een Herfstlandschap met dieren, van Troyon, 9700 doll.; De Turksche wacht, van Decamps, 8350 doll.; Cesars dood, van Gerome, 8000 doll. Met inbegrip van de waterverfschilderingen en de beeldhouwerken, brachtde veiling, 330,972 dollars op.