De Vlaamsche School. Jaargang 18

Kronijk.

Antwerpen. - Met groot genoegen melden wij, dat de bestuurraad der koninklijke academie, in zitting van 28 Juni, den heer Ed. Vermorcken benoemd heeft als leeraar der nieuw in te richten klasse van houtsnede; de heer Vermorcken is geboren te Nieuwkerke, in Oost-Vlaanderen; door zijne kunde en werkzaamheid heeft hij eene welverdiende faam verworven, niet alleen in ons land, maar ook in Frankrijk en in Holland. Hij is geroepen, om groote diensten te bewijzen aan de kunst en aan de kunstnijverheid; ook hopen wij, dat de gelukkige keus van den bestuurraad door eene krachtdadige ondersteuning van de uitgevers en door talrijke leerlingen bekroond zal worden. Zie over de houtgravuur de Vlaamsche School, 1870, blz. 13 en 37.

- In de roepzaal van den heer Jos Dirickx zullen binnen kort de violen en muziekwerken verkocht worden, achtergelaten door den muziekliefhebber, den heer Wuyts.

Onder andere violen zal er eene in veiling worden gebracht, welke destijds door keizerin Maria-Theresia werd geschonken aan G.G. Kennis, die in 1750 muziekmeester van de Leuvensche St-Pieterskerk was. Volgens wordt gemeld, zou

[p. 112]

dit speeltuig gemaakt zijn door den befaamden Steiner en van 1803 tot 1845 toebehoord hebben aan G.J.J. Kennis, de zoon des voornoemden, in leven muziekmeester in de Antwerpsche hoofdkerk.

- De uitgever L. De Cort, Hoveniersstraat n^r 30, zal eerlang doen verschijnen eene volksuitgaaf van al de gedichten van K. Ledeganck. Het werk zal in den loop der maand Augustus in 't licht gegeven worden en eenen bundel vormen van ongeveer 200 bladzijden, op zeer schoon papier in octavoformaat en met eene nieuwe letter gedrukt, en den inteekenaren vrachtvrij afgeleverd worden tegen den geringen prijs van twee frank.

- Gedenkteeken van H. Leys. Den 23ⁿ Juli heeft de gemeenteraad beslist, het beeld te doen stellen in de square der Louiza-Marialei, nabij het Park. Overeenkomstig het verzoek van den beeldhouwer, Jos. Ducaju, heeft de gemeenteraad, in zitting van 11 Juli, overeenkomstig de verslagvoorstellen der commissie van schoone kunsten, van 23 Mei, toelating verleend, om het beeld van Hendrik Leys in wit marmer, in plaats van brons, uit te voeren, zooals vroeger door hem was opgegeven. Zie 1870 bladzijde 63.

- Koninklijke academie van schoone kunsten. Waren tentoongesteld van Zondag 23 tot 30 Juni, alle dagen van tien ure des morgens tot vier ure des avonds, de volgende stukken, afgezonden door de laureaten van de groote wedstrijden, gezegd prijskampen van Rome:

1. Paleis voor nationale tentoonstellingen der beeldende kunsten, en gebouw bestemd voor openbare plechtigheden en volksmuziekfeesten. Bouwingen ontworpen op den huidigen grond van het hertogelijk paleis en der stallingen van het paleis, te Brussel; vijf teekeningen; 2^e oorspronkelijke afzending van den heer J.J. Naert, laureaat van den grooten prijskamp van bouwkunst in 1866.

2. Tarpeïa versmachtende onder de schilden der Sabijnen, schilderij, 2^e oorspronkelijke afzending van den heer Ern. Van den Kerckhove, lanreaat van den grooten prijskamp in schilderkunst van 1867.

3. De engel de geboorte des Zaligmakers aan de herders aankondigende, kopij naar de schilderij van Le Bassan, in de academie van St-Lucas, te Rome. Door het staatsbestuur aan gemelden heer Ernest Van den Kerckhove besteld.

4. Philopemen en zijn waard. Halfverheven beeldwerk. Eerste oorspronkelijke afzending van den heer G. Marchant, laureaat van den grooten prijskamp in beeldhouwkunst van 1869.

- Den 25ⁿ Juli heeft de gemeenteraad goedkeuring verleend op de wijzigingen, te brengen aan de verordening van het hooger handelsgesticht, ingevolge den maatregel, waarbij in dit gesticht een Vlaamschen cursus wordt tot stand gebracht, dien alle Belgische leerlingen (zoo Walen als Vlamingen), gehouden zijn te volgen, om het uitgangsdiploma te kunnen bekomen. De nieuwe leergang zal met October aanstaande in voege komen. Door de oprichting van den nieuwen leerstoel, zal het studieprogramma van het gesticht eene wezenlijke en lang gewenschte verbetering ondergaan. De eer van deze nuttige hervorming komt toe aan het Antwerpsch gemeentebestuur in de eerste plaats. Ook de meerderheid van het besturend bureel der handelschool heeft er zich gunstig aan verklaard, evenals de minister van binnenlansche zaken, de heer Delcour.

Brussel. - De besturende commissie der aanstaande driejarige tentoonstelling is op 19 Juli overgegaan tot het samenstellen van de plaatsings-jury, tellende elf leden; 250 stemmers namen deel aan de benoeming. Werden gekozen: de heeren E. Slingeneyer met 169 stemmen, J.J.F. Stallaert 175, P.J. Clays 180, J. Quinaux 164, E. Melot 169, W. Franck 180, H. Beyaert 158. Jos. Delin, F. Lamorinière en J. De Braekeleer zijn voor Antwerpen en A. Sunaert voor Gent benoemd.

- Voor het museum zijn onlangs eenige zeer belangrijke aankoopen gedaan. Op 5 schilderijen waarmede het is verrijkt, zijn er drie bestemd voor de galerij gezegd der gothieken. De voornaamste is een deurstuk, verkocht onder den naam van Memlinc. Er zijn omstandigheden die doen twijfelen of deze schilderij van Memlinc is, maar het is stellig dat degene die de schilderij vervaardigd heeft, een meester was. Het onderwerp van het hoofdpaneel, is een Calvarienberg. Men heeft er 23,000 fr. voor betaald in eene openbare verkooping te Londen. Verders portretten van Philips-den-Schoone en Johanna de Zinnelooze, die men insgelijks aan Memlinc toeschrijft. Zij zijn belangrijk, zoowel onder het opzicht van de geschiedenis als onder dat der kunst. De echtheid der beide afbeeldingen schijnt onbetwistbaar. Zij komen voort, zegt men, uit de kerk van Zierk, in Zeeland, die afgebrand is. Zij vormden de twee luiken van een deurstuk, want men ziet nog het spoor der sloten, die ze hechtten aan het hoofdpaneel. Het museum heeft ze aangekocht voor 800 fr. De vorige eigenaar heeft ze 5000 fr. betaald. De schilderijen waarvan wij spreken komen voort uit de verzameling, te Brussel bijeengebracht door den heer Middleton, oud eigenaar van het Hôtel de l'Europe, die verleden jaar overleden is. De heer Middleton was een zonderling verzamelaar. Hij nam de schilderijen die hij kocht zelfs niet in zijn huis. Een kunstenaar, die zijne aankoopen deed, bewaarde ze in eene soort van magazijn, waar zij de eene tegen de andere stonden.

Gent. - De ontmanteling van het fort, opgericht in 1822 en voltooid in 1830, onder de leiding van majoor Gey, wordt met vlijt voortgezet. Dit werk, dat slechts veertig jaren bestond, heeft acht millioen Nederlandsche gulden gekost.

Het fort, van hetwelk Karel V de eerste steen legde op 15 Mei 1540, om zijne stadgenooten ‘in bedwang te houden,’ kostte niet min dan 114,554 pond grooten 5 schellingen en 5 deniers. Het bleef gedurende 250 jaar tot zijne bestemming dienen. De Oostenrijkers sloten er zich in op ten jare 1789, tijdens de Brabantsche omwenteling en verlieten 't weinig tijds nadien, en men liet het in puin vallen. In 1815, omringden de Engelschen het met batterijen, en stelden het in staat van verdediging. Zeven jaren later liet koning Willem I op Sint-Blondinusberg het nu geslecht wordende kasteel bouwen. In

[p. 113]

1830 deed de regeering een der bolwerken van 't Spanjaardskasteel neerleggen, ten einde bezigheid te verschaffen aan de arme werklieden. Later werd tot zelfs het laatste spoor van keizer Karels stichting weggeveegd, en eene nieuwe wijk verrees in de plaats, hetgeen ook schijnt te zullen gebeuren met het tweede fort.

- Het Vlaamsch gezelschap, van Sint-Amandsstraat en de fanfarenkring de Onbekenden, hebben besloten een festival van Vlaamschen koorzang en fanfaren uit te schrijven tegen 18 Augustus.

St.-Nicolaas. - De heer A. Siret, uitgever van het Journal des Beaux-Arts, looft drie prijzen uit voor het maken van sterkwaterplaten, die niet meer dan 260 millimeters in opstand en 190 in de breedte mogen hebben. De eerste prijs beloopt 400 fr., de tweede 200 fr., de derde 100 fr. Als onderwerpen heeft men de keuze tusschen de geschiedenis, het genre, het landschap, binnengezichten, zeestukken en dieren. De koperplaten, vergezeld van twee afdrukken (een op Chineesch papier) moeten voor 31 Augustus vrachtvrij ingezonden zijn aan het adres van het blad, Casinostraat, te St-Nicolaas. De inzenders moeten hunnen naam en hunne woonplaats opgeven in een verzegeld briefje; op de binnenzijde het onderwerp van de plaat te melden. De bekroonde platen worden het eigendom van den heer Siret, door wiens zorgen zij zullen gedrukt worden. De bekroonden bekomen 25 afdrukken. Niet bekroonde platen worden teruggegeven. De kunstrechters zullen zijn drie leden der Academie van België.

Buitenland.

's-Gravenhage. - H. Waelput is benoemd als orkestmeester van den Franschen schouwburg.

Amsterdam. - Bij de veiling van schilderijen, den 25ⁿ Juni, in de Brakke Grond, te Amsterdam, gehouden, zijn onder andere de volgende prijzen besteed: B.C. Koekkoek, een landschap in Duitschland, gl. 6900; dezelfde, landschap, gl. 422; A. Calame, een Zwitsersch landschap, gl. 1250; H. Leys, inval in Gent, gl. 910; Eug. Verboeckhoven, weide met vee, gl. 580; F. Willems, binnenvertrek, gl. 410; C. Bieste, landschap, gl. 355; H. Koekkoek, stil water, gl. 320; dezelfde, schipbreuk, gl. 160; J.H. Koekkoek, zeegezicht, gl. 245; F. Hengsbach, Zwitsersch landschap, gl. 640; J.H. van Grootveld, kaarslicht, gl. 255; A. Hulk, woelend water, gl. 108; F. Haseleer, jong meisje, gl. 101; H.J. Burgers, de herstellende zieke, gl. 500; dezelfde, jong meisje in een bosch, gl. 200; Eug. de Block, boerenbinnenvertrek, gl. 205.

Luxemburg. - Ter eere van wijlen prinses Hendrik der Nederlanden gaat een gedenkteeken opgericht worden, voor hetwelk reeds 40,000 fr. ingezameld is.

Parijs, - De Fransche academie heeft den prijs van 1500 fr., ingesteld door wijlen den heer Halphen, voor het beste geschied- of letterkundig werk, toegewezen aan den heer L. De Backer, voor zijne Études néerlandaises, uitgegeven door den heer C. Vyt, te Gent.

- Door het Fransch genootschap tot het bestrijden van het misbruik van sterke dranken, is een prijs uitgeloofd van 100 fr. voor den schrijver van een werk, in den vorm eener novelle, van een zedelijk verhaal, van spreuken of van met platen opgeluisterde mededeelingen, geschikt om aan personen van allerlei ouderdom en geslacht in handen te worden gegeven en waarin de gevaren der dronkenschap op de meest aanschouwelijke en aangrijpende wijze worden voorgesteld. De stukken in te zenden uiterlijk op 31 Maart 1873, aan den algemeenen secretaris des genootschaps, Jacobstraat, n^r 52, te Parijs.

- De gemeenteraad heeft eenen wedstrijd uitgeschreven voor de herbouwing van het stadhuis, afgebrand tijdens het schrikbewind der dusgenaamde commune. De wedstrijd zal gesloten zijn op 31 Januari 1873. Elk in te zenden ontwerp zal moeten bestaan uit een algemeen plan van het onderwerk en van elke verdieping, de opstand van elken gevel, doorsneden in de lengte en in de schuinte, met den opstand van al de gevels der binnenkoeren en een nauwkeurig bestudeerd beschrijvend en ramend bestek. De ingezondene ontwerpen zullen gedurende twintig dagen tentoongesteld worden. De maker van het bekroonde ontwerp zal gelast worden met de uitvoering. De vijf nabeste ontwerpen zullen prijzen bekomen van 15,000, 12,000, 10,000, 8000 en 5000 fr. Het bestuur zal, naar verkiezen, aan deze ontwerpen deelen mogen ontleenen. De jury, voorgezeten door den prefect der Seine, zal bestaan uit 10 leden, gekozen door den gemeenteraad, 10 leden gekozen door den prefect in het bestuur of in de commissie der schoone kunsten en geschiedwerken van de prefectuur der Seine en 10 gekozen door de mededingers, den 1ⁿ Februari 1873.

Boulogne-ann-zee. - Wij hebben tot heden nog vergeten te melden, dat in de tentoonstelling der Société des amis des Arts, twee Belgische schilders onderscheidingen hebben bekomen, namelijk de heeren Wautermaertens, van Kortrijk, in het vak van dierenschildering, en Vervloet, van Mechelen, met gebouw- en doorzichtkundige tafereelen.

Londen. - Den 19ⁿ Juli werden in de zalen van Sotheby en comp. Wellingtonstreet, onder andere de volgende muzikale werken verkocht: 9 samenstellingen van Mozart voor piano en viool, dragende datum en handteeken; eene sonate werd 29 pond sterl. betaald, een stuk van twee bladzijden 8 pond enz.; een concerto voor piano in si bemol, 54 bladzijden, van Beethoven, 16 pond sterl.; 3 liederen van denzelfden meester, woorden van Goethe, 16 bladz., gedagteekend van 1810 en de laatste bladzijde onvolledig, 12 pond en 10 shell.; een groot aria van Haendel, op Italiaansche woorden, 35 pond; eene bruiloftsmis van Bach, 20 foliobladzijden, 24 pond sterl. enz.

- Met zekerheid kan thans gemeld worden, dat d^r Livingstone nog in leven is. Een Amerikaansch dagbladschrijver, de heer Stanley, door den uitgever van de New-York Herald ter opsporing van den beroemden reiziger naar Afrika gezonden, heeft hem nabij Unyanyembo, 30 dagen gaans van Zanzibar, aangetroffen, in een zeer berooiden en ziekelijken toestand. D^r Livingstone bekloeg zich, dat de hem uit Zan-

[p. 114]

zibar toegezondene benoodigdheden aan slaven werden toevertrouwd, die ze onderweg verduisterden, zoodat hij er schier niets van in handen kreeg. Gedurende jaren was hij zonder berichten uit Europa geweest - behalve dat hem een paar nummers van de Saturday Review en Punch van 1868 waren in handen gekomen. 't Gewichtig nieuws dat Stanley hem kon vertellen, had, door zijne belangstelling in de hoogste mate gaande te maken, dadelijk een heilzamen invloed gehad op zijne gezondheid. De reiziger verklaarde, dat, zoo zijne mededeelingen zullen mogen leiden tot onderdrukking van den slavenhandel aan de oostkust van Afrika, zulks hem meer voldoening zal schenken, dan de ontdekking van al de bronnen van den Nijl. Livingstone heeft aan Stanley brieven medegegeven voor het Engelsche staatsbestuur. In eenen brief aan den minister lord Clarendon, deelt de beroemde reiziger mede, dat de Nijl zijnen oorsprong heeft in een uitgestrekt bergland, tusschen de 10 en 12 graden Zuiderbreedte en 4 of 5000 voet boven de zee gelegen, met bergtoppen van 6 tot 7000 voet hoogte. De bronnen, die in deze streek opwellen over eene lengte van meer dan 700 Engelsche mijlen van Oost naar West, zijn zoo talrijk, dat het een menschenleven zou kosten om ze te tellen. Livingstone heeft zijn inzicht te kennen gegeven, om Afrika niet eerder te verlaten, dan na het stroomgebied te hebben nagegaan, welk hem bij de zoolang gezochte Nijlbronnen moet brengen. (Zie over deze aangelegenheid blz. 80 van dezen jaargang.)

Metz. - Bij het herstellen van den vloer in de hoofdkerk, heeft men een fraai altaar in gothischen stijl gevonden. Het dagteekent uit de 15^e eeuw en prijkt met de beelden der twaalf apostelen. Het zal in het stadsmuseum van oudheden geplaatst worden.