De Vlaamsche School. Jaargang 18

[p. 174]

Tentoonstelling van schoone kunsten, te Brussel.
(Zie blz. 132 en 164.)

Van den Belgischen schilder C. Baugniet, te Parijs verblijvende, zagen wij drie fraaie tafereelen in de pronkzaal: Het bezoek der meter, De vreugde van het huisgezin en Smartelijke herinneringen. Vooral het tweede tafereel verdient geroemd wegens zijne keurige uitvoering, eenige hardheid van toon daargelaten. De schilder werd op 3 November tot den rang van officier der Leopoldsorde bevorderd.

C. Bisschop, van 's-Gravenhage, maalde een Zeeuwsch koppel op zijnen Huwelijksdag, en dit wel echt meesterlijk, zoo wat betreft teekening en kleur, als dichterlijkheid en waarheid van uitdrukking. Het behoort aan den heer J. Borski, te Amsterdam. In 1871, bladz. 142, gewaagden wij nog, en dit ter gelegenheid van de Gentsche tentoonstelling, van dezen kunstenaar, die, bij besluit van 3 November, als ridder in de Leopoldsorde is opgenomen.

H.J. Burgers zond uit Parijs twee puike schilderijen, gewijd aan het Hollandsche huiselijk leven: De weduwe van den landbouwer en Bruiloftsdag.

C.L. Cardon, van Brussel, laat goede verwachtingen koesteren met zijne Vlaamsche buksdragers en De liefhebber op de werkzaal, twee verdienstelijke gewrochten.

Th. Ceriez, van IJperen, leverde een geestig en welbewerkt tafereeltje in zijn Kwakzalver op het dorp.

A. Corkole, van Gent, beviel ons niet zeer met zijne Fijne politiekers. Zijn schilderijtje, getiteld: Sta! is beter.

J.B. Corot, van Parijs, die zich op 3 November ook tot ridder der Leopoldsorde benoemen zag, zond drie schilderijen naar de pronkzaal: De lezeres, Nimfendans en Het vaartuig; alle dragen den stempel van een krachtig ontwikkeld talent.

L. Dansaerts Koffiehuis onder het directorium is te noemen eene fraaie schilderij, zich onderscheidende door tal van goed getroffen beelden, met veel smaak en leven gegroept. De geheele schilderij is echter wat grijs van toon. Door denzelfden schilder was een merkwaardig portret tentoongesteld.

Onze bijna tachtigjarige Ferd. De Braekeleer schijnt maar niets gemeens te willen hebben met de rust; hij zond niet minder dan drie tafereelen: De verrassing, De openbare schrijver en De wonde. Dit laatste stuk, behoorende aan den heer G. Couteaux, is het beste van de drie en zeer schoon.

Adr. De Braekeleers Wachthuis en Oudheidskenners doen den schilder niet veel eer. De eischen van waarheid en kunst zijn er onder meer dan een oogpunt in te kort gedaan.

L. Delbeke's twee tafereelen bewijzen, dat de schilder vooruitgaat; hij legge zich toe, op het verkrijgen van meer vastheid in kleur en toon. Zijn stuk: Zoo blind niet, is eigenaardig genoeg.

J.B. Madou handhaaft voortreffelijk zijnen rang met de drie schilderijen, welke de tentoonstelling van hem bevat, onder de titels: Uitlegging van eene duistere plaats, De hardoorige en De redeneerder. Het publiek, de kenners niet uitgezonderd, toonde voor 's meesters gewrochten eene welverdiende bewondering.

Van Guill. Koller, te Brussel, nog een nieuwbenoemd ridder der Leopoldsorde, zagen wij twee verdienstelijke geschiedkundige schilderijen: Anton Fugger, die in 't bijwezen van keizer Karel eenen schuldbrief van 800,000 goudgulden, door hem aan dezen vorst geleend, verbrandt, en Hugo van der Goes, het portret van Maria van Burgondië schilderende.

Tusschen de drie schilderijen van G. Henkes, uit 's-Gravenhage, geven wij de voorkeur aan: Daar zijn ze! welke uitroep de titel is van eene lieve binnenkamer, waar een oud moederke eenige harer genoodigden aan de koffietafel wacht. Als kleur is de schilderij in sommige deelen wat zwart.

H. Heyermans, te Antwerpen, leidt ons in bij eene kaartzienster, welke aan twee dienstmeisjes de geheimen der toekomst ontsluiert; het geheel vormt een aangenaam groepje, doch het stuk is niet genoegzaam afgewerkt.

J. Israëls, van 's-Gravenhage, leverde in de afbeelding van den Leidschen hoogleeraar, Mr. Goudsmit, een zeer puik portret, een van de uitstekendste in de tentoonstelling, een gewrocht dat tot eere strekt aan de Nederlandsche school. Buitendien stelde de meester nog ten toon een van de aantrekkelijkste binnengezichten, welk oogen kunnen wenschen: eene moeder die koeken bakt om Johanna's feest te vieren. De dochter (Johanna) en de zoon bevinden zich met de moeder in het prettige vertrek, waaruit den toeschouwer als eene lucht van levenslust en zielevrede tegenwaait. Het tafereel is zeer keurig bewerkt en strekt, ook onder dit opzicht, den befaamden schilder tot eer.

Van Ch. Jacque, te Brussel, is tentoongesteld eene aan den heer E. Wolf behoorende kudde.

Jos. Van Lerius schittert hier vooral met zijne puike schilderij Het spijt, door ons beschreven in 1871, blz. 15, en verkocht, gelijk wij reeds meldden, aan den heer L. Lemmé. In zijn tweede stuk: Elaine, de ongelukkige koningsdochter, op haar doodbed uitgestrekt, heeft de schilder vele schoone hoedanigheden van zijn veelzijdig talent ontwikkeld.

Bij L. Blanc (De afwachting) en Fr. Baser (Zondag namiddag in de kerk en Verwachting), twee schilders van Dusseldorp, namen wij met genoegen verbetering waar onder het oogpunt van de kleur.

J. Guffens vertoonde ons, in een aangenaam tafereel, eene van de muurschilderingen waarmede hij, op de in 1858 afgebrande Antwerpsche beurs, het lokaal der kamer van koophandel had versierd: Margareta van Oostenrijk, in 1523 een Perzisch gezantschap ontvangende, in de St. Michielsabdij te Antwerpen. In 1859, blz. 25, gaven wij eene plaat naar dit tafereel, welk eene plaats zou verdienen in een van Antwerpens openbare gebouwen.

P. Kremers Hertog van Alva, voorgesteld op het oogenblik dat hij aan den bisschop van Utrecht, Martinus Rithavius, de doodvonnissen der graven Egmont en Hoorn overreikt, met last om de veroordeelden tot sterven te bereiden, is een van de geschiedkundige stukken welke op de tentoonstelling het meest de aandacht trokken. Z.M. de koning wenschte den schilde

[p. 175]

met zijn werk geluk. Kremer heeft zijn onderwerp met de hem eigene zorgvuldigheid uitgewerkt en is ook wel gelukt.

Jan Platteel, een oud leerling van P. Kremer, is zeer gelukkig met zijne Redekaveling op het ijs; hij heeft ook groote vorderingen gemaakt sedert hij tooneelen uit het Zeeuwsche volksleven schildert.

Van Em. Van den Bussche, van Antwerpen, bevat de pronkzaal drie schilderijen; Margaretha, de kindermoordster, is daartusschen het merkwaardigste, zoo wegens de kracht en de waarheid in de afbeelding, als om de teekening en kleur. De laatste der Romeinen en Lucretia Borgia, twee stukken van grooteren omvang, zijn rijk aan hoedanigheden die verdienen op prijs gesteld te worden en welke wij hoog waardeeren; maar zij beletten niet, dat in de beide schilderijen ook meerdere zwakke deelen zijn en wel namelijk in wat betreft ordening, harmonie en vooral teekening.

B. Vautier, van Dusseldorp, verdient den lof, dat hij de schoonste genreschilderij der tentoonstelling leverde, ten minste volgens ons gevoelen; stellig is 't, dat zoo wij ons een stuk tusschen de genreschilderijen mochten uitkiezen, Vautiers Gelegenheidsmaal in een dorp, het onze zou zijn. De hoogwaardigheidsbekleeders, zoo van het dorp als van het arrondissement, tot deelneming aan den maaltijd opgekomen, zijn inderdaad onnavolgbaar getypeerd en wel met zooveel zorg, dat ieder beeldje een portret schijnt te zijn. Door de glazen der deur, gluren een aantal nieuwsgierige dorpelingen naar al de heerlijkheid daar binnen, en ook hunne wezenstrekken heeft de schilder niet verwaarloosd. De heer baron de Hauff, te Brussel, is de gelukkige bezitter van deze prachtige schilderij. Wij stippen hier aan, dat wij in ons overzicht van de vorige Brusselsche tentoonstelling (1869, blz. 161), aan Vautier evenveel lof als thans hebben mogen toezwaaien.

Met P. Van der Ouderaa's Uitstekende geneesheer maakten wij reeds vroeger kennis, bladzijde 187.

Als schilders van landschappen, die of met eer of met glans in de tentoonstelling prijken, noemen wij G. Antoine en G. Henrard, van Spa; L. Apal, van 's-Gravenhage; A. Asselbergs, Th. Baron, F. de Marneffe, J. Heymans, F. Keelhoff en F. Cogen, van Brussel; J.B. Bogaerts en J.T. Coosemans, van Tervueren.

E. Breton, van Courrières, oogstte een welverdienden bijval met zijn Wintermorgen en zijne Dalende zon na den regen, twee inderdaad schoone schilderijen.

L. Crepin, van Bruseel, vond een kooper voor een van zijne twee gezichten op Boitsfort (een kijkje in eene hoef).

Puike zeestukken zijn die van L. Artan, van Parijs en J. Hilverdinck, van Amsterdam.

Van H. Durand-Brager, van Brussel, vermelden wij hoogst loffelijk de gezichten op den Bosphorus in den omtrek van Terapia, alsmede eene Genueesche sterkte bij Trebizonde. Drie puike stukken.

V. Vervloet, van Mechelen, stelt twee tafereelen van grooten omvang ten toon: 1^o Het portaal der Sint- Peters- en Pauluskerk te Mechelen, ware type van klassieke bouwkunde; de lijn- en schilderachtige doorzichtkunde zijn in dit stuk hoogst zorgvuldig behandeld; de talrijke figuren zijn ook goed geteekend en geschilderd; 2^o Het adellijk verblijf, beviel ons nog meer, als algemeen effect; dit tafereel is breed geschilderd; de edellieden in de boot op den voorgrond zijn goed weergegeven. Beide tafereelen zijn verkocht voor eene kunstgalerij te Liverpool.

Schoone stadsgezichten leverden J.B. Binder, F.A. Bossuet en J. Carabain, van Brussel, alsmede E.A. Hilverdinck, van Amsterdam.

J. Bilders, te Amsterdam gunde ons een verkwikkelijk kijkje op de boomgaarden der Hollandsche gemeente Norden, in eene zwierig behandelde, frisch gepenseelde schilderij; van denzelfden kunstenaar zagen wij eene goede teekening, voorstellende Het klooster der H. Clara te Nassau.

E.P.H. Boulenger, van Tervueren, maalde in drie goede tafereelen eene laan zijner gemeente, eene beek in de Ardennen en een Brabantsch lentegezicht.

X. De Cocks Koeien in de wei en In het bosch zijn schoone schilderijen; wij meldden reeds, dat het gouden eermetaal dezen kunstenaar toegewezen werd.

Aan E. De Schampheleer, te Brussel, ons welgemeend compliment over zijn gezicht op de boorden van de Amber, in Beieren. 't Is een fiksche greep in de natuur.

E. De Pratere, van Kortrijk, reeds lang gekend voor zijne puike dierenstukken, munt weer uit met drie schilderingen in zijn geliefkoosd vak. Met genoegen zagen wij zijne Ossen van Veurne-Ambacht, voor de trekking aangekocht. Loffelijk verdient ook gemeld te worden C. Ebert, van Munchen, om zijne recht fraaie Kudde schapen in een Beukenbosch.

M. Deudon, van Heijsbroek, leverde een tafereel met Turksche voorwerpen, dat wij liefst buiten de pronkzaal hadden zien laten.

Frans De Wilde, van St.-Nicolaas, heeft in den laatsten tijd niet vele vorderingen gemaakt, te oordeelen althans naar de door hem tentoongestelde Blinde moeder.

A. Dillens is Zeeland ontrouw geworden en, hoe er ook anderen mogen bij varen, hem brengt de trouwloosheid geen geluk. De Bolero, waarvan Spanje hem het onderwerp leverde, is volstrekt niet meegevallen en wij wenschen maar, dat de verdienstelijke schilder ons weer spoedig onthale op de hem zoo goed van de hand gaande voorstellingen, waarin Zeeuwsche boeren en boerinnetjes de hoofdrollen vervullen.

Bij Albert Dillens getuigen de Droevige tijding en de Visschers van Blankenberghe dat de schilder vorderingen maakt en wij namen dit ook waar bij Henri Dillens, al beviel ons van zijne twee schilderijen alleen De kamenier. Met Schoentje lap zijn wij niet ingenomen.

Aan godsdienstige schilderijen bevat de pronkzaal niet veel bijzonders; de voornaamste stukken in dit vak teekenen wij hier aan. Een outerstuk van A. Thomas, De aanroeping van St. Joost, bestemd voor de naar dezen heilige genoemde kerk te St. Joost-ten-Noode bij Brussel. Wij zochten in deze groote schilderij te vergeefs naar een plan, een gedacht, een stelsel;

[p. 176]

ook leidde geen zichtbaar godsdienstig gevoel des schilders penseel. Over het geheel, steekt dit tafereel zeer ongunstig af bij vroegere werken van A. Thomas.

Jos. Van Severdonck, van Brussel, legde meer verdiensten aan den dag in zijne Roeping van den H. Petrus; in het tafereel is echter gebrek aan eenheid; de schildering daarentegen is breed en krachtig; enkel beviel ons daarin niet de al te lichte toon van den grond. Onder dit opzicht zijn des schilders twee andere (niet godsdienstige) schilderijen beter uitgevallen: Rust van Fransche gevangenen te Messincourt en 7 September 1870.

Eene van de goede godsdienstige schilderijen der tentoonstelling is de Mater dolorosa, van C. Meunier, te Brussel, ofschoon de kleur eenigszins kracht mist, een gebrek waaraan ook mank gaan De Lente en Klein kleuterken, van denzelfden schilder. De eerste van deze laatste schilderijen is voor de trekking aangekocht.

Het gebed en de Liefdadigheid van G. Guglielmi, te Rome, zijn twee gevoelvolle en keurig bewerkte schilderijen.

Als fraaie wasschilderingen vermelden wij van C. De Missini, van Florence, een Ecce homo en een niet godsdienstig stuk, getiteld: Rafaël en de Formarina.

(Wordt voortgezet.)