De Vlaamsche School. Jaargang 18

Kronijk.

Antwerpen. - Onder de leiding van P. Benoit voerde men op 24 Maart in de hoofdkerk de Responsoria van Ridder L. de Burbure uit. Zooals men weet wordt op Palmenzondag, voor de hoogmis, het evangelie van het lijden van Christus gezongen door drie priesters, waarvan de eerste het verhalend gedeelte heeft, de tweede de woorden van Jezus en de derde die van het volk.

In vroegere eeuwen en tot aan de Fransche omwenteling, werd achter dit derde gedeelte door het koor vierstemmige muziek uitgevoerd, doch sedert dien gaf men de voorkeur aan Gregoriaanschen zang. Alleen in de Sixynsche kapel, te Rome, en in eenige kerken van België bleef de oude gewoonte gehandhaafd. Nog jaarlijks wordt te Rome de Responsoria van den Spaanschen toonzetter de Victoria, geboren omtrent 1540 te Avila en leerling van Morales, uitgevoerd. Ridder L. de Burbure vervaardigde reeds in 1838, voor de kerk van Dendermonde, korte Responsorias. De hooger gemelde uitvoering heeft bewezen, dat hij in dit moeielijke vak uitmuntend weet te slagen.

- Bij L. Le Gros, in de bibliotheek van oorspronkelijke tooneelstukken, is verschenen: Belofte maakt schuld, blijspel met zang van Paul Billiet.

- Den beeldhouwer E. Plyn is de vervaardiging opgedragen van een standbeeld van den gewezen gouverneur-generaal van Nederlandsch Indië, Jan Pieterszoon Koen. Het zal 4 1/2 Nederl. el boven het voetstuk meten. 't Model van het beeld, welk in metaal zal gegoten worden en een marktplein van Java versieren zal, is reeds goedgekeurd.

- De maatschappij ter aanmoediging van schoone kunsten heeft op voorstel van den heer Jos Delin, in hare vergadering van 20 Maart, besloten, dat er bij de plaatsingscommisie, voor de tentoonstelling van 1873, twee kunstbeoefenaren van Brussel en een van Gent zullen gevoegd worden. Door voornoemde maatschappij zijn tot werkende leden benoemd, de heeren A. André, scheepsmakelaar, F. Baeekelmans, bouwmeester, H. Bource, kunstschilder en Muscar kunstliefhebber, De Cocq Le Grelle, gewezen ambtenaar bij het provinciaal bestuur. In de besturende commissie is de heer Jos. Dyckmans benoemd in vervanging van G. Guffens.

- De academie van oudheidkunde heeft aan de stad een hulpgeld van 1500 fr. gevraagd, voor het doen graveeren van geldstukken en penningen, geslagen in de oude Antwerpsche munt en beschreven in een door de voornoemde maatschappij bekroond werk van den heer P. Génard.

- De heer F.O.D. Obreen, van Rotterdam, heeft aan de stadsbibliotheek geschonken een aloud gezicht van Antwerpen, geteekend door den Hollandschen kunstschilder Jacob Van der Ulft. geboren te Gorcum, in 1627.

- In de gemeenteraadszitting van 8 April werd de heer Eloy Lemaire voor de elfde maal benoemd als bestuurder van het Antwerpsch nationaal tooneel.

Turnhout. - Door den heer L. Bartels is voor de kerk van Schilde eenen predikstoel gebeeldhouwd, geschonken door den heer baron van de Werve.

Brussel. - Het Spaansche staatsbestuur heeft aan het nijverheids-museum een prachtig werk geschonken over de gedenkteekens der bouwkunst in Spanje. Fransche en Spaansche tekst, opgeluisterd met 150 platen, waartusschen 25 gekleurde.

- Verschenen bij D. Deries: Een wenk ter hervorming van ons leger in waren volkzin, door generaal baron Goethals.

- Naar wij vernemen zal de Ste-Gudulakerk versierd worden met muurschilderingen, waaraan men in 1873 beginnen zal.

- De heer L. Jottrand vader, wiens afbeeldsel door de Vlaamsche School in 1862, bl. 108, werd medegedeeld, heeft het door ons op blz. 16 aangekondigde werk laten verschijnen. Het is getiteld: Nederduitsche gewrochten van den Nederduitschen Waal L. Jottrand. Wij verwachten dat dit werk veel belangstelling zal vinden.

- In de laatste zitting der klasse van letteren en schoone kunsten der Belgische academie, heeft de heer L. Gallait gemeld, dat de commissie den grond van het oud ministerie van justitie gekozen had als bouwplaats voor het op te richten kunstpaleis. Zie 1871, bladzijde 182.

- Voor den wedstrijd, uitgeschreven door de maatschappij ter bescherming der dieren (zie 1871, blz. 31), zijn 38 stukken ingezonden. De uitgeloofde prijs, 100 fr. en zilveren eermetalen, is bij verdeeling toegewezen aan de stukken 17, ‘Un présent du Ciel,’ (schrijver A. Destexhe, onderwijzer te Modave) en 20, ‘De koe,’ verhaal voor kinderen (schrijver E. Ternest, onderwijzer te Wetteren). De stukken: 31, ‘La ménagerie utile,’ van A. Gundre (Parijs) en n^r 37 ‘Ex ubere vita,’ van A. Fontaine (Boisy-Thy), bekwamen vergulde eermetalen. Bijprijzen werden toegekend aan: n^r 34, ‘Cinq jours de vacances,’ n^r 14, ‘Nuttig is beter dan schoon,’ n^r 16, ‘Het boekje van de koe’ en n^r 28, ‘Soyez bons envers les animaux.’ De schrijvers gelieven zich te doen kennen.

- Den 30ⁿ Maart werd op de begraafplaats van St-Joost-ten Noode een gedenkteeken ingehuldigd, ter nagedachtenis van C. De Groux, den verdienstelijken kunstschilder waarover wij in 1870 blazijden 47 en 72 handelden.

Het gedenkteeken is eenvoudig maar waardig; het is het werk van den heer Winand-Janssens. Te dezer gelegenheid werd door den heer Godefroy eene redevoering uitgesproken.

- De heer Ed. Coremans ontwikkelde in de kamerzitting van 13 April het volgende wetsvoorstel: ‘In de provinciën Antwerpen, Oost- en West-Vlaanderen, Limburg, en in de rechterlijke arrondissementen Brussel en Leuven, zijn de magistraten en alle rechterlijke ambtenaren gehouden, in

[p. 56]

zake van strafrecht, voor alle akten van rechtspleging, zich te bedienen van de Vlaamsche taal, telkenmale dat het niet zal bewezen zijn dat de beschuldigde, de betichte of de overtreder de Fransche taal machtig is en verkiest dat dezelve gebruikt worde. Indien dit voorschrift niet nagekomen wordt, zoo zal de proceduur nietig en van geener waarde zijn.’ Dit voorstel, welk door de kamer in aanmerking genomen en naar de afdeelingen verzonden is, was door de volgende kamerleden onderteekend: E. Coremans, J. De Laet, L. Gerrits, G. De Baets, Delehaye, Van Wambeke, De Naeyer, Tack, Le Clercq, Vander Donck, Reynaert, Verwilghen, Van Overloop, De Kerchove, Schollaert, Janssens en Zerezo de Tejada.

- Bij koninklijk besluit is, overeenkomstig de inzichten van den prijsstichter, dr. Guimard, 10,000 fr. beloofd aan wie het beste werk zal gemaakt of de beste uitvinding zal gedaan hebben, om den toestand van de werkende klasse, zonder uitzondering en over 't algemeen, stoffelijk en zedelijk te verbeteren.

Bij koninklijk besluit van 28 April zijn tot leden van de jury benoemd, de heeren Maus, Dony, De Decker, De Laveleye en Thonissen, allen leden der koninklijke academie van België.

- Bij ministerieel besluit van 8 April zijn benoemd als leden der commissie voor het inrichten der tentoonstelling van schoone kunsten: de heeren Anspach, A. Balat, T. Canneel, Clays, N. De Keyser, J. Delin, graaf van Robiano, de Schampheleer, L. Fraikin, W. Geefs, Guffens, baron Kervyn van Lettenhove, Lamorinière, Meunier, Portaels, Robert, Schollaert, Thomas, A. Van den Peereboom, Van Moer, Van Soust de Borkenfeldt, Vervoort, Wiener; Stienon, secretaris.

Gent. - Buiten de Antwerpschepoort is eene nieuwe zangmaatschappij ingericht, onder den naam: de Vlaamsche jongens, met zinspreuk: Zoo weinig Fransch mogelijk.

- Door het Willemsfonds is uitgegeven eene tweede veel vermeerderde uitgaaf van de Uitspraakleer der Nederlandsche taal, door den verdienstelijken taalgeleerde, K.-L. Ternest.

- Het Willemsfonds opent voor zijne inschrijvers eenen wedstrijd voor het schrijven van Nederlandsche dichtstukken, geschikt om als koren, melodiën of volksliederen op muziek gebracht te worden. De stukken, voorzien van eene kenspreuk, in te zenden voor 15 Juni 1862 aan den heer secretaris J. Vuylsteke. Er zijn uitgeloofd drie prijzen van 40 en drie van 20 fr.

- De maatschappij der Vlaamsche bibliophilen heeft bij Annoot-Braeckman een handschrift laten drukken van Marcus van Vaernewyck, getiteld. Van de beroerlicke tijden in die Nederlanden, en voornamelick in Ghendt, 1566-1568. Onder andere is er in te vinden eene lijst van schilderijen, beeldhouwwerken, glasramen enz., die, in 1566, kerken en kloosters versierden en door de beeldstormers werden verwoest. Door den geleerden heer F. Van der Haeghen is het werk voorzien van eenige ophelderende aanteekeningen.

- Van den heer Max Rooses, is te Utrecht in het tijdschrift Nederlandsch tooneel, eene beredeneerde levensschets van Willem Ogier, den gekenden Antwerpschen tooneeldichter der xvi eeuw verschenen. De heer Rooses zou zich van eene verdienstelijke taak kwijten, als hij ondernam de geschiedenis van het Vlaamsch tooneel te schrijven. Wij nemen de vrijheid er hem toe aan te wakkeren.

Iseghem. - Crombez' Zanggenootschap. De daartoe aangestel de jury heeft de prijs van samenstelling toegewezen aan de stukken ‘Alleen,’ spreuk ‘Vlaamsche woorden, Vlaamsch muziek,’ getoonzet door Julius De Vos, van Gent; en ‘Het klooster,’ muziek van Ludwig-Felix Brandts-Buys, te Zutphen (Holland). Eene eervolle melding, gelijkstaande met een 2ⁿ prijs, is toegekend aan het stuk: ‘een Zomernacht,’ voor kenspreuk dragende: ‘O, Natuur, wat zijt gij grootsch!’

Brugge. - Het standbeeld van Van Eyck is verplaatst naar eene zaal der academie van schoone kunsten. Dergelijke maatregel diende sedert lang genomen te zijn voor het in den hof der Antwerpsche academie staande beeld van Quinten Massys, door Karel Geerts. Dit werk, het eenigste dat men van dezen verdienstelijken beeldhouwer bezit, is zeer slecht onderhouden en bleef den ganschen winter ongedekt aan nat en vorst blootgesteld.

Luik. - In de alhier sedert den 1ⁿ April geopende kunsttentoonstelling treft men onder andere schilderijen aan van Gallait, Kindermans, Roffiaen, de Schampheleer, Van Moer, Stroobant, Gabriel, De Loose, Keelhoff, De Vos, Julin, De Wilde, Linnig, Koster, André, Achenbach, Diaze, Cermak, C. Muller, De Groux, Van Kuyck, de Haase enz.

Buitenland.

Parijs. - Op 5 April zijn de belangrijke schilderijen, waterverfschilderingen en teekeningen van Henri Reynault openbaar verkocht; men betaalde voor twee groote waterverfschilderingen van het Alhambra fr. 4,700 en 5,300; de galerij van het Alcazar, fr. 4,200; binnengezicht van eenen harem, fr. 5,150; doode natuur met wild, fr. 5,700; eene groote sieraadschildering met zwarte honden en een blauwen papegaai, fr. 25,000; het begin der wandeling van den pacha van Tanger, fr. 10,000.

- De nationale bibliotheek is verrijkt met eene verzameling van 101 brieven van Mev. de Maintenon, onlangs gevonden bij eenen notaris te Crouy.

Marseille. - Eene Afrikaansche juffer, met name Cornebois, van Constantine, heeft bij de laatste academische examens eene diploma als doctor(es) in de letteren bekomen.

Londen. - In 1871 was de nationale galerij (het rijksmuseum) gedurende 187 dagen open; het werd bezocht door 911,658 personen. Buiten de schilderijen verzameling van sir Robert Peel werd in 1871 tegen ruim 25,000 fr. aangekocht eene schilderij van David Teniers II, voorstellende het door den schilder bewoonde kasteel van Perck, nabij Vilvoorde. (Zie onzen jaargang 1867, bladzijde 61.)

Berlijn. - De stukken, bestemd voor de kunsttentoonstelting welke van 1 September tot 3 November zal open zijn, moeten ingezonden worden voor 5 Augustus.